بر اساس جزئیات نتایج طرح آمارگیری نیروی کار به تفکیک هر استان برای مدت دوازده ماهه منتهی به زمستان ۹۶ که به تازگی توسط مرکز آمار ایران منتشر شده است، بررسی نرخ مشارکت اقتصادی بین استانهای کشور نشان میدهد، نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در استان خراسان شمالی ۴۴.۱ درصد است که در جایگاه نخست بالاترین جمعیت فعال قراردارد.
نرخ مشارکت اقتصادی شاخصی برای تعیین میزان جمعیت فعال یک جامعه است که مجموع جمعیت بیکار و شاغل را نشان میدهد. جمعیت غیرفعال نیز شامل افرادی از یک جامعه می شود که بنا به دلایلی از جمله خانه داری، تحصیل، درآمد از منابغ غیرکاری مانند سرمایه گذاری در بخش های مختلف، نه در جمعیت شاغل قرار دارند و نه متقاضی ورود به بازار کار هستند. بنابراین جمعیت غیرفعال افراد خارج از جمعیت بیکار و شاغل را شامل می شوند.
بر اساس این گزارش، پس از استان خراسان شمالی، استان کردستان با نرخ مشارکت ۴۲.۵ درصدی رتبه دوم را از نظر نرخ مشارکت اقتصادی بین استانهای کشور به خود اختصاص داده است.
در مقابل استان سیستان و بلوچستان با ۳۰.۵ درصد پایین ترین نرخ مشارکت اقتصادی را در اختیار دارد، به این معنا که حدود ۷۰ درصد از جمعیت این استان در گروه بیکاران یا شاغلان قرار ندارند و جمعیت غیرفعال محسوب می شوند.
علاوه بر این، مقایسه نسبت اشتغال بین استانهای کشور نشان می دهد، استان خراسان شمالی با ۳۹.۹ درصد بالاترین نسبت اشتغال را به خود اختصاص داده است و استان سیستان و بلوچستان نیز با ۲۶.۴ درصد پایین ترین نسبت اشتغال را در اختیار دارد. نسبت اشتغال کل کشور در سال ۹۶ معادل ۳۴.۸ درصد بوده است.
اما بررسی شاخص بیکاری در بین استانهای کشور نشان میدهد که استان چهارمحال و بختیاری با نرخ بیکاری ۲۳.۷ درصد بیکارترین استان کشور محسوب می شود و پس از آن استان کرمانشاه با نرخ بیکاری ۲۲.۶ درصد دارای بالاترین نرخ بیکاری در بین ۳۱ استان کشور است؛ این در حالیست که در زمستان ۹۵ استان کرمانشان با نرخ بیکاری ۲۴.۵ درصدی بیکارترین استان کشور بود و پس از آن استان چهارمحال و بختیاری با نرخ بیکاری ۲۲.۶ درصد قرار داشت.
همچنین استانهای مرکزی با ۷.۵ درصد، سمنان با ۷.۶ درصد و هرمزگان با ۸.۵ درصد کمترین نرخ بیکاری را به خود اختصاص داده اند.
علاوه بر این مقایسه استانها به لحاظ سهم اشتغال در عمده فعالیت اقتصادی حکایت از آن دارد که در بخش کشاورزی، بیشترین شاغلان در استان خراسان شمالی (۳۴.۶) مشغول به کار بوده اند و در مقابل استان تهران با ۰.۷ درصد کم ترین شاغلان در بخش کشاورزی را به خود اختصاص می دهد؛ سهم شاغلان بخش کشاورزی در کل کشور ۱۵.۳ درصد است.
در فعالیتهای مرتبط با بخش صنعت نیز استان یزد بیشترین شاغل را داشته است به طوریکه ۴۵.۷ درصد از جمعیت شاغل این استان در فعالیتهای صنعتی مشغول به کار هستند. ضمن اینکه استان کردستان با ۲۱.۸ درصد کمترین درصد شاغلان صنعتی را به خود اختصاص داده است. سهم شاغلان بخش صنعت در کل کشور ۳۲.۶ درصد بوده است.
همچنین در بخش خدمات، استان تهران با ۶۵.۴ درصد بالاترین و استان زنجان با ۳۷.۵ درصد پایین ترین درصد شاغلان در بخش خدمات را در اختیار دارند. ۵۲.۱ درصد از جمعیت شاغل کشور در فعالیت های خدماتی مشغول به کار هستند.