در طول چند سال گذشته با بهرهبرداری از فازهای جدید پارس جنوبی، ظرفیت تولید گاز غنی از این میدان مشترک، به حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یافته که شرکت ملی گاز برای زمستان امسال از برنامه تولید روزانه ۵۴۰ میلیون مترمکعب گاز شیرین (متان) بهمنظور تأمین نیاز مشترکان مختلف خانگی، تجاری، صنایع و نیروگاهها خبر داده است.
همزمان با افزایش ظرفیت تولید گاز متان، تولید میعانات گازی بهعنوان محصول استراتژیک پارس جنوبی هم با افزایش روبرو شده است. بهطوری که اکنون ظرفیت تولید این محصول به حدود ۸۰۰ تا ۸۱۰ هزار بشکه رسیده که با احتساب شرایط تولید این میدان، امکان تولید ۷۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در اوج تولید گاز زمستانی در پالایشگاههای پارس جنوبی وجود دارد.
در شرایط مناسب تجاری امکان صادرات ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه میعانات گازی به بازارهای عمدتا شرق آسیا و منطقه خاورمیانه وجود دارد و کره جنوبی و امارات مهمترین بازارهای صادراتی میعانات گازی ایران هستند و با توجه به معافیت کره جنوبی از تحریمهای آمریکا اما پارس جنوبی بخش قابل توجهی از میعانات گازی خود را برای خوراک به پالایشگاه ستاره خلیج فارس میفرستد که البته با راه اندازی فاز چهارم این پالایشگاه دیگر نیازی به صادرات میعانات گازی و خام فروشی آن نیست.
و در صورت تبدیل این میعانات به محصولات با ارزش افزوده بیشتر در پالایشگاهها و پتروشیمیهای داخلی منافع بیشتری عاید کشور خواهد شد که در شرایط فعلی مهمترین مصرفکنندگان میعانات گازی پارس جنوبی، پتروشیمی نوری و پالایشگاه ستاره خلیج فارس هستند که پتروشیمی نوری از ظرفیت مصرف روزانه حدود ۱۰۰ هزار بشکه میعانات گازی برخوردار است.
از سوی دیگر ارسال میعانات پارس جنوبی به پالایشگاه ستاره خلیجفارس که با این خوراک فعالیت میکند، بسیار ضروری است و ستاره خلیجفارس به پشتوانه میعانات تولیدی در پالایشگاههای گاز پارس جنوبی میتواند، فرآوردههای استراتژیک شامل بنزین، گازوئیل، سوخت جت و LPG را باکیفیتی بالاتر از آخرین استانداردهای جهانی تولید کند.
در واقع پارس جنوبی در شرایط فعلی رسالتی بزرگتر بر دوش دارد و آن تأمین خوراک پالایشگاه ستاره خلیج فارس برای تولید چند محصول استراتژیک مورد نیاز در کشور است.
در این بین اهدافی همچون برداشت صیانتی از منابع هیدروکربوری، خودکفایی و جلوگیری از واردات بنزین، تبدیل کشور به صادرکننده فرآوردههای نفتی و جلوگیری از خام فروشی، تولید سوخت پاک و امنیت انرژی کشور نیز محقق خواهد شد.
پالایشگاه ستاره خلیجفارس بهتنهایی بالغبر 30 درصد کل بنزین کشور را تولید میکند و ظرفیت ۳۶۰ هزار بشکهای در روز را داراست. خوراک مورد نیاز این پالایشگاه نیز از طریق یک خط لوله به طول بیش از ۴۸۵ کیلومتر از پالایشگاههای گاز پارس جنوبی تأمین می شود.
مهرماه سال گذشته ظرفیت تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس، حدود ۶.۵ تا ۷ میلیون لیتر بوده و عملا تولید در فاز اول این پالایشگاه به تثبیت نرسیده بود؛ بهطوری که مدیرعامل سابق پالایشگاه خلیج فارس در نشستی خبری با اشاره به تدوین برنامه زمان بندی از تثبیت تولید فاز یک تا دی ۹۶، راهاندازی فاز دوم تا دیماه ۹۷ و راهاندازی فاز سوم پالایشگاه خلیج فارس تا خردادماه ۹۸ خبر داده بود.
درصورتی که این برنامه اعلامی بدون کوچکترین تاخیری اجرایی شده بود، قطعا برای زمستان امسال ظرفیتی برای مصرف روزانه ۳۶۰ هزار بشکه میعانات گازی در این پالایشگاه فراهم نمیشد و عملا ریسک تولید گاز در پارس جنوبی را دوچندان میکرد.
با بهرهبرداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه ۳۵ میلیون لیتر بنزین (عدد اکتان ۹۵) و ۱۴ میلیون لیتر گازوئیل به ظرفیت تولید فرآوردههای نفتی ایران اضافه میشود. تولید روزانه ۴ میلیون لیتر گاز مایع، ۳ میلیون لیتر سوخت جت و ۱۳۰ تن گوگرد از دیگر محصولات تولیدی این واحد پالایشی هستند. ظرفیت ذخیرهسازی فرآوردههای نفتی این پالایشگاه در حدود ۱۱ میلیون بشکه است.
باید گفت؛ با انتقال میعانات گازی پارس جنوبی به پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ایران از نظر تولید بنزین و گازوییل خودکفا میشود. همچنین ارزش افزوده پالایشگاههای میعانات گازی بیشتر از پالایشگاههای نفتی است.
در واقع هدف راهاندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس پالایش 360 هزار بشکه میعانات گازی پارس جنوبی است. مزیت تولید محصولات با میعانات گازی نیز افزایش کیفیت محصولات و ایجاد ارزش افزوده بیشتر برای میعانات گازی تولیدی در پالایشگاه های گازی پارس جنوبی تعریف شده است. همچنین این طرح باعث اشتغالزایی بیشتر در کشور میشود.
از سوی دیگر افزایش تولید میعانات گازی و ارسال آن به پالایشگاهها و پتروشیمیهای داخل علاوه بر ایجاد ارزش افزوده و تأمین نیازهای داخلی میتواند بهزودی با افزایش تولید منجر به صادرات محصولاتی همچون بنزین و گازوئیل نیز بشود.