از سه راه امین حضور تهران که میگذریم بورس لوازم خانگی که تا همین چند وقت پیش یکی از شلوغ ترین و پرترددترین مناطق پایتخت به شمار میرفت و کوچه و خیابانهای اصلی و فرعیاش پر از ماشین عابر، کارگران حمل کننده بار با چرخ دستیهای کوچک و بزرگ و مردم روبرو بود اما حالا علیالظاهر بازار لوازم خانگی مانند گذشته است اما وقتی که به داخل آن سرک میکشیم، به بازار سوت و کوری تبدیل شده که کمتر در آن جنب و جوش و فعالیت میبینیم.
در این بازار شاید کرکرهای پایین مغازهای تعطیل نباشد و کمتر رنگ و بوی تعطیلی در این بازار ببینیم اما بسیاری فروشندگان هستند که دیگر نمیفروشند و تا دلت بخواهد ویترینهای پر از خالی میبینی که روی آنها "برچسب نداریم" و "موجود نیست"میبینیم.
برای اینکه پای حرفهای فروشندگان بنشیم همه این بازار را چند بار بالا و پایین کردم. یکی از مغازهدارانی که تقریبا از همه برندهای خارجی و داخلی لوازم خانگی کوچک و عمدتا لوازم آشپزخانه را داشت، این گونه سر صحبتش را با من باز کرد. اینجا و در این بازار هیچ برندی در امان نیست و همه درگیر مسائل و مشکلات ارزی و تحریمهای جدید شدهاند. البته من با این لوازم خانگی و آشپزخانه مشکلی ندارم و برخی برندهای آلمانی هم با مشکل واردات مواجه شدهاند که البته میگویند به زودی واردات ممنوع میشود و نمیدانم باید چه کار کنم؟ البته این پیرمرد فروشنده پس از اینکه فهمید خبرنگارم کمی ترس و احتیاط در حرفهایش نمودار شد و وقتی از او پرسیدم چرا لوازم خانگی با افزایش قیمت مواجه شده در حالی که حداقل در حوزه لوازم آشپزخانه و لوازم خانگی کوچک کمبودی وجود ندارد، گفت: ما فروشندهها تقصیری نداریم اما وقتی دلار هر روز بالا و پایین میشود و در چند ماه از حدود ۴۰۰۰ تومان به بالای ۱۰ هزار تومان میرسد، هیچ کس از آیندهاش مطمئن نیست و حتی اگر اطمینانی هم وجود داشته باشد، گرانی و افزایش قیمت در این نوسانات طبیعی است. بعد از این مغازه نسبتا کوچک سری به نمایندگی های خارجی زدم. نمایندگیهای آلمانی که مردی جوان مسئول فروشش بود. پس از آنکه به او گفتم خبرنگار با اکراه و کمی ترس به من جواب داد و گفت که جنس داریم اما کم است و وقتی که یخچال فریزرها را داشت به من نشان میداد برچسب «موجود نیست» را به من نشان داد و حرفش را اینگونه ادامه داد: "وقتی جنسی نداریم به مشتری بدهیم و نمیتوانیم اگر کالاهای مغازههایمان را فروختیم جایگزین آنها را بیاوریم، چرا باید بفروشیم؟ "
چند برابر شدن قیمت لوازم خانگی در بازار غیررسمی
هیچ کدام از لوازم خانگی خارجی بدون مشکل نیستند و همه آنها گرانی را تجربه کردهاند. به عنوان مثال یخچال فریزرهایی که تا چند هفته گذشته حدود سه تا چها رمیلیون تومان قیمت داشت، بیش از ۵۰۰ هزار تومان در طول کمتر از یک هفته گرانتر شده است و ماشین ظرفشویی که قیمتی حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان داشت، امروز در بازار وجود ندارد و اگر آن را بخواهی از طریق دیگری و از راه بازارهای غیررسمی تهیه کنی، برخی دلالان آن را بالای ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به تو میفروشند. مشکل دیگری که در بازار مشاهده میکردم این بود که هیچ کدام از فروشندگان حرفهایشان قطعی و متقن نبود و همهشان میگفتند که تکلیفمان را حتی برای فردا نمیدانیم و اگر جنسی را هم میفروشیم، از آینده خبری نداریم که آیا فردا جایگزین آن را میتوانیم پیدا کنیم یا خیر؟ و به من میگفتند که اگر چیزی را میخواهی بخری باید همان لحظه که میبینی پولش را پرداخت کنی چرا که ممکن است چند ساعت بعد هم نباشد. به کاسبی که این حرفها را میزد گفتم چطور ممکن است که یک لوازم خانگی اینگونه کمیاب و نایاب شود. پیرمرد پاسخ داد: نمایندگیهای برندهای خارجی و حتی داخلی آنقدر قطره چکانی و ذره ذره به ما جنس میدهند تا بازار را تشنه کنند و سود حاصل از افزایش قیمت به جیب خودشان برود.
کارگری که در آن اطراف من را میدید که در حال گفت و گو با فروشندگان هستم جلو آمد و به من گفت که حرف هایی دارم که باید به تو بگویم. برادری دارم که در کنار یکی از انبارهای بزرگ لوازم خانگی مغازه دارد و میگوید این انبار که بارها آن را دیده است، پر از لوازم خانگی خارجی است اما کسی آن را نمیفروشد و کالایی از آن بیرون نمیآید و بمن میگفت مشخص نیست دستگاههای نظارتی و انتظامی چرا با آنها برخورد نمیکنند چرا که من که برای دخترم جهیزیه میخواهم حتی نمیتواند لوازم خانگی مورد نیاز او را از ۱۰ برند مختلف به طور کامل تامین کند چه رسد به آنکه بخواهم همه آنها را از یک برند و یک نوع خریداری کنم؟
حالا با توجه به اینکه ستاد تنظیم بازار به تولیدکنندگان لوازم خانگی ۱۵ روز فرصت مهلت داده تا بازار را از این اجناس تامین کنند، باید دید که آیا این وضعیت اصلاح میشود یا آنکه تصمیمات دیگری از سوی دولت به ویژه پس از اعلام بسته جدید ارزی اتخاذ خواهد شد و بازار لوازم خانگی به شیوه دیگری رنگ و بوی آرامش خواهد گرفت.