آزادراه ۱۰۴ کیلومتری خرم‌آباد- پل زال که عنوان گران‌ترین عوارضی کشور را یدک می‌کشد، این بار با افزایش ۱۵ تا ۲۵ درصدی عوارض گوی سبقت را در افزایش عوارض آزادراهی ربود.
عوارض ۱۵ تا ۶۰ هزارتومانی موجب شده تا کمتر از ۵۰ درصد خودروهای عبوری از شاهراه ترانزیتی شمال - جنوب، تردد در این آزادراه را به مسیر قدیمی خرم‌آباد - پلدختر ترجیح دهند که همین تعداد نیز انتقادات و نگرانی‌هایی بابت عوارض عبور از این محور دارند.
اعتصاب، تجمع و اعتراض دسته‌جمعی کامیون داران و رانندگان خودروهای سنگین که مجبور به پرداخت عوارض ۵۰ تا ۶۰ هزارتومانی در آزادراه خرم‌آباد- پل زال هستند، باعث شد تا مسئولان استان کارگروه ایمنی راه‌های لرستان را با محوریت بررسی علل افزایش عوارض این آزادراه و راهکارهای کاهش این عوارض برگزار کنند اما این جلسه نیز توفیق چندانی در رسیدگی به موضوع نداشت.
این در حالیست که مسئول بهره‌برداری آزادراه خرم‌آباد - پل زال می‌گوید نرخ پیشنهادی عوارض از سوی ما کمتر از مبلغ اعمال شده بوده است، اما وزارت راه و شهرسازی پس از بررسی موضوع در جلسات متعدد به این نتیجه رسیده که نرخ عوارض را تا میزان کنونی افزایش دهد.
در همین مدت اندک پس از افزایش عوارض آزادراه، بسیاری از رانندگان مسیر خود را از آزادراه به سمت راه کم‌عرض خرم‌آباد- پلدختر تغییر دادند تا خطرات این مسیر پرپیچ‌وخم را به جان بخرند؛ به‌ویژه سواری‌های کرایه که با افزایش عوارض در آزادراه خرم‌آباد- پل زال دیگر سود چندانی از جابه‌جایی مسافر در مسیر آزادراه کسب نمی‌کنند؛ به‌سوی تردد در جاده خرم‌آباد- پلدختر که به «جاده مرگ» مشهور است پیش رفته اند.
افزایش عوارض در گران‌ترین آزادراه کشور
یکی از مردم منطقه «میانکوه شرقی» شهرستان پلدختر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: یکی از اهداف احداث آزادراه کاهش تصادفات در محور قدیم خرم‌آباد - پلدختر بود اما باوجود پرداخت عوارض هنگفت در این محور وسایل نقلیه به‌ویژه خودروهای سنگین با تردد در محور قدیم بار ترافیکی آن را بالابرده‌اند.
محمد بابایی افزود: جاده قدیم مسیری پر پیچ‌وخم و محصور در کوه و رودخانه است و باوجود مسیر کوهستانی و پیچ‌های خطرناک حادثه‌خیز بوده و تصادفات ناگوار زیادی در این محور اتفاق می‌افتد.
وی تصریح کرد : از طرفی عوارض بالای آزادراه خرم‌آباد - پل زال به‌نوبه خود تردد و بار ترافیکی در این مسیر را افزایش داده و این امر میزان تصادفات و تلفات جانی را افزایش داده است.
بابایی افزود: افزایش نرخ عوارض در آزادراه خرم‌آباد - پل زال به‌طورقطع موجب تردد بیشتر در جاده قدیم و درنهایت افزایش تصادفات می‌شود.
آزادراهی که تنها خسارتش برای مردم باقی ماند!
یکی از اهالی ساکن در «قلعه نصیر» پلدختر در حاشیه آزادراه خرم‌آباد - پل زال گفت: احداث آزادراه فرصت‌های شغلی را از مردم محروم پلدختر گرفت و این امر موجب افزایش بیکاری در شهرستان شد و اکنون نیز باوجود شرایط سخت معیشتی، مردم به ناچار باید برای تردد در آزادراه متحمل پرداخت عوارض سنگین شوند.
