به دنبال نشست اخیر رئیس‌جمهور و وزیر نفت با مقامات اقتصادی روسیه و ترکیه، توافقات میان رؤسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه بر اساس حذف دلار و استفاده از ارزهای ملی در مبادلات میان طرفین صورت گرفت. در این جلسه روحانی، ولادیمیر پوتین و اردوغان توافق کردند تا بتوانند مبادلات بانکی، فروش نفت و خرید کالا را رونق دهند و دلار را از مبادلات خود حذف کنند.
بر این اساس، به گفته رییس کل بانک مرکزی ایران مقرر شده فروش نفت، خرید کالاهای اساسی، گسترش روابط بانکی، مبادله با پول‌های ملی طرفین با هدف حذف دلار و توسعه روابط تجاری و اقتصادی در دستور کار سه کشور قرار گیرد.
در این باره سید جلال ابراهیمی - دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه - در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: مراودات ایران و ترکیه طبق توافقات مبنی بر حذف دلار از روابط مالی و استفاده از پول ملی کشورها، برای هر دو کشور (ایران و ترکیه)، تأثیرات زیادی به وجود نخواهد آورد، چراکه مراودات تجاری هر دو کشور بر اساس نرخ پایه تعیین شده در بانک مرکزی و در تقابل با دلار محاسبه می‌شود؛ لذا به‌نظر می‌رسد حذف دلار از مبادلات مالی تاثیر چندانی نخواهد گذاشت.
وی افزود: البته لازم به ذکر است که توافق ترکیه، روسیه و ایران برای حذف دلار و توافق روسیه و چین نیز بر همین اساس، با توجه به ارقام جمعیتی حدود سه میلیاردی مصرف‌کننده را تشکیل می‌دهد که با کنار کشیدن از حوزه دلار به طور واقعی و مبادلات با پول ملی، شرایط اقتصادی کشورها برای تجارت با یکدیگر مناسب‌تر خواهد شد.
ابراهیمی با تاکید براینکه هنوز مدت بیش از ۱۰ روز از بازگشت رییس جمهور ترکیه از ایران نگذشته است، تصریح کرد: هنوز نمی‌توان به‌طور دقیق اعلام کرد که چه اتفاقاتی خواهد افتاد. اما پیش‌بینی می‌شود که هرگونه حذف دلار از مبادلات کشورها و ایجاد تسهیلات برای ایران و ترکیه و با توجه به اینکه ثبت سفارش بدون انتقال ارز برای بسیاری از تجار صورت گیرد، میزان تبادلات و مروادات تجاری را بهبود می‌بخشد.
ترکیه بیشترین تامین‌کنندگی مواد اولیه تولید را برای ایران دارد
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران ضمن اشاره به اینکه ترکیه بیشترین تامین‌کنندگی مواد اولیه تولید را برای ایران دارد، گفت: به هیمن دلیل، گسترش روابط ما با ترکیه و سهولت در مراودات تجاری، مواد اولیه برای صنعت و تولید گسترش خواهد یافت و صنعت کشور از بین نخواهد رفت.
وی اعلام کرد: همچنین از سوی دیگر اروپا درصدد ایجاد روابط تجاری با ایران است که بتواند با کنار کشیدن از حوزه دلار با ما تجارتی بیشتری داشته باشد.
تب و تاب ارزی فروکش می‌کند
ابراهیمی با اشاره به صحبت‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر معافیت مواد اولیه تولیدی از پرداخت مابه‌التفاوت ارزی اظهار کرد: معافیت مواد اولیه تولید از پرداخت مابه‌التفاوت ارزی باعث می‌شود این بخش آزادی عمل بیشتری برای واردات بدون انتقال ارز داشته باشد و به تبع تب و تاب ارزی فروکش خواهد کرد.
مدیر کل مرکز مطالعات ایران و ترکیه با اشاره به اینکه به دنبال افزایش ۲۴ درصدی نرخ بهره توسط بانک مرکزی ترکیه، ارزش لیر رشد کرده است، افزود: مقامات ترکیه به این افزایش بهره واکنش نشان دادند تا جایی که رییس‌جمهور این کشور تاکید بر پایین بودن نرخ بهره بانکی دارد. اما طبق اعلام وزیر دارایی ترکیه با وجود شرایط بحرانی در این کشور، رشد اقتصادی ۵.۲ درصد بوده است. علاوه‌بر این، با توجه به توافقات ایران، ترکیه و روسیه بر مبنای حذف دلار و استفاده از پول ملی کشورها برای مبادلات، بسیار راهگشا در توسعه روابط تجاری خواهد بود.
رشد ارزش لیر ترکیه
وی اظهار کرد: بانک مرکزی ترکیه در یک اقدام بی‌سابقه اقدام به افزایش ۶.۲۵ درصد نرخ بهره بانکی کرد. بدین ترتیب نرخ بهره بانکی از ۱۷.۷۵ به ۲۴ درصد رسیده است. این اقدام بانک مرکزی باعث رشد نرخ دلار در برابر لیر شده است. به طور دقیق می‌توان گفت هر دلار از ۶.۵ لیر به ۶.۱۸ لیر و هر یورو در برابر لیر از ۷.۴ به ۷.۲ کاهش یافته است.
ابراهیمی اعلام کرد: مقامات ترکیه به این افزایش بهره عکس العمل نشان داده و رئیس جمهور این کشور با تاکید بر اینکه بانک مرکزی ترکیه مستقل است بر این مهم تاکید کرده که همچنان نرخ بهره بانکی باید پایین باشد تا بر اقتصاد کشور و تورم تاثیرگذار نباشد. همچنین وزیر خزانه‌داری ترکیه نیز در واکنش به این امربیان کرده که برنامه میان مدت سه ساله برای اقتصاد در دست تدوین است که تا چند روز آینده اعلام خواهد شد.
صادرات ترکیه عامل رشد ۵.۲ درصدی اقتصادی کشورش
ابراهیمی افزود: در شرایطی که بحران ارزی ترکیه همچنان ادامه دارد و سقوط قیمت لیر را به دنبال خواهد آورد، وزیر دارایی ترکیه اعلام کرده است که در سه ماه گذشته ترکیه ۵.۲ درصد رشد اقتصادی داشته که از نتایج افزایش بهره وری اقتصاد بر محور افزایش صادرات است.یعنی عامل رشد اقتصادی پنج درصد افزایش صادرات شده است. همچنین وزیر تجارت ترکیه نیز با اشاره به رشد ۵.۲ درصدی در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۸ گفته است که ترکیه مدت ظرف مدت ۱۰ سال اخیر بیشترین رشد اقتصادی را در میان کشورهای اروپایی داشته و باید به عنوان یک کشور ثروتمند، تولید مدار و در رفاه حداکثری منطقه تبدیل شود.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد: در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۸ کشورهای عضو اتحادیه ۲.۲ درصد، آمریکا ۴.۷۳ درصد و چین ۶.۷ درصد رشد اقتصادی داشته‌اند. به عبارتی ترکیه در ردیف دوم رشد اقتصادی قرار دارد و می‌تواند برای ۶.۵ هزار نفر شغل ایجاد کند. همچنین در مقایسه صادرات از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ باید اعلام کرد در سال ۲۰۱۸ صادرات ۸۲.۲۲۲ میلیارد دلار که نسبت به مدت مشابه سال قبل یک سوم رشد داشته است. در مقابل واردات نیز نسبت به سال گذشته کاستی داشت است. در حالیکه بدهی خارجی ترکیه ۴۵۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ رسیده است
