بر اساس مطالعه سال 2014 انجمن جهانی صنعت نمایشگاهی، در سال 2011 یک هزار و 197 نمایشگاه بین المللی در فضای سرپوشیده ای به مساحت 32 میلیون و 600 هزار مترمربع برگزار شد.این مساحت در مقایسه با سال 2006 به طور متوسط سالیانه 2.3 درصد افزایش یافت.
بر اساس این مطالعه، آمریکا، چین، آلمان، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، هلند، برزیل، انگلیس، کانادا، روسیه، سوییس، بلژیک، ترکیه و مکزیک پیشتازان برگزاری نمایشگاه های بین المللی به شمار می روند.
یکی از مشکلات همیشگی تجار و تولیدکنندگان ایرانی، تامین هزینه‌ها و ریسک بالای شرکت در نمایشگاههای خارجی بوده و هست.از طرفی نمی‌توان از نقش تاثیرگذار چنین نمایشگاهی در تبلیغ و فروش کالاهای ایرانی چشم‌پوشی کرد؛ مطلبی که در شرایط حساس کنونی ، با افزایش نرخ ارز و اهمیت درآمدهای صادراتی، نقش پررنگ‌تری به خود گرفته است.
یکی از راهکارهایی که برخی صاحب نظران و فعالان حوزه تجارت برای توسعه صنعت نمایشگاهی و صادراتی پیشنهاد می‌دهند؛ تشکیل نمایشگا‌های صادراتی در داخل کشور است تا با دعوت از فعالان حوزه تولید داخلی و همچنین بازرگانان و شرکت‌های خارجی به تبلیغ کالای ایرانی بپردازند.
در راستای بحث و بررسی بیشتر این موضوع با چند تن از فعالان و صاحب نظران حوزه صادرات کشور به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه گزارش می‌آید؛
نمایشگاه‌ها حرف اول را در تبلیغات و خرید و فروش کالا می‌زنند
حسین اسفهبدی مدیر اسبق سازمان نمایشگاههای کشور اظهار کرد: علی‌رغم پیشرفت فناوری‌های نوین و رشد فزاینده فضای مجازی در سال‌های اخیر، هنوز نمایشگاه‌ها حرف اول را در تبلیغات و خرید و فروش کالا می‌زنند.
وی با اشاره به اینکه بیشتر مردم جهان بازدید و خرید حضوری را در اولویت انتخاب خود قرار می‌دهند، گفت: در جهان میزان گردش مالی کارهای نمایشگاهی سالانه 800 میلیارد دلار است و نمایشگاه‌ها اثرگذارترین آیتم در حوزه خرید و فروش کالا و خدمات به حساب می‌آیند.
اسفهبدی با تأکید بر این موضوع که نمایشگاه‌ها یکی از ابزارهای بزرگ برای توسعه صادرات کشور به حساب می‌آید، گفت: هرچند که در مقایسه با برخی از کشورهای پیشرفته در صنعت نمایشگاهی عقب‌تر هستیم اما توانسته‌ایم در سال‌های گذشته در برخی نمایشگاه‌ها همچون نفت، ساختمان و کشاورزی از جهت وسعت در خاورمیانه و آفریقا مقام اول را کسب کنیم و با نمایشگاه جهانی دبی رقابت تنگاتنگی داشته باشیم.
وی با اشاره به اهمیت نمایشگاههای اکسپو در سطح جهانی، افزود: وقتی نمایشگاه اکسپو در کشوری برگزار می‌شود، اقتصاد آن کشور متحول می‌شود.پیش بینی می شود در اکسپو 2020 دبی حدود 25 میلیون نفر شرکت کنند.
باز شدن پای تاجران و بازرگانان خارجی به ایران با برگزاری نمایشگاههای صادراتی
محمد ربیعی‌زاده یکی از فعالان حوزه صادرات کشور اظهار کرد: میزان صادرات، مولفه‌ای است که می‌تواند یک کشور را از جهت اقتصادی و رقابت تجاری در دنیا مطرح کند.
وی افزود: ما در کشور دارای تولیدکنندههای قوی‌ای هستیم اما متأسفانه هنوز در بخش صادرات مشکلات و ضعف‌های بسیاری وجود دارد.
ربیعی‌زاده در رابطه با برگزاری نمایشگاههای صادراتی در جهت رونق تجارت خارجی و صادرات کشور، بیان کرد: برگزاری نمایشگاههای صادراتی در داخل ایران موجب باز شدن پای تاجران و بازرگانان خارجی به ایران خواهد شد.
این فعال حوزه صادرات کشور اضافه کرد: با توجه به شرایط کنونی کشور و بالا رفتن نرخ ارز، شرکت در نمایشگاههای خارجی برای تولیدکنندگان ایرانی کار بسیار سختی است و ریسک تجارت بالا می‌رود. اما با حضور تجار خارجی در ایران، گفت‌وگوهای بیشتری بین طرف خارجی و ایرانی صورت گرفته و این امر به معنای دادن سرنخ به تاجران خارجی برای خرید کالای ایرانی است.
وی یادآوری کرد: امیدوارم در نمایشگاههای صادراتی داخلی با رعایت نظم بیشتر و برنامه‌ریزی درست، بتوانیم شاهد افزایش قراردادها و تفاهم‌نامه‌های صادراتی بین تولیدکنندگان داخلی و تجار خارجی باشیم.