علی موسوی افزود: اهالی روستاهای «میانکوه شرقی» زمین‌های کشاورزی خود را در اختیار بخش خصوصی قرار داده‌اند به امید اینکه احداث آزادراه در منطقه تحول و اشتغال‌زایی ایجاد کند اما نه‌تنها زمین‌های مرغوب ما را از دستمان گرفت بلکه کشاورزی را لنگ کرد و با از بین بردن چشمه‌ها، زمین‌های آبی را به دیم تبدیل کرد.
یکی دیگر از اهالی «میانکوه شرقی» پلدختر گفت: جاده قدیم «میانکوه شرقی» براثر عملیات اجرایی آزادراه تخریب شد و آخر کار آن را بدون بازسازی به حال خود رها کردند.
محمد علیزاده افزود: اکنون اهالی منطقه برای رفت‌وآمد مجبورند از آزادراه تردد داشته باشند که باید برای هر بار عبور از آن عوارض پرداخت کنند.
وی تصریح کرد: احداث آزادراه از آن جمله کارهای عمرانی بود که می‌توانست وضعیت اقتصادی این مردم جنگ‌دیده و محروم را بهتر سازد اما پرداخت عوارض آن‌ها را با مشکلاتی روبرو ساخته است.
مردم روستاهای مسیر آزادراه در حال مهاجرت به شهر هستند
یک راننده روستایی «میانکوه شرقی» پلدختر گفت: جاده قدیم و راه دسترسی روستاهای «میانکوه شرقی» را عملیات ساخت آزادراه تخریب کرده و زیرساخت‌های ما را از بین برده است، بااین‌وجود اهالی این روستاها برای رفت‌وآمد و انجام کارهای روزمره باید در هر رفت‌وبرگشت مبلغ هنگفتی عوارض پرداخت کنند.
احمدرضا عینی افزود: مردم این منطقه کشاورز هستند و احداث آزادراه علاوه بر تحمیل هزینه‌ها در حوزه زیرساخت‌ها و اراضی کشاورزی این منطقه، پرداخت عوارض را نیز به مشکلات آن‌ها اضافه کرده به‌گونه‌ای که مردم این روستاها در حال مهاجرت به شهر هستند.
وی تصریح کرد: هرکدام از اهالی این روستاها که برای انجام کاری مجبور باشند در روز از مسیر آزادراه عبور کنند باید حداقل ۱۲ هزار تومان عوارض پرداخت کنند که در تعرفه جدید نرخ آن نیز افزایش داشته است.
مردمی که بیکار شدند
یک کارشناس عمران در پلدختر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: حدود ۹۰ درصد آزادراه خرم‌آباد - پل زال در حوزه استحفاظی پلدختر است که ازنظر کاهش هزینه‌های سوخت، زمان، تصادفات و مخاطرات جاده‌ای مؤثر بوده و به‌طورکلی آزادراه در کلان کشور مفید است اما این آزادراه به شهرهای پلدختر و معمولان و به‌ویژه مشاغل کنار جاده قدیم به‌شدت آسیب وارد کرده است.
صمد چراغی پور افزود: قبل از احداث آزادراه خرم‌آباد - پل زال که مشاغل زیادی در حاشیه جاده قدیم در شهرستان پلدختر وجود داشت تردد خودروهای سبک و سنگین مانند اتوبوس‌ها به این مشاغل رونق زیادی داده بود اما با احداث این آزادراه همه این مشاغل حذف شد که ازاین‌جهت خسارات زیادی به مشاغل خدماتی منطقه وارد شد.
وی افزود: اجرای پروژه آزادراه و تجهیز کارگاه در جاده قدیم پلدختر به خرم‌آباد که از «میانکوه شرقی» می‌گذرد و به‌عنوان جاده دسترسی محسوب می‌شد به این جاده به‌شدت آسیب وارد کرد و پس از اتمام پروژه آن را مرمت نکردند.
