همزمان با آشفتگی بازار طلا، سکه و ارز کشور، کلیه بازارهای دیگر نیز دچار نابسامانی‌ها شدند و البته جامعه چنین تلاطم و وضعیت بی ثباتی را انتظار نداشت. چهار ماه است که کشور درگیر نوسانات ارز و طلاست و طی این بازه زمانی قیمت‌هایی که گاه یک شبه بالا رفته‌اند، پایین نیامده و تدابیر و سیاست‌های متنوع برای کنترل بازار تا حدودی کارساز نبوده است.
یکی از بازارهای متاثر از این تلاطم بازار، لوازم خانگی است؛ کاهش قدرت خرید و افزایش قیمت انواع لوازم خانگی باعث شد که طی ماه‌های اخیر این بازار به بازاری نیمه تعطیل و در برخی اوقات به بازاری کاملا تعطیل بدل شود و این شرایط به سردرگمی فروشندگان لوازم خانگی نیز منجر شده است.
برخی اظهارنظرها بازار را متلاطم می‌کند/خرید و فروش فقط نقدی
یکی از فروشندگان لوازم خانگی اراک در خصوص وضعیت بازار گفت: افزایش قیمت در کلیه اقلام لوازم خانگی و وسایل منزل ایجاد شده است اما در اجناس بزرگ و اصلی افزایش قیمت شدیدتر بوده است. در این میان برخی واکنش‌ها، صحبت‌ها و سخنرانی‌های مسئولان ارشد کشور نیز بر وضعیت بازار نیز تاثیرگذار بوده است و بلافاصله پس از هر اظهار نظر بازار متلاطم می‌شود.
رضایی گفت: برخی از برندها قبل از عید با قیمت مناسب محصولات خود را وارد بازار می‌کردند و حتی جشنواره‌های مختلفی را همراه با تخفیفات ویژه برای مشتری در نظر می‌گرفتند، اما از ابتدای سال 97 تاکنون در کنار افزایش قیمت محصولات خود تمامی جشنواره‌ها را کنسل کرده‌اند و حتی فروشندگان نیز برای تامین کالا باید به صورت نقد اجناس را خریداری کنند در صورتی که تا قبل از این نوسانات امکان خرید شرایطی یا چکی وجود داشت.
کاهش 80 درصدی فروش طی 4 ماه/مشتری هست، فروش نیست
این فروشنده با بیان اینکه در کنار تاثیر تحریم‌ها، فروشندگان بزرگ و عمده‌فروشان نیز به گرانی‌ها دامن زده‌اند، افزود: با افزایش قیمت‌ها کاهش 80 درصدی فروش را شاهد هستیم، مشتری و متقاضی برای خرید مراجعه می‌کنند، اما به دلیل کاهش شدید قدرت خرید جامعه، نمی توانند جنس دلخواه خود را خریداری کنند پس دست خالی برمی گردند و در واقع این شرایط، کاهش فروش را رقم زده است.
وی با تاکید بر اینکه ممکن است گاهی کاهش قیمت به صورت موقت و مقطعی ایجاد شود، اما کالایی که گران شده قطعا ارزان نخواهد شد، گفت: در حال حاضر ماهانه 5 میلیون و 300 هزار تومان اجاره پرداخت می‌کنیم، اما از عید تاکنون خرج و دخل به هیچ عنوان تامین نمی‌شود، اگر فروشی باشد تنها امکان پرداخت اجاره مغازه وجود دارد و سودی عاید ما نمی‌شود.
60 میلیون تومان، هزینه تهیه یک جهیزیه معمولی
دیگر فروشنده اراکی نیز در گفت‌وگویی بیان کرد: روند افزایش قیمت‌ها به شکلی شده است که قبل از عید جمع کردن یک جهیزیه متوسط و معمولی بین 25 تا 30 میلیون تومان هزینه داشت، اما در حال حاضر این رقم به 50 تا 60 میلیون رسیده است و فروش کالا نیز تنها به صورت نقدی انجام می‌گیرد و تنها در صورتی که مشتری نیاز قطعی و اصرار بر خرید داشته باشد خرید کالا از شرکت‌ها و برندها انجام می‌شود.
