مبحث انرژی و شدت مصرف آن همواره به عنوان یکی از معضلات اقتصادی نام برده می‌شد و حساسیت‌ها بر روی آن به خاطر نقش این نماگر در راستای ارزیابی سطح بهره‌وری بالا است.
بنا بر مدل سازی‌های صورت گرفته، سرانه مصرف نهایی انرژی ایران در سال ۱۳۹۴ معادل ۶۷ /۱۴ بشکه نفت خام بوده که ۷۱ /۱ برابر متوسط سرانه مصرف نهایی جهانی است.
به صورت جزئی‌تر در بخش‌های کشاورزی، خانگی، عمومی و تجاری، حمل‌ونقل و صنعت به ترتیب ۳ /۹، ۳ /۷، ۱ /۱ و ۵ /۱ برابر متوسط جهانی است، همچنین در سبد مصرفی انرژی کشور، گاز طبیعی، فرآورده‌های نفتی و برق به ترتیب با ۹ /۵۳، ۳ /۳۵ و ۵ /۱۰ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
به بیان دیگر مصرف انرژی در کشور چندین برابر کشور‌هایی با جمعیت مشابه و تولید ناخالص ملی مشابه ما است.
بخش خانگی یکی از حوزه‌هایی است که مصرف بالای انرژی آن زبان زد است به گونه‌ای که میزان مصرف انرژی در بخش خانگی در ایران سه تا چهار برابر متوسط دنیا است.
در بخش صنایع نیز، برخی رشته‌ها به ذات انرژی بر هستند که در این صورت باید فعالیت این دست از رشته‌ها را کاهش داد و جایگزین آن از صنایعی که به انرژی کمتری نیاز دارند استفاده کرد.
به طور مثال میزان مصرف انرژی در صنعت فولاد به ازای یک واحد محصولی که تولید می‌شود ۱۵۰ درصد بالاتر از استاندارد جهانی است و یا در بخش‌های سیمان و آجر هر کدام بالاتر از ۱۰۰ درصد و در بخش پتروشیمی و صنایع غذایی هر کدام بالای ۲۵ درصد است.
از دلایل مصرف بالا انرژی در کشور می‌توان به فرهنگ مصرف فرسودگی تجهیزات و زیرساخت‌های تولید، قیمت پایین، نبود استاندارد‌های بالا در وسایل انرژی اشاره کرد.
در این میان باید به این نکته توجه داشت بزرگترین منبع درآمد کشور به صادرات انرژی اختصاص دارد که مصرف بالای آن آثار سوئی برای اقتصاد کشور به دنبال خواهد داشت.
