ایران با صادرات حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی جایگاه ویژه‌ای در بازار‌های جهانی و متقاضیان نفت دارد.
کشور‌های هند، چین، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و کشور‌های اروپایی مانند ایتالیا، فرانسه، هلند و یونان به عنوان شرکای تجاری حوزه انرژی ایران محسوب می‌شوند که در میان این کشور‌ها، چین و هند دو خریدار عمده شمرده می شود.
بنا بر آمار در سال گذشته حدود یک سوم صادرات نفت خام و گاز مایع ایران تنها به کشور چین صورت گرفته است.
وابستگی پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های کشور‌های متقاضی نفت ایران به اندازه‌ای بالا است که هر گونه تغییر برای این کشور‌ها می‌تواند به ضرر صنایع وابسته آن‌ها و در نهایت اقتصادشان تمام شود.
به همین خاطر کشور‌های خریدار به ویژه خریداران عمده نفتی از ابتدا بر ادامه روند معاملاتی خود خبر داده بودند.
بازار‌های جهانی چندی پیش با صحبت‌های غرض ورزانه برخی کشور‌ها دچار نا به سامانی شد که نتیجه آن افزایش قیمت، متضرر شدن خریداران نفت جهانی و اثرات منفی در اقتصاد جهانی بود.
با بر هم خوردن تعادل بازار، ناتوانی سایر تولیدکنندگان در افزایش تولید و استفاده از منابع ذخیره سازی شده، کارشناسان بازار و رسانه‌های بین الملی دست به اعتراف زدند که امکان جایگزینی نفت ایران وجود ندارد و برای این مشکل باید چاره اندیشی شود.
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز آرام نماند و با تاکید بر این موضوع که برای نفت ایران جایگزینی در بازار وجود ندارد، گفت: تولید نفت عربستان و روسیه در بالاترین سطح تاریخی خود است و این دو کشور ظرفیت اضافی برای تولید بیشتر و جایگزینی نفت ایران ندارند.
اعطای معافیت به ۸ کشور متقاضی نفت ایران، آبی بر آتش کمبود عرضه نفت بود که آرامش در بازار را به دنبال داشت و به دنبال آن ثابت کرد که هیچ کشوری نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برسانند و صحبت‌هایی از این دست شانتاژ روانی است.
در همین راستا محمدعلی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان، در خصوص آخرین شرایط بازار‌های جهانی نفت گفت: پس از معافیت‌های ۸ مشتری ایران برای ادامه خرید نفت از ایران، بازار‌های جهانی به تعادل و اطمینان رسید که نتیجه آن کاهش قیمت‌ها در بازار بود.
وی با اشاره به اینکه بر هم خوردن تعادل بازار می‌تواند نوسان قیمت را به دنبال داشته باشد، افزود: به دنبال برطرف شدن نگرانی‌ها در بازار‌های جهانی، قیمت‌ها متعادل شد.
نماینده سابق ایران در اوپک تصریح کرد: با اعلام جدید کشور عربستان برای کاهش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت خود و اظهارات جدید کشور روسیه بر روی قیمت، می‌تواند بر روی افزایش قیمت آن تاثیر گذار باشد.
جایگاه ایران در حوزه انرژی پر قدرت‌تر از آن است که حذف آن امکان پذیر باشد و در این راستا منفعت اقتصادی کشور‌ها در جهت وجود تعادل در بازار‌های جهانی است.
