تامین تقاضای برق مصرفی در زمان اوج بار همواره از دغدغه های مسئولان دولتی بوده است. با توجه به کاهش حجم بارندگیهای سال جاری و در نتیجه کاهش توان تولیدی نیروگاههای برقآبی، تامین توان مصرفی مشترکین به یک بحران در سال جاری تبدیل شده و خاموشیهای متعدد نیز گواه بر این مطلب است. در آخرین اظهار نظر وزیر نیرو نیز میزان کمبود توان تولیدی در زمان اوج بار حدود 5300 مگاوات اعلام شده است.
قطعا یکی از راهکارهای مناسب برای کاهش تقاضای مصرفی در زمان اوج بار، استفاده از یک شیوه مناسب قیمت گذاری است که مشابه آن در آمریکا، بزریل،کوبا و حتی در ایران هم انجام شده که در ادامه به دو نمونه اشاره میشود.
تجربه موفق در کالیفرنیا
کمیسیون خدمات عمومی ایالت کالیفرنیا برای کنترل بحران برق در در ژوئن سال 2001، قیمت برق مشترکین پرمصرف دو شرکت SCE و PG$E را به طور چشمگیری افزایش داد. جدول زیر، درصد افزایش قیمت تعرفههای برق را در این سال نشان میدهد.
|
پله مصرفی مشترک |
درصد افزایش تعرفه |
|
1 |
بدون افزایش |
|
2 |
بدون افزایش |
|
3 |
12% |
|
4 |
29% |
|
5 |
47% |
همانطور که از جدول فوق نیز مشاهده میشود، سیاست افزایش قیمت ایالت کالیفرنیا به طور یکسان برای همه مشترکین اعمال نشده و مشترکینی که دارای مصارف حداقلی بودند(دو پله اول) بدون هیچ افزایش قیمت و قیمت تعرفه برق مشترکین بسیار پرمصرف(واقع در پله پنجم) حدود 47% افزایش یافت. این سیاست هوشمندانه باعث شد تا توان مصرفی در زمان اوج بار حدود 12% نسبت به سال 2000 کاهش باید.
تجربه موفق آب شرب خانگی در ایران
در مهرماه سال 94 در حوزه آب، درصد افزایش قیمت به صورت یکسان برمشترکین اعمال نشد و مشترکین پرمصرف با درصد بیشتری از افزایش قیمت مواجه شدند. شکل زیر تعرفههای آب شرب خانگی و درصد افرایش آن را نشان میدهد.
به موجب این سیاست هوشمندانه، میزان آب مصرفی تهران در سال 95 نسبت به سال 90 حدود 1.72% کاهش یافت در صورتی که جمعیت کشور در این سالها زیاد هم شده بود.
اما با وجود این سیاستهای هوشمندانه و نتایج مثبت آن، باز هم وزارت نیرو در سال جاری قیمت برق همه مشترکین را مساوی و به میزان 7% افزایش داد. شیوهای که از قبل هم مشخص بود هیچ تاثیری بر روند مصرف برق نخواهد داشت و اخیرا نیز مهندس حائری، معاون وزیر نیرو نیز به آن اعتراف کرد. به همین دلایل لازم است تا برای مقابله با بحران برق، سیاستهای هوشمندانهای را برای افزایش قیمت برق اتخاذ کرد.
راهکار پیشنهادی
برای کاهش میزان مصرف در روزهای بحرانی تابستان ضروری است تا قیمتگذاری برق با تمرکز بر مشترکین پرمصرف صورت بگیرد. در همین راستا مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارش اخیر خود درباره بحران تامین برق تابستان پیشنهاد داده است که قیمت برق 25% مشترکین پرمصرف را افزایش داده و تمامی درآمد حاصل از آن به مشترکین کم مصرف یعنی 75% مردم پاداش داده شود. با توجه به تجربیات دنیا، این شیوه پیشنهادی قطعا بر کاهش اوج مصرف برق موثر بوده و بخش قابل توجهی از بحران برق سال جاری را حل خواهد کرد.
