سایه نفت ۱۰۰ دلاری روی اقتصاد جهانی

 یکی از پارامترهای اثرگذار در اقتصاد جهان، میزان قیمت نفت است؛ چرا که نفت همچنان در دومین دهه از قرن بیست و یکم، بیشترین سهم را در تأمین انرژی کشورهای مختلف جهان دارد و پیش بینی می شود این سهم تا نیمه قرن حاضر نیز حفظ شود.

در شروع سال 2018 میلادی بیشترین مقداری که برای قیمت نفت در سال جاری میلادی پیش بینی می شد، 70 تا 80 دلار بود اما اکنون که هنوز یک فصل از سال 2018 باقی مانده، قیمت از مرز 80 دلار گذشته و نگرانی جهانی از بازگشت نفت 100 دلاری است.

این نگرانی که بیشتر برای کشورهای مصرف کننده نفت از جمله اروپایی ها و امریکا وجود دارد، ناشی از افزایش هزینه آنها در بخش تأمین انرژی و برهم خوردن بیش از پیش توازن مخارج و درآمدهای آنها در ابعاد ملی و بین المللی است.

در نمودار بالا متوسط قیمت سالانه نفت اوپک آورده شده و این نمودار نشان می دهد که در سالهای 2011، 2012 و 2013 که فروش نفت ایران تحت تحریم های ناعادلانه غرب قرار گرفته بود، قیمت نفت اوپک در طول 3 سال بالای 100 دلار قرار داشت. (اگرچه کاهش عرضه نفت ایران در بازارهای جهانی، تنها دلیل افزایش قیمت در این سالها نبود، اما یکی از دلایل اصلی بود)

اکنون که امریکا در تلاش است تا بار دیگر صادرات نفت ایران را تحت تحریم های جدید قرار دهد، جامعه جهانی به خصوص کشورهای مصرف کننده نفت نگران بازگشت نفت 100 دلاری هستند.

این نگرانی زمانی تشدید می شود که کارشناسان اقتصادی به این باور رسیده اند که عربستان و روسیه به عنوان دو تولیدکننده بزرگ نفت جهان نمی توانند کسری ناشی از کاهش عرضه نفت ایران به موجب تحریم ها را در بازار نفت جهان جبران کنند و اگر کاهش صادرات نفت ایران ادامه دار شود، با توجه به پیش بینی رشد تقاضای نفت در سالهای 2019 تا 2030، امکان ثابت ماندن قیمت نفت بالای 100 دلار برای بیش از یک سال وجود دارد. در واقع تکرار سالهای 2011 تا 2013 برای قیمت نفت، نگرانی اصلی کشورهای بزرگ مصرف کننده نفت اعم از امریکا، کشورهای اروپایی، هند، چین و ... است.

نگرانی از کمبود عرضه نفت در بازار جهانی در طی ماههای آتی در حالی است که به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، ایران هنوز هیچ تغییری در میزان تولید روزانه نفت خود نداده و روزانه 3 میلیون و 800 هزار بشکه تولید نفت خام داریم.

اگر ایران تصمیم بگیرد پیرو کاهش خرید نفت ایران توسط برخی کشورها از جمله کره جنوبی، ایتالیا، اسپانیا و ... در میزان تولید نفت خود نیز کاهشی اعمال کند، این تصمیم تأثیرات بیشتری بر افزایش قیمت نفت خواهد گذاشت.