آمریکا پرونده‌های مختلف حذف نفت ایران از بازارهای جهانی را روی میز گذاشته است و یک به یک بازخوانی و اجرا می‌کند، اما این تنها یک روی سکه ماجرا است و در مقابل، ایران می‌تواند با چند حرکت نفتی، آمریکا در به دردسر بیاندازد.
یکی از این پرونده‌های آمریکا تهدید مشتریان نفت ایران بوده است که ترامپ از کشورهای مختلف خواست که تا آبان‌ماه میزان واردات نفت خود از ایران را به صفر برسانند که البته چندان هم موفق نبود و بسیاری از کشورها از جمله ژاپن، کره و حتی چند کشور اروپایی به این تصمیم عکس‌العمل نشان داده و با آن مخالفت کردند.
ترامپ از در اوپک نیز وارد شده و از عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولیدکننده اوپک و همچنین روسیه به عنوان بزرگترین تولیدکننده غیراوپک خواسته تولید خود را افزایش دهند تا خلاء نفت ایران در بازارهای جهانی به چشم نیاید و جبران شود. البته در این سوی ماجرا مردان نفتی ایران هم ساکت نمانده‌اند و زنگنه که قدم‌های ترامپ را پیش بینی می‌کرد بارها تاکید کرده ایران راه‌های خود برای صادرات را خواهد داشت.
در این راستا سید مهدی حسینی – کارشناس ارشد حوزه انرژی – ضمن این‌که بر این باور است که عربستان سعودی از ظرفیت کافی برای جبران کمبود نفت ایران در بازارهای جهانی برخوردار نیست، مذاکره ایران با اتحادیه اروپا در همه زمینه‌ها از جمله سیاسی، اقتصادی و انرژی را ضروری می‌داند و پیشنهاد می‌کند از یک سو ایران باید جذابیت‌های قراردادهای نفتی خود را برای جذب شرکت‌های اروپایی افزایش دهد و از سوی دیگر اروپا اقدام به تاسیس چند بانک و شرکت برای تعامل با ایران کند.
آمریکا کمر همت بسته که صادرات نفت ایران را به صفر برساند
حسینی با تاکید بر این‌که پیش‌بینی وضعیت نفت ایران کار سختی است، اظهار کرد: در این شرایط باید به این موضوع فکر کرد که چه راهکاری را باید در پیش گرفت. واقعیت این است که در شرایط دشواری قرار داریم و آمریکا کمر همت بسته است که حتی به قیمت انزوای خود در بین متحدانش صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
عربستان توان افزایش دو میلیون بشکه‌ای تولید را ندارد
وی با اشاره به فشار ترامپ روی عربستان سعودی برای افزایش تولید و صادرات نفت، ادامه داد: به نظر من عربستان سعودی چنین ظرفیتی ندارد که بتواند تولید خود را دو میلیون بشکه افزایش دهد. بررسی وضعیت تولید و صادرات نفت عربستان سعودی در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته نشان می‌دهد که این کشور همواره مدعی مازاد تولید بوده، اما عملا نتوانسته است کاری در این زمینه انجام دهد. البته ممکن است به همراه همراهان خود مانند امارات متحده عربی و کویت میزان تولید اوپک را ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه افزایش دهند، اما افزایش دو میلیون بشکه‌ای نفت بعید و دور از ذهن است.
روس‌ها ایران را به هر قیمتی که شده اجاره می‌دهند
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با انتقاد از عملکرد روس‌ها در زمینه‌ی تعاملات نفتی با ایران، تصریح کرد: من به روس‌ها بیشتر از هر کسی شک دارم. دوستی اعتقاد داشت روس‌ها ایران را هرگز نمی‌فروشند، اما به هر قیمتی که بشود اجاره می‌دهند. روس‌ها دلشان می‌خواهد ایران در بازار نفت کوچک شود تا سهم ما را بگیرند.
سیاست‌های آمریکا در کوتاه مدت به ایران آسیب می‌زند
حسینی ادامه داد: روس‌ها و عرب‌ها دنبال آمریکا حرکت می‌کنند و ابزار دیگری که آمریکا در اختیار دارد ذخایر استراتژیک است. غرب معمولا چندصد میلیون بشکه ذخایر استراتژیک و تجاری دارد که این مساله در کوتاه‌مدت می‌تواند به ایران به شدت آسیب برساند، اما به نظر من نمی‌تواند طولانی مدت باشد، زیرا در طولانی مدت همه ذخایر استراتژیک خالی می‌شود و ظرفیت تولید رقبای ایران نیز محدود است، اما بدون شک ظرفیت صادرات ایران افت خواهد کرد و در بدترین حالت به ارقام زمان تحریم بازخواهیم گشت.
