دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در هفته های اخیر بارها اوپک را بابت قیمت های بالای نفت سرزنش کرده است. اما به نظر نمی رسد که اوپک توان بالا بردن تولید خود به اندازه ای که بتواند جای خالی نفت ایران را پر کند داشته باشد. روش واقعی کاهش قیمت انرژی تغییر سیاست ترامپ در قبال ایران است.
حقیقت این است که ظرفتی تولید ذخیره کافی در جهان برای پر کردن جای خالی صادرات نفت ایران وجود ندارد. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در سال 2016 گفته بود، کشورش می تواند تولید خود را به صورت فوری به 11.5 میلیون بشکه برساند و رساندن تولید به 12.5 میلیون بشکه 6 ماه زمان خواهد برد. وی بعد از این مصاحبه هیچ سخن دیگری در مورد ظرفیت تولید نفت عربستان نگفته و این بدان معناست که این رقم ها تغییری نکرده است. اما سایر تحلیلگران تا این اندازه خوش بین نیستند. آژانس بین المللی انرژی گفته رسیدن تولید عربستان به بالای 11 میلیون بشکه مستلزم افزایش تولید از میادین فراساحلی است که برای عربستان پرهزینه است.
آمارهای اوپک نشان می دهد که بیشترین میزان تولید ماهانه نفت عربستان در نوامبر 2016 اتفاق افتاده و تولید ریاض در این ماه به 10.72 میلیون بشکه رسیده است. نمی توان با قاطعیت گفت که عربستان می تواند بالاتر از این میزان تولید پایدار داشته باشد یا نه. آنچه با اطمینان می توان گفت این است که عربستان هم اکنون به صورت فوری قادر به افزایش 200 هزار بشکه ای تولید نفت خود است.
ممکن است امارات و کویت هم قادر به افزایش چند صدهزار بشکه ای تولید خود باشند. بقیه کشورهای عضو اوپک هم حداکثر می توانند تولید خود را 100 هزار بشکه در روز افزایش دهند. بر اساس برآوردها، روسیه نیز قادر به افزایش 215 تا 500 هزار بشکه ای تولید خود است.
مجموع این ارقام نشان می دهد که بازار نفت تنها قادر است حدود 1.5 میلیون بشکه به صورت فوری به تولید خود اضافه کند که برای پر کردن جای خالی نفت ایران به هیچ وجه کافی نیست. صادرات نفت ایران در ماه های گذشته به 2.7 میلیون بشکه در روز رسیده و پر کردن این حفره عظیم کار آسانی نخواهد بود.
آزادسازی نفت از محل ذخایر استراتژیک آمریکا نیز می تواند در کوتاه مدت جوابگوی نیاز بازار باشد، اما این راه حل نیز در دراز مدت کارساز نخواهد بود.
همانطور که موسسه اف جی ای در گزارش جدید خود به روشنی بیان کرده: «یا مشاوران ترامپ چیزی از بازار نفت نمی فهمند، و یا اینکه وی به سخنان آنها توجهی نمی کند.»
تنها یک راه وجود دارد که رئیس جمهور آمریکا می تواند با استفاده از قیمت های انرژی را مهار کند. وی می تواند تحریم ها علیه ایران را نه به صورت یکباره، بلکه به صورت تدریجی به اجرا بگذارد. در این صورت فرآیند کاهش صادرات نفت ایران کند خواهد شد، اما در عوض فاشار بر بازارهای نفت و مصرف کنندگان بنزین در آمریکا کاهش خواهد یافت. اما ظاهرا رئیس جمهور آمریکا با واژه صبر بیگانه است.
