تیک آف نرخ‌ پرواز

اگرچه طی دو ماه گذشته خبرهای بسیاری در خصوص نوید کاهش قیمت بلیت هواپیما منتشر شده و حتی سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز این نوید را داده است،‌ اما قیمت بلیت هواپیما چه از نوع داخلی چه خارجی، روی گرانی پابرجا مانده است. در این میان نرخ ارز نیز با کاهش روبه رو شده و به همراه آن قیمت بسیاری از اقلام و کالاهای اساسی در بازار کاهش پیدا کرده، اما نرخ بلیت هواپیما همچنان برخلاف جریان سیر می‌کند و تغییر چندانی نیافته است. از طرفی آژانس‌های هواپیمایی نیز اعلام می‌کنند که نرخ بلیت پروازهای خارجی کاهش نیافته و تنها نرخ بلیت پروازهای داخلی 1 تا 5 درصد کاهش داشته است. در همین حال تعداد مسافران نیز کاهش یافته و صندلی‌های خالی پروازها بیش از گذشته خودنمایی می‌کند. روز گذشته وزارت راه و شهرسازی آمار شمار پرواز، جابه‌جایی مسافر و حمل بار را منتتشر کرد. این آمار نشان می‌دهد که تعداد مسافران هوایی کشور در نیمه نخست امسال 13 درصد کاهش داشته است. بر این اساس حدود 28 میلیون مسافر داخلی و خارجی با 230 هزار پرواز در نیمه نخست امسال در فرودگاه‌های کشور جابه‌جا شدند که نسبت به مدت مشابه پارسال به ترتیب 13 و 10 درصد کاهش داشته است.

کاهش 13 درصدی پروازها

براساس آمار شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، در نیمه نخست امسال 230 هزار و 136 پرواز در فرودگاه‌های تحت مالکیت شرکت فرودگاه‌‌ها و پنج فرودگاه اختصاصی کشور انجام شده است. در این مدت، 27 میلیون و 916 هزار و 304 نفر مسافر و 284 میلیون و 895 هزار و 516 کیلوگرم بار توسط این پروازها جابه‌جا شده‌اند. شمار پرواز، جابه‌جایی مسافر و حمل بار در نیمه نخست امسال نسبت به مدت سال گذشته به ترتیب10، 13 و 11 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

بیشترین جابه‌جایی مسافر و تعداد پرواز به فرودگاه مهرآباد تعلق دارد به‌طوری که در نیمه نخست امسال، 65 هزار و 973 پرواز در این فرودگاه انجام شده و هفت میلیون و 665 هزار و 864 نفر مسافر با این پروازها جابه‌جا شده‌اند. رتبه‌های دوم و سوم در میان فرودگاه‌ها به ترتیب متعلق به فرودگاه‌ مشهد با 34 هزار و 834 پرواز و پنج میلیون و 41 هزار و 155 مسافر و فرودگاه امام خمینی (س) با 27 هزار و 569 پرواز و چهار میلیون و 334 هزار و 70 مسافر است. همچنین فرودگاه‌های شیراز، اهواز، کیش، اصفهان، تبریز، بندرعباس و آبادان به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا دهم پر رفت ‌وآمدترین فرودگاه‌های کشور در شش ماهه نخست سال جاری قرار دارند.

کاهش پروازهای خارجی

در شش ماه نخست سال جاری در مجموع 41 هزار و 33 پرواز خارجی در کشور انجام و 6 میلیون و 166 هزار و 278 مسافر به وسیله این پروازها جابه‌جا شده‌اند که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب 12 و 11 درصد کاهش را نشان می‌دهد.همچنین یک هزار و 252 پرواز خارجی متعلق به پروازهای حج و 6 هزار و 462 پرواز متعلق به پروازهای عتبات عالیات بوده است که به ترتیب 170 هزار و 356 نفر و یک میلیون و 146 هزار و 407 نفر با این پروازها جابه‌جا شده‌اند. رتبه اول پروازهای خارجی در 6 ماه نخست سال جاری متعلق به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (س) است که 27 هزار و 135 پرواز خارجی در آن انجام شده و چهار میلیون و 326 هزار و 54 نفر به وسیله این پروازها جابه‌جا شده‌اند که از نظر تعداد پرواز و مسافر نسبت به مدت مشابه سال گذشته 11 درصد افت داشته است.بعد از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (س)، به ترتیب فرودگاه‌ مشهد با 6 هزار و یک پرواز و 931 هزار و 84 مسافر خارجی و شیراز با یک هزار و 995 پرواز و 249 هزار و 586 پرواز خارجی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. بقیه پروازهای بین‌المللی در فرودگاه‌های اصفهان، تبریز، لارستان، اهواز، کیش، قشم، ارومیه، بندرعباس، کرمان، آبادان، ساری، یزد، گرگان، همدان، بیرجند، زاهدان، چابهار، رشت، کرمانشاه، زنجان، بوشهر و اردبیل انجام شده‌ است.