ربیعی‌زاده تأکید کرد: بدون شک در شرایط سخت کنونی تنها راه حمایت از تولید داخلی و کالای ایرانی، گسترش و توسعه صادرات است.
نمایشگاههای صادراتی، فرصت خوبی برای بیان توانمندی‌های ایران به کشورهای جهان است
در ادامه این گزارش حمید قیومی تولید‌کننده عسل اظهار کرد: جایگاه ایران در تولید عسل در بین کشورهای جهان بین 3 تا 4 است اما متأسفانه به دلیل عدم برنامه‌ریزی برای توسعه صادرات و وجود مشکلات مختلف در سال‌های گذشته، متأسفانه شاهدیم که جایگاه صادراتی ما در دنیا بین 17 تا 18 است.
وی افزود: نمایشگاههای صادراتی، فرصت خوبی برای بیان توانمندی‌های ایران به کشورهای جهان است و باید از این نوع فرصت‌های مغتنم در جهت تقویت تولید ملی بهره ببریم.
قیومی تأکید کرد: متأسفانه تولیدکنندههای عسل به دلیل شرایط اقلیمی نامناسب در چند سال گذشته با مشکلات متعددی مواجه شدند اما برخی از تولیدکنندگان همچون شرکت ما تلاش کردیم با بهبود شرایط تولید، افزایش تکنولوژی و دانش فنی به رشد تولید و افزایش کیفیت کمک کنیم تا بتوانیم استانداردهای جهانی را در زمینه صادرات عسل به‌دست آوریم.
این تولید‌کننده عسل تصریح کرد: بدبینی عجیبی در مورد عسل ایران به ویژه در حوزه خلیج‌فارس اتفاق افتاده است و این موضوع به دلیل صادرات عسل به صورت فله‌ای و توسط افراد غیرمتخصص رخ داده است.
وی تأکید کرد: در نمایشگاههای صادراتی تلاش ما بر این موضوع استوار است که دیدگاه کشورهای مختلف جهان را نسبت به عسل ایرانی تغییر داده تا شاید بتوانیم با تقویت ارتباط و انجام گفت‌وگوهای بیشتر با تجار خارجی، روابط تجاری ایران را در زمینه‌های مختلف با کشورهای جهان توسعه دهیم و دیدگاه‌های منفی نسبت به تولیدات ایرانی را بهبود بخشیم.
قیومی تصریح کرد: امیدوارم با انجام فعالیت‌های این چنینی بتوانیم به رتبه واقعی صادراتی کشور به ویژه در زمینه محصولی مانند عسل دست یابیم.
این تولید‌کننده عسل تأکید کرد: در حوزه صنعت تولید عسل محصول استراتژیکی به نام ژل رویال وجود دارد و سالانه چین 1 میلیون کیلوگرم ژل رویال صادر می‌کند و درآمدی بیش از درآمد صادرات پتروشیمی کشور ما از این راه کسب می‌کند. در حالی که کیفیت ژل رویال ایران بسیار بهتر از محصولات چینی است.
وی در خاتمه ابراز امیدواری کرد: با برنامه‌ریزی درست در جهت شناساندن کیفیت کالا و محصولات ایرانی بتوانیم در آینده سهم بیشتری از بازارهای جهانی را برای خود کسب کنیم و با توسعه صادرات به تقویت تولید ملی یاری بخشیم.
برگزاری توانمند نمایشگاههای صادراتی به تقویت تولید ملی کمک می‌کند
در ادامه این گزارش حسن برخدا تولید‌کننده و صادر‌کننده نوشت‌افزار گفت: تاکنون توانسته‌ایم صادرات نوشت‌افزار ایرانی را به کشورهای مختلف جهان حتی کشور ایتالیا آغاز کنیم و این موضوع به دلیل بالا بودن کیفیت محصولات ایرانی در حوزه نوشت‌افزار است.
وی در خصوص برگزاری نمایشگاههای صادراتی در داخل ایران، تصریح کرد: بدون شک برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی موجب افزایش سطح گفت‌وگو بین تولیدکنندگان ایرانی و تجار خارجی خواهد شد اما انتظار داریم با حضور کشورهای بیشتری به ویژه از قاره آفریقا و کشورهای حوزه CIS بتوانیم محصولات بیشتری در حوزه نوشت‌افزار به فروش برسانیم؛ موضوعی که به طور معمول در این نمایشگاه‌ها دیده می‌شود و چنین کشورهایی حضور پر‌رنگی ندارند.
برخدا در پاسخ به این پرسش که با چه راهکارهایی می‌توان به افزایش عملکرد نمایشگاههای صادراتی امیدوار بود، گفت: در صورتی که اطلاعات دسته‌بندی در نمایشگاههای صادراتی به درستی به تولیدکنندگان داخلی و تجار خارجی ارائه شود و برنامه‌ریزی منظمی برای گفتگوهای بین دو طرف ترتیب داده شود، می‌توان امیدوار بود نتایج چنین نمایشگاه‌هایی به نفع تولید‌کننده داخلی و در جهت توسعه صادرات محصولات ایرانی خواهد بود.
این تولید‌کننده و صادر‌کننده نوشت‌افزار در خاتمه تأکید کرد: در صورتی که برگزاری نمایشگاههای صادراتی با برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده و مشخصی صورت گیرد، می‌توان امیدوار بود چنین نمایشگاه‌هایی در واقعیت به رشد تولید ملی کمک می‌کنند.
