علیرضا باغانی با اشاره به این که در بازار سرمایه کشور بیش از 600 بنگاه اقتصادی حضور دارند که سهام آنها توسط سرمایه‌گذاران معامله می شود گفت: استراتژی و معاملات سهامداران در تالار شیشه‌ای تحت تاثیر عوامل مختلف است.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: به عنوان مثال در نتیجه تورم رخ داده در اقتصاد در کمتر از 8 ماه، دارایی سهامداران به طور متوسط 92 درصد(بازدهی میانگین شاخص کل) افزایش پیدا کرده است و سود سهامداران در برخی سهم‌ها حتی از 300 درصد هم عبور کرده است.
معامله‌گران بورس در لاک احتیاط
وی اضافه کرد: با وجود این بازار سهام از میانه مهرماه وارد دوره‌ای از افت قیمت سهام و ثبت رنگ قرمز در قیمت سهم‌ها شده است و مشخص نبودن افقی قابل پیش‌بینی از متغیرهای سیاسی و اقتصادی سبب شده تا سرمایه‌گذاران بازار سهام این روزها با احتیاط بیشتری نسبت به این بازار برخورد کنند و دیگر از خریدهای بی‌محابای سرمایه‌گذاران در این بازار خبری نیست.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چه چیزی بازار سهام و معامله‌گرانش را محافظه‌کار کرده است اذعان داشت: برای تکمیل این پرسش باید سوالات دیگری را مطرح کرد؛ از جمله این که مگر قرار نبود که نقدینگی به سمت بورس هدایت شود؟ مگر قرار نبود بورس بازاری باشد برای مهار نقدینگی و جذب سرمایه های سرگردان؟ هنوز هم که شعار تقویت بورس از زبان دولتمردان و وزرای جدید اقتصادی همچنان با صدای رسا سر داده می‌شود؟ پس چه شد رونق بورس!؟
باغانی افزود: در پاسخ به این پرسش‌ها از مواردی همچون ترس سهامداران از تحریم‌ها، فروش گسترده سهم توسط بازیگران عمده، حبابی شدن بخش عمده‌ای از سهام شرکت ها و ... نام برده می‌شود.
وی ادامه داد: البته هر چند تحلیل شرایط کنونی و دلیل وارد شدن بورس به فاز محافظه‌کاری که می‌تواند پیش درآمدی برای آغاز یک دوره رکود باشد، دشوار است و متغیرهای این تحلیل ثابت نیست، اما تحلیل دقیقی نمی‌توان در این خصوص ارائه کرد.
مشکل بورس را در خود بورس جستجو کنیم
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به این که با همه این تفاسیر مهمترین دلیل توقف رونق مداوم معاملات و رشد بورس را باید در خود بورس جستجو کرد، افزود: بازار سهام و بازیگران آن مهمترین دلیل توقف رونق آن هستند.
وی گفت: یکی از چالش‌های عمده بازار سرمایه ما که هنوز در مقایسه با سایر بازارهای مالی دنیا یک بازار کم‌عمق شناخته می‌شود، Herd behavior یا همان رفتار توده‌وار سهامداران است. به عنوان مثال در هفته‌های گذشته شاهد صف کشیدن سهامداران برای خرید سهام ده‌ها شرکت بودیم و نوسان‌گیران و سفته‌بازان برای یک سهم 300 تومانی که پس از 400 درصد رشد به این قیمت رسیده بود، تازه تارگت 1000 تومانی ترسیم می‌کردند؛ و هر روز سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و تازه وارد را به خرید سهم مزبور تشویق می‌کردند.
بورس به آخر خط رونق نرسیده
باغانی با اشاره به این مطلب که پتانسیل رشد بازار سهام در ابعاد کلی هنوز هم وجود دارد و پدیده حباب را نباید به کل بازار سهام تعمیم داد تصریح کرد: واقعیت این است که قیمت سهام در ماه‌های گذشته به‌صورت شارپ‌گونه و کاملا هیجانی رشد کرده بود و چنین رفتاری، رشدی که بازار باید طی شش ماه یا یکسال تجربه می‌کرد را در طول کمتر از سه ماه برای بورس رقم زد و نتیجه این هیجان توقف رشد و ترس سرمایه‌گذاران در میانه مهرماه شد.
متولیان، فرهنگ‌سازی در بورس را بلد نیستند
وی گفت: این واقعیتی است که بازار کم‌عمق، ناظری که فرهنگ سرمایه‌گذاری را به درستی به سرمایه‌گذار نیاموخته و معامله‌گران با رفتار هیجانی متهمان ردیف اول شرایط فعلی بازار سرمایه هستند.
این کارشناس بازار سرمایه اذعان داشت: البته باید به این دلایل، رفتار ایالات متحده آمریکا در تحریم‌های اقتصادی را که این بار حتی تعداد قابل توجهی از شرکت‌های بورسی را هم به‌طور مستقیم تحریم کرده است، را نیز اضافه کرد.
وی افزود: تحریم رخدادی است که اثرات آن را بر کسب و کار شرکت‌ها را نمی‌توان غیرقابل اعتنا ارزیابی کرد؛ چرا که هر بنگاه اقتصادی در حد و اندازه خود با دنیای خارج در ارتباط است و شفاف‌سازی‌های اخیری که تحریم‌ها هیچ اثری ندارد، هر چند برای امیدوار کردن سرمایه‌گذاران انجام شده، اما منطبق بر واقعیت‌های اقتصادی نیست.
فرصت‌سوزی در عرضه‌های اولیه بزرگ
باغانیاظهار داشت: دلیل دیگر بوجود آمدن شرایط رکودی این روزها در بازار سهام، ضعف مدیریت بازار سرمایه و صاحبان بنگاه‌‌های اقتصادی در عرضه اولیه شرکت‌ها است.
وی گفت: این واقعیتی است که اکنون نقدینگی زیادی به شکل کاملا سرگردان در کشور وجود دارد و هر چند بخش زیادی از این نقدینگی جذب طلا، ارز و سکه، بورس، مسکن و سایر بازارها شده است، اما عرضه‌های اولیه به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری پربازده که در مدت کوتاهی سود به سرمایه‌گذار می‌رساند در بازار سرمایه ما به شکل جدی دنبال می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: پذیرش شرکت‌های جدید در بورس و فرابورس طی ماه‌های گذشته به شکل فانتری پیش رفته و به غیر از یک شرکت بزرگ مثل پتروشیمی پارس، شرکت بزرگ دیگری در بازار سهام پذیرش نشده است.
وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد ناظریان و مجریان بازار در کنار مالکان عمده شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی در حال فرصت‌سوزی هستند؛ چرا که این روزها وقت عرضه‌های اولیه بزرگ است و هر ماه می‌توان به‌راحتی یک عرضه اولیه بزرگ در بورس یا فرابورس انجام داد و از این طریق سطح نقدینگی در بورس را حفظ کرد.
ارزش معاملات در سراشیبی
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به این که ارزش معاملات خرد بازار سهام از حدود 1800 میلیارد تومان در روزهای پررونق با 70 درصد کاهش به سطح 600 میلیارد تومان نزدیک می‌شود گفت: لازم است به دلایل محافظه‌کاری بازار سهام مواردی چون دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌ها که اعلام پیش‌بینی سود از آن حذف شده، توقف نمادها پس از 20 درصد نوسان و سایر متغیرهای درون‌زا را هم اضافه کرد.
