نوسانات شدید بازار محصولات کشاورزی نشان می دهد،دولت قادر به ایجاد تعادل میان صادرات و تنظیم بازار داخلی این محصولات نیست، هر از گاهی افزایش صادرات برخی محصولات موجب کمبود عرضه و گرانی آنها در بازار داخل می شود، در نتیجه دولت به ناچار دستور توقف صادرات آنها را می دهد و این مساله باعث می شود بازارهای هدف و سرمایه گذاری هایی که در این زمینه انجام شده است، از دست برود.
اخیرا نیز به دنبال افزایش چشمگیر قیمت گوجه فرنگی و سیب زمینی در بازار، انتقاداتی در مورد صادرات مطرح و برخی خواستار کنترل آن شدند؛ اما صادرکنندگان عنوان کردند انچه موجب گرانی این محصولات شده، کاهش تولید است، نه افزایش صادرات.
اما پیگیری ما و آمار ارائه شده از سوی وزارت جهادکشاورزی نشان می دهد میزان تولید گوجه فرنگی افزایش یافته و سیب زمینی بدون تغییر مانده است اما میزان صادرات هردو این محصولات رشد چشمگیری داشته است.
فعالان صنفی: صادرات را متوقف کنید
حسن صابری، رئیس اتحادیه بارفروشان با بیان اینکه اتحادیه بارفروشان در نامه ای به رئیس اتاق اصناف تهران خواستار توقف صادرات سیب زمینی و گوجه فرنگی شده است، گفت: ما رونوشت این نامه را به وزارتخانه های جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت نیز ارسال کرده ایم چراکه در صورت ادامه روند فعلی صادرات، شاهد نایاب شدن این محصولات در داخل خواهیم بود.
وی قیمت هرکیلوگرم سیب زمینی را در میدان مرکزی میوه و تره بار بین ۱۷۰۰ تا ۲۳۰۰ تومان و هر کیلوگرم گوجه فرنگی را بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان اعلام کرد و افزود: طی حدود ۱۰ روز اخیر سیب زمینی حداقل ۸۰۰ تومان گران شده ضمن اینکه در فصل گرما قیمت گوجه فرنگی نباید در سطح قیمت های فعلی باشد.
رئیس اتحادیه بارفروشان با اشاره به اینکه چند روز دیگر ایام عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی فرا می رسد و تقاضا برای این دو محصول افزایش می یابد، گفت: هر سال در این ایام قیمت این دو محصول بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می یافت اما امسال فکر می کنم با وضعیت ایجاد شده نرخ آنها بین ۳۰ تا ۴۰ درصد گران شود. ضمن اینکه امسال ظرفیت انبارهایمان به دلیل صادرات بی رویه برای شب عید نیز کافی نیست و در صورت ادامه دچار مشکل خواهیم شد.
وزارت جهادکشاورزی:قیمت بالا برود، صادرات را متوقف می کنیم
همچنین عباس کشاورز، معاون وزیر جهاد کشاورزی حدود یک هفته قبل، درباره اینکه صادرات برخی محصولات مانند سیب زمینی باعث افزایش قیمت آنها در بازار شده است، اظهار کرد: اگر نگاهی به قیمت ها بیندازیم متوجه می شویم نرخ این محصول از اسفندماه ۹۲ تا یک ماه اخیر، سر مزرعه کیلویی ۶۰۰ تومان از کشاورز خریداری می شده است؛ اما با افزایش نرخ ارز و رشد درآمد حاصل از صادرات، صادرات این محصول نیز رونق پیدا کرد.
وی درباره اینکه گفته می شود برخی سیب زمینی را در مناطق مرزی به قیمت یک دلار می فروشند، اضافه کرد: ما در مناطق مرزی تولید سیب زمینی نداریم و اگر دولت ببیند که قیمت این محصول بیش از حد در حال افزایش است، مانع از صادرات آن می‌شود.