کاهش مسافرت‌های هوایی

مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی درباره تاثیر کاهش نرخ ارز بر بلیت هواپیماها گفته است در حال حاضر نمی‌توانیم درباره اثرگذاری نرخ ارز از بلیت‌ها پیش بینی‌ داشته باشیم چرا که این بازار هنوز به ثبات نرسیده است.در برخی از گزارش‌ها اعلام شده است که قیمت بلیت هواپیما در برخی از مسیرها به زیر 200 هزار تومان رسیده که این اخبار به هیچ عنوان درست نیست و قیمت‌ها نه تنها کاهش نیافته بلکه همچنان بسیاری از آژانس‌های مسافرتی با همان نرخ‌های ماه گذشته اقدام به فروش می کنند. بر اساس این گزارش کاظم‌زاده رییس کمیته حمل و نقل مجلس اعلام کرده است که باید شرکت‌های هواپیمایی قیمت‌های بلیت هواپیما را تا هفته آینده کاهش دهند زیرا که هم اکنون نرخ ارز کاهش یافته در نتیجه این شرکت‌ها دلیلی برای گران فروختن بلیت‌ها ندارند .امید است شرکت‌های هواپیمایی تا چند روز آینده قیمت بلیت هواپیما را کاهش دهند؛ زیرا که آمارها نشان می‌دهد میزان مسافرت در بخش هوایی بسیار کاهش یافته و این امر زمینه‌ساز زیان‌دهی بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی است بنابراین دولت باید با تخصیص هر چه سریع‌تر ارز نیما بهانه آن‌ها را برای گران فروشی بر طرف کند .بسیاری از آژانس‌های مسافرتی قیمت بلیت هواپیما را به همان افزایش 60 درصدی رخ داده در ماه‌های گذشته به فروش می‌رسانند و به گفته اکنون خودشان قصد برای کاهش قیمت بلیت هواپیماها ندارند. در این بین دولت باید هر چه سریع‌تر راه‌کاری برای متقاضیان خرید بلیت هواپیما ارائه دهد. از سوی دیگر به گفته جعفر زاده شرکت‌های هواپیمایی در زمان افزایش نرخ ارز که اوج دوران پیک سفرها بود توافق کردند تا نرخ بلیت‌ها را در حد متعادل نگه دارند. بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی نرخ بلیت اربعین را ثابت نگه داشتند با این حال افزایش چشمگیری در پروازها ایجاد نشد. به هر حال هیچ یک از شرکت‌های هواپیمایی نباید خارج از چارچوب قیمتی ارائه شده، بلیتی را با نرخی بالاتر بفروشند. همین موضوع از سوی بازرسان پیگیری می‌شود.

بهانه‌ای به نام «پیک سفر»

به اعتقاد مدیران آژانس‌های هواپیمای نرخ بلیت پروازهای خارجی به ویژه در مسیرهای خاص در چند ماه گذشته افزایش 70 درصدی داشته است و هم زمان با کاهش نرخ ارز هیچ تغییری در نرخ پروازهای خارجی صورت نگرفته است. سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری دلیل گرانی قیمت بلیت هواپیما را نگرفتن ارز نیما توسط بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی می‌داند. رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص علت عدم تغییر قیمت بلیت هواپیما پس از کاهش نرخ دلار می‌گوید:‌ کاهش تعداد مسافران به دلیل این است که آبان جزو پیک ایام سال محسوب نمی‌شود و ترافیک مسافرتی در این ایام وجود ندارد. به گفته او بیشتر افزایش قیمت بلیت هواپیماها به دلیل زمان پیک سفر است.