تفاوت تحریم‌های سال‌های قبل با تحریم‌های کنونی
وی در ادامه با تاکید بر این‌که ایران راه‌حل‌هایی برای مقابله با تحریم‌های نفتی ایران دارد، توضیح داد: تفاوت عمده‌ای بین تحریم‌های سال‌های قبل و تحریم‌های کنونی وجود دارد و آن مساله برجام است. در برجام اروپا به شدت توسط آمریکا تحقیر شده است و آمریکا رییس سه دولت بزرگ و قدرتمند اروپا را که به آمریکا رفته بودند تحقیر کرد.
تحقیر اروپا توسط آمریکا باعث موضع‌گیری اروپا شد
این کارشناس ارشد حوزه انرژی ادامه داد: از سوی دیگر اروپا براین باور است که برجام یک شاهکار اروپایی – آمریکایی و ایرانی بوده که بعد از بیش از ۱۰ سال مذاکرات به نتیجه مطلوبی رسید و فکر می‌کنم توسط برجام می‌تواند ایران را از دستیابی به سلاح هسته‌ای بازدارند. البته این‌که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و آن را خلاف شرع می‌داند مساله‌ی دیگری است، اما اروپا براین باور است با پایبندی به برجام می‌تواند از نظر حقوقی جلوی ایران را بگیرد.
حسینی با تاکید بر این‌که تحقیر اروپا توسط آمریکا، اروپا را به جایی رساند که موضع بگیرد، اظهار کرد: هنر ایران این است که از این مجموعه حداکثر استفاده را بکند و این حداکثر استفاده فقط مذاکرات آقای ظریف نیست. البته این یک اصل است که باید انجام شود، اما ایران باید مجموعه‌ای از حرکات دیگر را شکل دهد.
اهمیت افزایش جاذبه قراردادهای نفتی در مقابله با تحریم‌های نفتی
وی با تاکید بر این‌که افزایش جاذبه قراردادهای نفتی برای مقابله با تحریم‌های نفتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، گفت: ایران باید جاذبه‌های بخش انرژی و نفت و گاز را افزایش دهد و در این راستا مشارکت فعالانه با شرکت‌های اروپایی و آسیایی داشته باشد. شرکت‌های نفتی به دلیل سرمایه‌هایی که در آمریکا دارند از تعامل با ایران می‌ترسند که من این مساله را قبول دارم.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی ادامه داد: اگر ایران جاذبه‌های بخش انرژی را افزایش دهد و با تعداد زیادی از شرکت‌های اروپایی و آسیایی فعالیت کند مساله فرق می‌کند. وقتی تعداد زیادی از شرکت‌ها به خزانه‌داری آمریکا مراجعه کنند آمریکا مجبور می‌شود تحریم نفتی ایران را لغو کند. مانند دوره بای‌بک که آمریکا با شرکت‌های انگلیس، ژاپن، کره، ایتالیا، فرانسه، هند و غیره مواجه شد، اما در این شرایط وقتی توتال به تنهایی به خزانه‌داری آمریکا مراجعه می‌کند مسلما آمریکا معافیت نخواهد داد.
تاسیس شرکت و بانک توسط اروپا برای تعامل با ایران
حسینی در ادامه با تاکید بر این‌که گروه دیپلماتیک ایران باید خود را با گروه‌های اقتصادی، دیپلماتیک و انرژی اروپا ترکیب کند، گفت: ایران باید راه‌حل‌هایی را به اروپا پیشنهاد دهد. یکی از راه‌حل‌هایی که به ذهن من می‌رسد این است که ایران به اروپا پیشنهاد بدهد که اروپا طرح‌هایی را در بسته‌های انرژی که به ایران پیشنهاد می‌کند بگنجاند.
وی ادامه داد: این طرح‌ها می‌تواند این باشد که اتحادیه اروپا چند شرکت را بدون این‌که سرمایه‌ای در آمریکا داشته باشد تاسیس کند و این شرکت‌ها محور معاملات نفت و سرمایه گذاری با ایران باشند. همچنین می‌تواند بانک‌هایی که سرمایه‌ای در آمریکا ندارند تاسیس کنند و اعلام کند که این بانک‌ها برای کار در ایران تاسیس شده‌اند و براساس یورو با ایران تعامل کنند. این کار برای اتحادیه اروپا سخت نیست.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان این‌که ایران نباید در دیپلماسی فقط مذاکرات سیاسی را مدنظر قرار دهد، گفت: مذاکرات باید ترکیبی از مباحث سیاسی، انرژی و اقتصادی باشد تا آمریکا همان طور که ایران را به دردسر انداخته است به دردسر بیفتد.
