آیا دوئل نفتی ایران و عربستان به قیمت نابودی اوپک تمام می‌شود؟

  ایران تصریح کرده که به رغم تلاش های آمریکا، صادرات نفتش متوقف نخواهد شد و چین هم به روشنی اعلام کرد که خرید نفت از ایران را متوقف نمی کند.

زمانی که اوپک و روسیه توافق کردند برای متوقف کردن روند افزایش قیمت نفت، تولید خود را مجموعا یک میلیون بشکه افزایش دهند، مصرف کنندگان نفت در آسیا و آمریکا از رشد قیمت ها ناخشنود بودند و خبری از تحولات دو ماه اخیر یعنی کند شدن تقاضا در آسیا، مازاد عرضه و جنگ قیمت بین ایران و عربستان نبود.

عربستان، رقیب ایران در منطقه، از حامیان اصلی تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از برجام و وضع تحریم های جدید علیه تهران بوده است. این حمایت تنها دارای جنبه های ایدئولوژیک و مذهبی نیست، بلکه انگیزه های اقتصادی نیز پشت آن وجود دارد: هر چند ایران نفت کمتری برای فروش عرضه کند، مصرف کنندگان بیشتری تصمیم به خرید نفت از عربستان خواهند گرفت.

اما ایران به این آسانی حاضر به تسلیم شدن نیست. اولین تیر در این جنگ قیمتی از سوی عربستان شلیک شد. شرکت آرامکوی عربستان قیمت رسمی نفت خام خود برای تمام مشتریانش به استثنای آمریکا را کاهش داد. ایران هم دقیقا همان کار را کرد و نشان داد که آماده است تا در صورت تهدید سهمش از بازار هر کاری انجام دهد. در واقع، اظهارات مقامات ارشد دولتی و نظامی ایران نشان می دهد که ایران حتی حاضر است در این جنگ تنگه هرمز را هم ببندد.

در حالی که تحلیلگران در حال بحث در مورد میزان جدی بودن تهدیدات ایران هستند، تقاضا برای نفت در آسیا نیز به یک نگرانی دیگر برای اوپک تبدیل شده است. کند شدن رشد اقتصادی در حال تاثیرگذاری بر رشد تقاضای نفت است و در نتیجه تحولات اقتصادی رخ داده در آسیا و آمریکا، هم یوان چین و هم روپیه هند در حال از دست دادن بخشی از ارزش خود در برابر دلار هستند.

بنابراین، اختلافات درونی اوپک در حال شدت گرفتن است و احتمالا در آینده فراتر از این نیز خواهد رفت، زیرا بعید است حتی اگر در صورت افت شدید قیمت نفت ایران و عربستان حاضر باشند با یکدیگر در یک جبهه قرار بگیرند. ممکن است عربستان تصمیم به افزایش تولید خود بگیرد. بر اساس برآوردهای موسسه پلاتس، این کشور بیشترین سهم از ظرفیت تولید ذخیره اوپک را در اختیار دارد. با توجه به در پیش بودن تحریم های نفتی آمریکا، ایران ظرفیت کافی برای افزایش تولید و صادرات نفت را ندارد، اما تهران گفته که اجازه توقف صادرات نفتش را نخواهد داد و چین، یکی از مشتریان اصلی نفت ایران هم تصریح کرده که قصد ندارد خرید نفت از این کشور را متوقف کند.

جنگ قیمتی بین ایران و عربستان ممکن است به قیمت پایان عمر اوپک تمام شود. ایران قبلا مخالفت جدی خود را با تغییر سهمیه های تولید اعضای این سازمان که از سوی وزیر انرژی عربستان پیشنهاد شده بود اعلام داشته است. به گفته بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، این اقدام می تواند موجب تهید سهم تهران از بازار نفت شود. هر دو کشور قرار است در نشست کمیته نظارت بر توافق کاهش تولید حضور یابند. دشوار می توان تصور کرد که عربستان به ایران تضمین بدهد که سهمش از بازار نفت آسیبی نخواهد دید. همچنین بعید است که ایران اجازه بدهد عربستان سهمش از بازار نفت را تصحاب کند. باید دید که آیا اوپک می تواند از این دوئل نفتی جان به در ببرد یا نه.