محمدی تصریح کرد: قبلا برای مشتری فروش شرایطی و اقساطی لحاظ می‌شد، اما شرایط موجود بازار باعث شده است که مبلغ سنگینی طلب از مشتریان روی دست ما بماند که این امر حتی منجر به برگشت خوردن چک‌ها شده و از صبح تا عصر مشغول سر و سامان دادن به چک‌های برگشتی هستیم در صورتی که تا قبل از سال 97 به هیچ عنوان این شرایط وجود نداشت.
وی با بیان اینکه قیمت‌ها روزانه شده است، افزود: برای مثال در قیمت ماشین‌ظرفشویی افزایش بالایی ایجاد شده است چرا که کلا ماشین ظرفشویی به نسبت یخچال، گاز و ماشین لباسشویی در بازار کم است و در حال حاضر بسیار سخت پیدا می‌شود. ماکرویو سولاردم هم به سختی فراوان در بازار یافت می‌شود.
پول هم باشد فروشی در کار نیست/بازار تهران فاکتور فروش صادر نمی کند!
این فروشنده عنوان کرد: شرایط به شکلی است که حتی اگر برای خرید نقدی هم اقدام شود به دلیل نوسانات ساعتی قیمت‌ها، فروش انجام نمی‌گیرد و برخی از برندها و شرکت‌های بزرگ نیز اقدام به فروش نمی‌کنند و تاکید دارند تا زمانی که قیمت‌ها مشخص و تثبیت نشود فروش نخواهیم داشت.
وی با بیان اینکه عموما محصولات را از فروشگاه‌ها و برندهایی که قیمت مناسب بدهند تامین می‌کنیم. در شرایط کنونی امکان احتکار توسط فرصت طلبان وجود دارد و گرانفروشی هم محتمل است، گفت: اصناف و بازرسی نظارتی بر روند بازار دارند، اما شرایط بازار لوازم خانگی بسیار متفاوت است. بازار تهران به دلیل نوسانات موجود هیچ‌گاه فاکتور فروش صادر نمی‌کند و براساس لیست قیمت‌ها عمل می‌کند که کاملا غیر قانونی است، بازرسان اصناف از ما فاکتور قیمت می‌خواهند، اما تهران فاکتوری در اختیار ما قرار نمی‌دهد.
محمدی اضافه کرد: برای داشتن فاکتور فروش باید اجناس مورد نظر را از اراک تامین کنیم که در این صورت باید قیمت بالاتری نسبت به بازار تهران بپردازیم و با توجه به فضای رقابتی موجود، ممکن است متضرر شویم یا به گرانفروشی متهم شویم.
دیگر فروشنده لوازم خانگی در اراک اظهار کرد: در لوازم خانگی از عید تاکنون به صورت متوسط 100 درصد افزایش قیمت وجود داشته است، خریدار مراجعه می‌کند، اما به دلیل اینکه فروش از سمت شرکت‌ها و برندها نقدی شده است فروشگاه‌ها نیز باید فروش نقدی داشته باشند و با توجه به توان خرید مشتری عملا خرید در بازار کاهش چشمگیری داشته است.
احمدی با اشاره به اینکه اصلی ترین اقدام لازم در شرایط کنونی را نظارت دانست و گفت: باید دلال‌های بازار حذف و واردات کنترل شود، در شرایط کنونی در کنار خریداران، فروشندگان نیز به شدت ضرر می‌کند؛ خریدار با خرید یک کالا یک بار ضرر می‌کند، اما زیان فروشندگان بیشتر است چراکه از عید تاکنون به ازای هرآنچه فروخته شده است سرمایه را افزایش داده‌ایم تا بتوانیم آنرا جایگزین کنیم، در واقع افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید، باعث کاهش فروش و از دست رفتن سرمایه ها می‌شود.