در پیک کاهش تقاضا قرار داریم

سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در واکنش به آمار منتشر شده از نیمه نخست امسال در خصوص کاهش تعداد مسافران هوایی کشور می‌گوید: این آمار را ندیده‌ام و از این آمار مطمئن نیستم. به دلیل اینکه تقاضاها در پیک سفر با غیر از این زمان متفاوت است، می‌توانیم بگوییم از ابتدای مهر تعداد پروازها و مسافران کاهش داشته، اما تعداد آن را باید محاسبه کنیم. بنابراین کاهش تعداد مسافران در این دوره طبیعی است. آنالیز آمارها بسیار مهم است و نباید بر اساس حدس و گمان باشد. این آمارها تا حدودی وجود دارد اما دقیق آن را باید بررسی کنیم.

عدم دسترسی شرکت‌های هواپیمایی به سامانه نیما

جعفر زاده در پاسخ به این پرسش که چرا نرخ دلار کاهش پیدا کرد، اما قیمت بلیت کاهش پیدا نکرده است،‌ گفت: به دنبال این موضوع بودم زیرا سوال بسیاری از خبرنگاران است.

همان‌گونه که در گذشته عنوان شد،‌ قرار بر این بود که قیمت بلیت هواپیما براساس نرخ سامانه نیما تعیین شود. یعنی شرکت‌های هواپیمایی بتوانند براساس قیمتی که در سامانه نیما ارائه می‌شود، از آن ‌استفاده کنند. نرخ سامانه نیما کمتر از 9 هزار تومان است و باید براساس آن محاسبه می‌شد. در حال حاضر اینکه همه به این نرخ دسترسی دارند یا خیر را بررسی می‌کنم. زمانی که نرخ سامانه نیما را تعیین می‌کنند باید شرکت‌های هواپیمای بتوانند از این سامانه استفاده کنند. مقرر شده تا شرکت‌ها بتوانند از این سامانه استفاده کنند، اما این اتفاق رقم نخورده است.

کاهش قیمت بلیت در آینده‌ای نامعلوم

او می‌گوید:‌ با استفاده کردن شرکت‌های هواپیمایی از سامانه نیما و اعلام نرخ پایین‌تر از طریق سامانه نیما طبیعی است که نرخ بلیت‌ها کاهش پیدا کند، منتها نمی‌توانم زمان کاهش قیمت بلیت هواپیماها را اعلام کنم، اما قرار است که این اتفاق رقم بخورد. بانک مرکزی قول داده است که این اقدام صورت بگیرد. هنوز امکان استفاده شرکت‌ها از ارز نیمایی فراهم نشده است. زمانی که شرکت‌ها بتوانند از این ارز استفاده کنند آن زمان می‌توان از آن‌ها پرسید که چرا نرخ بلیت خود را بر اساس دلار 14 هزار تومانی یا 10 هزار تومانی احتساب می‌کنند و با آن‌ها برخورد کرد. به هر حال طولی نمی‌کشد که امکان استفاده شرکت‌ها از این سامانه مهیا شود و به شکل طبیعی شاهد کاهش قیمت خواهیم بود.

نرخ معقول؛ مسافران بیشتر

جعفر زاده در پاسخ به این پرسش که آمار کاهش تعداد مسافران هوایی این احساس خطر را برای ناوگان هوایی به وجود نمی‌آورد، گفت:‌ عوامل مختلفی در عرضه و تقاضا موثر باشد؛‌ ‌نرخ ارز و چگونگی خدمات‌دهی در تعیین نرخ دخیل است و نمی‌توان تنها یک عامل را تعمیم داد. اگر نرخ بلیت هواپیما منطقی و معقول باشد، مطمئنا تعداد مسافران نیز افزایش می‌یابد. عملیاتی شدن برخی تصمیمات به طول می‌انجامد، اما باور آن در مجلس و دولت وجود دارد. امیدواریم خیلی زود و سریع کاهش قیمت اتفاق بیفتد.

نوسازی؛ در اولویت سازمان هواپیمایی کشوری

سخنگوی سازمان هواپیمایی در خصوص وضعیت ناوگان هوایی کشور می‌گوید: نیاز به نوسازی ناوگان‌ هوایی به شدت احساس می‌شود و ما ظرفیت زیادی در این زمینه داریم که لازم است ناوگان افزایش پیدا کند و فکر نمی‌کنم این از اولویت‌های سازمان حذف شده باشد.‌ نوسازی ناوگان از اولویت‌های دولت و سازمان هواپیمایی کشوری است. شرکت‌های هواپیمایی به پای محدودیت‌ها نمی‌نشینند. شرکت‌ها سعی می‌کنند به تقاضاهای خود پاسخ دهند، اما من نمی‌توانم هیچ قولی بدهم، باید شرایط را سنجید.