آنوش رهام با اشاره به ضرورت بهرهگیری از فرصتهای ترانزیت در شرایط کنونی تجارت ایران با دنیا بر مبنای تحریم گفت: علیرغم شرایط تحریم پیش روی اقتصاد و تجارت ایران، حجم بارهای ترانزیتی کم شده است که عمدتا دلیل آن، مقرراتی و بروکراسی حوزه تجارت است که از جمله مشکلات عمده این حوزه به شمار میروند؛ ضمن اینکه هزینه مبادله بالا رفته و به دلیل افزایش قیمت دلار، هزینه های مترتب بر حمل و نقل کالا نیز افزایش یافته است.
این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: در چنین فضایی، ایران میتواند با تکیه بر پتانسیل ترانزیتی خود برای تامین کالاهای مورد نیاز کشورهای همسایه خود وارد عمل شده و بر روی حمل بار ترانزیتی به عنوان یک محور ارزآور و اشتغالزا، تسهیل بیشتری را صورت دهد؛ به خصوص اینکه بنادر داخلی ایران که در شرایط تحریم تحت فشار قرار گرفتهاند، با رونق ترانزیت داخلی نیز قابلیت تقویت دارند؛ به نحوی که کالاهای مانده در گمرکات، به سرعت از بنادر به سمت مناطق ویژه و شهرکهای صنعتی حمل شوند تا تولید رونق گیرد.
وی با تاکید بر ضرورت توجه بر حل مشکلات پیش روی حمل بارهای ترانزیتی تصریح کرد: موضوع ثبت سفارش برای شرکتهای ترانزیت داخلی مشکلاتی را ایجاد کرده؛ اما اکنون به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه تجارت و بر مبنای توافقی که میان گمرک و وزارت صنعت صورت گرفته، مقرر شده تا فرآیند ترانزیت داخلی بدون نیاز به ثبتسفارش امکانپذیر باشد. این توافق صورت گرفته و به زودی ابلاغ میشود.
دبیر شورای اطلاعرسانی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: این موضوع میتواند به کاهش بروکراسی تجارت خارجی کمک کرده و شرایط را برای تمرکز هر چه بیشتر ایران بر روی حمل بار ترانزیتی و درآمدزایی ارزی بر مبنای آن مهیا نماید. این در شرایطی است که اخذ ثبت سفارش، نیازمند طی مراحل تخصیص ارز و ثبت گواهی آماری در بانکها است که خود باعث میشود که کار حمل و نقل بار، حداقل به مدت یک ماه معطل بمانند تا مراحل ثبت سفارش انجام شود؛ بنابراین برداشتن ثبت سفارش برای ترانزیت داخلی میتواند بسیار راهگشا باشد.
رهام ادامه داد: ترانزیت به عنوان یک حلقه مفقوده مهم در تجارت خارجی ایران، به عنوان یک ارزآور مطرح است و در واقع، یک خدمت شبهصادراتی به شمار میرود که میتواند ارزآور باشد؛ به ویژه ترانزیت خارجی به بازارهایی همچون ازبکستان و سیآیاس نیز فرصت خوبی برای ایران به شمار میرود؛ چراکه برخی کشورها با برخی کشورهای دیگر رابطه مناسبی ندارند و بنابراین ایران میتواند به عنوان یک واسط، وارد عمل شده و نیازهای آنها را تزانزیت کند.
وی افزود: هم اکنون ازبکستان هزینه ترانزیت را بالا برده و ۵۰۰ دلار برای هر بار ترانزیتی، عوارض را بالا برده است که رقم آن به ۱۸۰۰ دلار رسیده است؛ بر این اساس میانگین هزینه حمل یک کامیون ترانزیت ۳۰۰۰ دلار میشود؛ در حالی که بندر گوادر این فرصت را دارد که با تسهیل شرایط ترانزیتی، میتواند ارزآوری کند؛ ولی مسئولان هنوز این ضرورت را درک نکردهاند که ترانزیت به عنوان یک بازوی ارزآوری در کشور مطرح باشد؛ به خصوص اینکه شرایط جغرافیایی ایران کمک میکند تا به یک حلقه ترانزیت در منطقه تبدیل شویم.
این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: امارات و مشخصا بندر دوبی، درآمدهای نفتی سرشاری ندارد؛ ولی از طریق ترانزیت، ترانشیب و بنادر اصلی خود درآمد هنگفتی را کسب کرده است؛ بنابراین در شرایط فعلی نیز چابهار که از تحریمها مستثنی شده است؛ میتواند نقشآفرینی نماید؛ ضمن اینکه هند از چابهار به عنوان یک بندر رابط برای ورود به بازارهای منطقه استفاده میکند؛ پس ایران هم باید بتواند بهتر از همه، از این شرایط ترانزیتی در شرایط کنونی بهره گیرد.