رشد قیمت کالای داخلی پابه‌پای کالای خارجی
وی بیان کرد: کالای داخلی پا به پای لوازم خارجی افزایش قیمت حدود 80 درصدی داشته است و در این وضعیت اکثر متقاضیان خواستار جنس خارجی هستند چون این اجناس امتحان خود را پس داده‌اند و در نگاه مشتریانی که در این شرایط مجبور به خرید هستند، بر جنس داخلی ترجیح داده می‌شوند.
یکی از خریداران لوازم خانگی با انتقاد از وضعیت به وجود آمده در این بازار گفت: قدرت خرید مردم کاملا کاهش پیدا کرده است و تنها به امید روزهای آینده هستیم بلکه کاهش قیمت رقم بخورد.
وی اضافه کرد: متاسفانه فروشندگان حتی اجناسی که قبلا خریداری شده را به قیمت روز می‌فروشند که در این شرایط قطعا خریدار از خرید منصرف می‌شود و جنس فروشندگان نیز فروش نمی‌رود و اینجاست که هر دو طرف زیان می‌بینند و متاسفانه هیچ راه چاره‌ای برای مردم باقی نمانده است.
متاسفانه شرایط بازار لوازم خانگی به نحوی پیش می‌رود که اگر امروز یک فروشنده کالایی را به قیمت 3 میلیون تومان بفروشد باید فردا همان کالا را چهار میلیون تومان بخرد و این امر به راحتی سرمایه فروشندگان را به نیمی از ارزش خود می‌رساند، نوسانات ساعتی و لحظه‌ای شده و راهکاری هم برای کنترل شرایط وجود ندارد. بی ثباتی بازار باعث شده است که فروشندگان برای حفظ سرمایه خود فروش نداشته باشند تا به تثبیت قیمت در بازار برسند، اما اینکه تا چه زمان این شرایط می تواند ادامه داشته باشد سوالی است که باید پاسخ داده شود.
خرده فروشان این عرصه عملا خود را به جریان آب سپرده‌اند و پیش می‌روند تا ببینند به کجا می‌رسند و در این مسیر جامعه نیز تنها نظاره‌گر باقی مانده است چراکه چاره‌ای جز نگاه کردن ندارد و اهرم و ابزاری نیز برای کنترل این شرایط در دست ندارد، از طرفی متاسفانه مسئولان امر نیز به جریان جامعه پیوسته‌اند و گویی تنها نظاره گر این جریان هستند.
به گفته اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی چیزی در حدود 50 تا 60 درصد در بخش لوازم خانگی خارجی و حدود 40 درصد در بخش لوازم خانگی داخلی افزایش قیمت حادث شده است در صورتی که به اذعان فروشندگان و به گواهی خریداران رشد 100 درصدی قیمت ها در این بازار قابل مشاهده است و حتی شرکت‌ها و برندهای داخلی نیز افزایش قیمت را به صورت مداوم اجرایی می‌کنند و جامعه در کنار فشارهای خارجی باید فشارهای داخلی را نیز متحمل شود.
همه چیز را نمی‌توان به تحریم ربط داد، چراکه در این آشفته بازار ضربه‌های بسیاری از خودی‌ها(سودجویان و منفعت‌طلبان) به این صنف و جامعه وارد می‌شود، اخیرا اخبار متعددی از گوشه و کنار کشور مبنی بر کشف انبار احتکار لوازم خانگی در آذربایجان شرقی، زنجان، قزوین و ... می شنویم و اینگونه است که خودمان با دست خودمان التهاب بازار را افزایش می‌بخشیم و از خودی ضربه می‌خوریم.
در این آشفته بازار به هر میزان اهرم بازدارنده بازرسی و نظارت قدرت یابد می‌توان اثربخشی بیشتری را در عرضه اینگونه محصولات دید، اما گام اول کنترل قیمت‌هاست و تا زمانی که تثبیتی در قیمت‌ها صورت نگیرد و کالاها با قیمت واقعی وارد بازار نشوند، افزایش اهرم‌های نظارتی به تنهایی در آرامش بازار کارساز نخواهد بود.
