کمیته اقتصادی جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی در نامه‌ای به ریس کل بانک مرکزی با طرح این سؤال که چه کسانی مانع «اراده» بانک مرکزی برای نجات مردم ایران از طمع‌ورزی لجام گسیخته بانک‌ها با پرداخت سود سپرده موهومی هستند؟ تأکید کرد سود سپرده ای که موتور رشد نقدینگی مخرب در کشور بوده و از همه ناگوارتر اینکه ۷۰ درصد آن متعلق به کمتر از یک درصد صاحبان سپرده و معاف از مالیات است. کمیته اقتصادی جمعیت به ریس کل بانک مرکزی توصیه کرده شما در ایام مسئولیت خود فرصت دارید، بر خلاف اسلاف خود استقلال واقعی بانک مرکزی را تحقق بخشیده و نگذارید بانک مرکزی ابزاری برای تامین منافع عده‌ی اندک باشد.
متن نامه بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای دکتر عبدالناصر همتی،
ریس کل محترم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران،
سلام علیکم،
درباره اظهارات جنابعالی در بیست و نهمین همایش بانکداری اسلامی نکات زیر به استحضار می رسد:
خوشحالیم که ریس کل بانک مرکزی درک درستی از ریشه واقعی مسائل کشور و تلاطم بازارها داشته و اظهار می‌دارد: «باور عمیق من این است که اتفاقی که در بازار ارز افتاد، محصول ناترازی سیستم بانکی و رشد وحشتناک نقدینگی و اصرار ما به تداوم نقدینگی است.» این بینش درست که ریشه مشکلات کنونی کشور درونی و حاصل اشتباهات سیاستگذار اقتصادی است راه را برای رسیدن به تفاهم به منظور پیداکردن راه حل برون رفت از مشکلات کشور که همان اصلاح خطاهای گذشته است، هموار می‌کند.
اما متأسفیم که ریس کل بانک مرکزی بیان می‌کند: «هیچ اراده ای نمی‌بینم که بخواهد رشد نقدینگی را کُند کنند یا فکری برای جمع آوری آن داشته باشد؛ تا زمانی که این وضعیت ادامه دارد، شرایط در بازار ارز و سایر دارایی های قابل وصول برای حفظ ارزش پول توسط افراد ادامه دارد.» شنیدن این بخش از سخنان ریس شورای پول و اعتبار که اختیارات فراوان قانونی و قدرت اجماع‌سازی گسترده دارد، تعجب برانگیز و دلسردکننده است. لازم به یادآوری اختیارات قانونی بانک مرکزی و علاوه بر آن اختیاراتی که در شورای عالی هماهنگی اقتصادی تنفیذ شده نیست، اختیاراتی که بهانه نداشتن قدرت را از هر مسئولی سلب می‌کند.
سوال اساسی پیش روی این است که چه کسانی مانع «اراده» بانک مرکزی برای نجات مردم ایران از طمع‌ورزی لجام گسیخته بانک‌ها با پرداخت سود سپرده موهومی هستند؟ سود سپرده ای که موتور رشد نقدینگی مخرب در کشور بوده و از همه ناگوارتر اینکه ۷۰ درصد آن متعلق به کمتر از یک درصد صاحبان سپرده و معاف از مالیات است. شما در ایام مسئولیت خود فرصت دارید، بر خلاف اسلاف خود استقلال واقعی بانک مرکزی را تحقق بخشیده و نگذارید بانک مرکزی ابزاری برای تامین منافع عده‌ی اندک باشد.
همانطور که خود اشاره کردید «اگر می‌خواهیم اقتصاد کشور درست باشد، باید بانک ها منظم باشند و باید جسارت جراحی را داشته باشیم زیرا این روند کل نظام و سیستم بانکی را نابود خواهد کرد.» مطمئن باشید مردم نیز با دیدن جسارت جراحی واقعی و تأمین کننده منافع عامه مردم از شما حمایت کرده و پشتیبان‌تان خواهند بود.
نکته مهم در هدایت اصلاحات بانکی «تعارض منافع» در نظام بانکی است. تا مقررات محکم و روشن برای مهار تعارض منافع و پدیده «درب گردان» بین بانک مرکزی و بانک ها به ویژه بانک های خصوصی، وضع نشود؛ تلاش‌های بخشنامه‌ای برای کنترل و نظارت بر بانک ها نتایج قابل توجهی نخواهد داشت. جنابعالی در فرصت ریاست بر شورای پول و اعتبار می‌توانید این معضل اساسی را با عزم راسخ و اقدامات شفاف و قاطع و اعمال سیاست های دقیق انضباط مالی بانک ها و ارائه پیشنهاد اصلاح قانون برطرف کرده و راه را برای اصلاح واقعی نظام بانکی مهیا کنید.
در پایان خاطرنشان می‌شود وقت اصلاحات واقعی به سرعت در حال گذر است. اصلاحاتی که جز از طریق کاهش سرعت رشد نقدینگی و مدیریت و رصد آن (به ویژه با ابزارهای مبارزه با پولشویی) و در نهایت اجرای عملیات لازم برای مهار آن میسر نیست. اصلاحات صوری و سطحی با مسکن های کوتاه مدت از جمله افزایش سود سپرده فقط اوضاع را وخیم‌تر، بغرنج تر و غیرقابل برگشت خواهد کرد. بانک ها با تأخیر انداختن درمان اساسی، در پی بزرگ کردن مشکل، افزایش قدرت چانه‌زنی سهامداران خود و ترساندن مقامات کشور برای مواجهه با آن هستند. هر یک روز تسریع در رفع معضل اساسی اقتصاد کشور، موفقیت کار را بیشتر و هزینه های اصلاح را کمتر خواهد کرد.