صادرکنندگان: تولید کم شده است
علیرغم اظهارات عباس کشاورز که افزایش صادرات را عامل گرانی معرفی کرد، سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی چند روز قبل تاکید کرد که کاهش تولید، عامل گرانی بوده است.
وی به گفت:سال گذشته سیب زمینی کاران و گوجه کاران متضرر شدند و تولید این محصول در سالجاری نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با بیان اینکه «صادرات»، دلیل گرانی این محصولات در بازار نیست، گفت: کشت این محصولات بویژه گوجه فرنگی در تابستان امسال کاهش چشمگیری است؛ الان باید وفور گوجه باشد اما این چنین نیست و ما شاهد هستیم قیمت هر قوطی رب ٤ هزارتومانی نیز به ١٠ هزارتومان رسیده است.
نورانی ادامه داد: برخی کشاورزان به دلیل کم آبی و برخی نیز به دلیل اینکه سال گذشته زیان کردند امسال کشت انجام ندادند.
وی تصریح کرد: دلیل نمی شود هرچه کم شد ما بگوییم دلیل آن صادرات بوده، درست است که قیمت ارز بالا رفته اما هزینه صادرات نیز گران شده است.
البته وزارت جهاد کشاورزی کاهش تولید این محصولات را در سالجاری تایید نمی کند، براساس اعلام این وزارتخانه تولید گوجه فرنگی در سالجاری ۹۷ هزارتن افزایش یافته و تولید سیب زمینی نیز تفاوت قابل توجهی نسبت به سال گذشته نداشته است.
وزارت جهادکشاورزی: تولید گوجه فرنگی ۹۷ هزارتن افزایش یافته است
برای بررسی بیشتر موضوع و دسترسی به آمار تولید سراغ مدیرکل سبزی و صیفی وزارت جهادکشاورزی رفتیم. حسین اصغری، مدیرکل سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی گفت: پیش بینی می شود در سال زراعی جاری ۴ میلیون و ۹۳۱ هزار تن از مزارع سیب زمینی برداشت شود که در مقایسه با سال گذشته ۴ میلیون و ۹۴۰ تن تفاوت قابل ملاحظه ای دیده نمی شود.
وی ادامه داد: در مورد گوجه فرنگی نیز پیش بینی تولید کل در سال زراعی جاری ۵ میلیون و ۳۶۴ هزار تن بوده که در مقایسه با تولید سال زراعی گذشته با ۵ میلیون و ۲۶۷ هزار تن، معادل ۹۷ هزار تن افزایش داشته است.
صادرات سیب زمینی ۸۶ درصد و گوجه فرنگی ۱۲۵ درصد افزایش یافت
وی افزود: در سال جاری ۱۴۷ هزار تن سیب زمینی صادر شده که نسبت به سال گذشته (۷۹ هزار تن) ۸۶ درصد رشد داشته ضمن اینکه در ۵ ماهه سال جاری ۳۰۶ هزار تن گوجه فرنگی صادر شده که نسبت به سال گذشته ۱۲۵ درصد رشد نشان می دهد.
این مقام مسئول اضافه کرد: در مقطع کنونی تولید پائیزه سیب زمینی در حال برداشت است و براساس پیش بینی ها میزان سه میلیون و ۳۰۰ هزار تن تولید از مزارع برداشت و به تدریج بازار مصرف عرضه شود همچنین بخش عمده محصول به انبار منتقل و بخشی نیز مستقیم از سر مزرعه به بازار مصرف ارائه می شود.
اصغری درباره اینکه اگر شرایط به همین روال باقی بماند، وزارت جهاد کشاورزی چه تمهیداتی را برای کنترل بازار اتخاذ خواهد کرد؟، گفت: بسته به وضعیت تولید و عرضه امکان اتخاذ تصمیمات مقتضی برای تنظیم بازار از طرف وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی وجود دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود توضیح داد: افزایش هزینه های جانبی تولید و برداشت از قبیل کرایه های حمل و نقل، دستمزد، کیسه، جعبه و ... مطمئناً در افزایش هزینه تولید و عرضه موثر است.
