ترامپ جنگ تجاری خود با چین را با اعمال تعرفههای سنگین بر کالاهای وارداتی از این کشور، در چند فاز آغاز کرد و البته ازآنجا که بخش عمده واردات امریکا از چین به فناوری و محصولات فناورانه و از همه مهم تر محصولات اپل مربوط میشود، به گفته «تیم کوک» با توجه به آخرین فاز افزایش تعرفه، بازار این محصولات بویژه آیفون با چالشهای زیادی مواجه شده و قیمت آن در امریکا و بالطبع در سایر نقاط جهان افزایش خواهد یافت؛ موضوعی که حتی میتواند برخلاف ادعای غلوآمیز ترامپ، اقتصاد امریکا را تضعیف کرده و در درازمدت باعث کند شدن رشد اقتصاد این کشور شود.
کمپانی یک تریلیون دلاری زیر تیغ
در حالی که روابط چین و امریکا در دوران «باراک اوباما» کاملاً دوستانه بود به نظر میرسد دونالد ترامپ راه جدیدی را انتخاب کرده است و میخواهد بدون لحظهای درنگ، این دوستی را به هم بزند چرا که معتقد است چین بهدلیل سیاستهای غلط امریکا در دوران اوباما، به اقتصادی بزرگ و فربه تبدیل شده و او نمیتواند اجازه دهد که چین از امریکا پیشی بگیرد، در همین راستا اعمال تعرفههای سنگین را راهکاری مناسب میداند.
برخی معتقدند سیاستهای تعرفهای ترامپ علیه پکن، بیش از همه بر اپل بهعنوان تنها کمپانی جهان که بتازگی ارزش آن از مرز یک تریلیون دلار فراتر رفته تأثیر منفی خواهد داشت هرچند پیش از این خبری مبنی بر اینکه محصولات اپل بویژه آیفون از سیاستهای تعرفهای ترامپ مستثنی خواهند بود منتشر شد. البته این خبر نیز همچون سایر خبرهای ضد و نقیض ترامپ، بعد از چند ساعت توسط مشاور تجاری کاخ سفید یعنی «پیتر ناوارو» تکذیب و اعلام شد که در مقوله افزایش تعرفهها هیچ استثنایی برای محصولات اپل وجود ندارد.
افزایش تعرفه کالاهای وارداتی از چین، موضوعی است که بارها مورد توجه «تیم کوک» مدیرعامل کمپانی اپل قرار گرفته و نسبت به عواقب آن هشدار داده است. وی پیش از این، عنوان کرده بود که این روند، چارهای برای کمپانی اپل باقی نمیگذارد جز اینکه قیمت محصولات خود بویژه آیفون را در امریکا بسیار افزایش دهد که این موضوع، خود زمینه ساز نگرانی و نارضایتی کاربران شده و از سوی دیگر رشد اقتصادی امریکا نیز کندتر میشود. تیم کوک معتقد است: افزایش تعرفه درواقع به مثابه مالیات برای مصرفکننده محسوب میشود چون کاربر مجبور میشود در نهایت، محصول را بسیار گرانتر خریداری کند.
از نگاه «تیم کوک»، افزایش تعرفهها راهکار درستی برای حل مشکلات امریکا و چین محسوب نمیشود. وی گفت: روابط دوجانبه امریکا و چین غیر قابل اجتناب است و البته جهان نیز به این ارتباط دوسویه نیاز دارد تا توازن اقتصادی ایجاد شود. من نمیتوانم آینده را پیشبینی کنم ولی نسبت به آینده بسیار خوش بین هستم و معتقدم هر دو کشور بالاخره از این وضعیت و تنگنا گذر خواهند کرد و روابط، عادی میشود درواقع چارهای جز این برای ترامپ باقی نخواهد ماند.
مدیرعامل اپل همچنین به این موضوع اشاره دارد که در سال 2017 درمجموع 505 میلیارد دلار کالای چینی به امریکا صادر شد. این در حالی است که میزان واردات کالا از امریکا به چین بسیار بیشتر است و عملاً اقدامات تلافی جویانه چین به ضرر اقتصاد امریکا تمام میشود.
بهنظر میرسد همین موضوع سبب شد تا «تیم کوک» بتازگی در ضیافت شام ترامپ شرکت کند. هرچند جزئیات این دیدار هنوز منتشر نشده ولی شنیدهها حاکی است «تیم کوک» فرصت را غنیمت شمرده و خطرهای سیاست تعرفهای ترامپ را به وی گوشزد کرده است. البته این نخستین دیدار مدیر یک غول دنیای فناوری با مرد شماره یک دنیای سیاست امریکا نیست ولی باید منتظر ماند و دید نتیجه جلسه چه بوده است.
جنگ تجاری چین از آغاز تا امروز
اما جنگ تجاری امریکا و چین از چه زمانی آغاز شد و عملاً چه بخشهایی از فناوری بیشترین تأثیر را خواهند گرفت؟ با توجه به اینکه همه کارشناسان متفق القول معتقدند محصولات اپل بیشترین ضربه را از سیاستهای تعرفهای ترامپ میخورد، آیا با این جنگ تجاری، ترامپ سیب اپل را گاز خواهد زد؟
در پاسخ به این سؤالها باید گفت که دونالد ترامپ جنگ خود را با تعرفه 30درصدی بر پنلهای خورشیدی و ماشین لباسشویی در 23 ژانویه آغاز کرد و دامنه این افزایش تعرفهها به فلزات، محصولات فناورانه و... رسید. موضوع وقتی جدیتر شد که در 6 جولای، ترامپ تعرفه جدیدی برای 34 میلیارد دلار از کالاهای چینی که به امریکا وارد میشوند اعمال کرد. هرچند چین نیز بیکار ننشست و در اقدامی تلافی جویانه بر 50 میلیارد دلار از 659 کالای امریکایی وارداتی به چین، تعرفه 25درصدی را قرار داد. اکنون ترامپ دوباره از افزایش تعرفه بر گستره بیشتری از محصولات وارداتی از چین خبر داده و البته باید گفت که سیاست جدید این کشور کاملاً مغرضانه و هدفدار است. چین یک طرح استراتژیک با عنوان «ساخت چین 2025» را آغاز کرده که در قالب آن میخواهد تا سال 2025، به توسعه صنعت فناوری این کشور در جهان بپردازد. گفتنی است که در این طرح، تکنولوژیهایی مانند روباتها و هوش مصنوعی مد نظر قرار گرفته است.
حال ترامپ با اجرای سیاستهای تعرفهای جدید خود، این طرح را نشانه رفته چرا که معتقد است طرح جدید چین با اینکه برای رشد اقتصادی چین طراحی شده ولی بیشک به اقتصاد امریکا و بسیاری کشورهای دیگر ضربه میزند.
اما جدا از آیفون کدام یک از بخشهای فناوری، بیشتر تحت تأثیر سیاستهای تعرفهای ترامپ قرار میگیرد؟ در پاسخ باید گفت طبق گزارش خبرگزاری شینهوا، کامپیوترهای مک بوک و همچنین محصولات جانبی از جمله اسپیکر هوشمند HomePod و اسپیکرهایSonos از جمله محصولاتی هستند که از تازهترین فاز اعمال تعرفههای سنگین توسط ترامپ، تأثیر خواهند گرفت. هرچند تاکنون ساعتهای اپل تا حدودی از این موضوع آسیب دیده بودند و بقیه محصولات در امان بودند اما با روندی که اکنون ترامپ در پیش گرفته، لپ تاپهای گروه لنوو و ردیابهای سلامت فیت بیت در امریکا بهایی سنگین خواهند داشت. همچنین در نتیجه فشارهای امریکا، کمپانی مخابراتی AT&T مجبور شد از مشارکت با هوآوی غول تولید تلفن هوشمند در چین، صرفنظر کند که خود بازار تلفن هوشمند در امریکا را در آیندهای نزدیک با مشکلات و چالشهایی همراه خواهد کرد.
دودی که به چشم ترامپ میرود
درحالی که بسیاری از کارشناسان چینی نگرانی خود را از تأثیر جنگ تجاری بر اقتصاد چین در شبکههای اجتماعی مختلف نشان دادند، مؤسسه امریکایی بروکینگز در تازهترین گزارش خود آورده است: در حوزه تکنولوژیهای برتر(high-tech) که ترامپ قصد دارد بیشترین ضربه را به چین وارد کند، باید گفت دود طوفانی که ترامپ به پا کرده بیشتر به چشم امریکاییها میرود و حتی میتوان گفت که تنها کمپانیهای امریکایی و متحدان این کشور آسیب خواهند دید.
مطابق آمار این مؤسسه، چین اجزای ضروری و اساسی مورد نیاز برای ساخت مشهورترین محصولات جهان را فراهم میکند بهعنوان مثال در حالی که آیفون یک کالای لوکس امریکایی معرفی میشود درواقع این کالای لاکچری بدون چین اصولاً معنایی ندارد چرا که بیشترین و اساسیترین قطعات آن همچنان در چین تولید میشوند و البته انتقال کارخانههای آن از چین به امریکا نیز بیمعناست چرا که با توجه به هزینههای نیروی کار امریکا و... مشخص است که قیمت هریک گوشی آیفون بسیار بالاتر از امروز خواهد شد.
طبق این گزارش، کمپانیهای چینی فعال در زنجیره تولید محصولات اپل تنها 1.8درصد از سود این محصولات را به دست میآورند و این امریکاست که از این تجارت بیشترین سود را دارد پس مسئولان این کشور باید نگران باشند نه چین.
به هرحال از نگاه مفسر این گزارش، اعمال تعرفههای جدید امریکا می تواند منجر به افزایش نرخ آیفون در امریکا شود، حال تصور کنید این اتفاق در صنایع دیگر بجز تکنولوژی هم بیفتد. مطمئناً این گلوله برف بزرگ و بزرگتر میشود و در بخشهای دیگر نیز امریکا دچار مشکل میشود بویژه اینکه این روزها با اتحادیه اروپا نیز بر سر برجام و تحریم ایران دچار مشکلاتی شده و برای برخی از محصولات وارداتی از این کشورها نیز تعرفههایی سنگین اعمال کرده است. آنچه مسلم است اینکه، درحالی که ترامپ میگوید اطمینان دارد مقابله با چین میتواند منجر به اقتصاد قویتر امریکا شود، بیشتر کارشناسان چنین امیدی ندارند.