این کارشناس عمران گفت: هم‌اکنون اهالی روستاهای منطقه «میانکوه شرقی» پلدختر مانند «قلعه نصیر» و «آبسرد» و امثال آن‌که آزادراه جاده قدیم و راه دسترسی آن‌ها را تخریب کرده مجبورند برای عبور از بخشی از آزادراه عوارض کل آزادراه را پرداخت کنند که این ظلم در حق مردم ساکن این روستاها است.
وی افزود: ساکنان این منطقه درحالی‌که تنها از ۳۰ کیلومتر آزادراه عبور میکنند باید عوارض ٩٠ کیلومتر را پرداخت کنند که درواقع پیش‌بینی‌شده تعرفه‌هایی مخصوص مناطق روستایی «میانکوه شرقی» با رنگ متفاوت تهیه کنند و نصف عوارض را از آن‌ها بگیرند که این امر قابل‌کنترل است و خروجی دارد.
چراغی پور تصریح کرد: سراب «قلعه نصیر» یکی از سراب‌های پر آب، تاریخی و قدیمی منطقه بود که متأسفانه براثر عملیات احداث آزادراه «پل زال» بتن‌ریزی‌های حجیمی که از بالادست اتفاق افتاد، این چشمه مقداری کور شد و با کاهش شدید دبی آب مواجه شد و متأسفانه موجب شد بخشی از اراضی کشاورزی آن منطقه به دیم تبدیل شود و مردم آسیب ببینند.
وی افزود: درمجموع آزادراه برای کلان کشور، خوب بود اما از حیث حذف مشاغل به شهروندان پلدختر و معمولان خسارات زیادی وارد کرد و مردم روستاهای حاشیه آزادراه در حوزه آب و کشاورزی آسیب دیدند و برای تردد روزانه به خرم‌آباد مجبور به پرداخت عوارض سنگین هستند.
این کارشناس عمران گفت: ازنظر فنی نیز برخلاف سایر آزادراه‌ها که بایستی رانندگان با خیال آسوده از آن عبور کنند به دلیل عدم عملیات تثبیت خاک، بارها در برخی نقاط آزادراه ریزش و انسداد جاده ایجادشده و این ریزش‌ها در آزادراه نسبت به سایر محورهای مواصلاتی شهرستان بیشتر شد و هر بار نیاز به عملیات خاک‌برداری و اقداماتی مانند پاک‌سازی دارد؛ ازاین‌رو لازم است به‌مرور نقاط ضعف شناسایی و رفع مشکل شود.
چراغی پور خاطرنشان کرد: عوارض آزادراه پل زال نسبت به سایر آزادراه‌ها گران‌تر است که از این نظر نیز دودش به چشم مردم محروم منطقه می‌رود.
کاهش تردد در آزادراه «خرم‌آباد- پل زال»
فرماندار پلدختر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: افزایش عوارض آزادراه می‌تواند برای مردم شهرستان هم فرصت و هم تهدید باشد، فرصت ازآن‌جهت که موجب افزایش بار ترافیکی در جاده قدیم می‌شود که می‌تواند بخشی از شغل‌های ازدست‌رفته این منطقه را احیا کند.
نعمت اله دستیاری به مشکلات اجتماعی آزادراه خرم‌آباد - پل زال اشاره کرد و اظهار داشت: محور قدیم خرم‌آباد به پلدختر و پلدختر به پل زال دارای پیچ‌های خطرناک است و نقاطی از آن نیاز به اصلاح هندسی مسیر دارد که انجام‌نشده و بار ترافیکی باعث بروز مشکلات، تصادفات و تلفات جانی می‌شود و این خود تهدید است.
وی به مشکلات فنی آزادراه اشاره کرد و افزود: آزادراه پل زال مشکلات فراوانی دارد و بخش‌های زیادی در مسیر ترانشه های بغل جاده نشست کرده و مهار نشده‌اند، دیوارهای پشتیبانی که ساخته‌شده شاید بعضی جاها به‌وسیله حجم خاکی که پشت آن‌ها بوده جابه‌جاشده و بخش‌هایی از آن به دلیل مهار نشدن براثر بارندگی‌ها در فصل زمستان متأسفانه ریزش میکنند.
فرماندار پلدختر گفت: با توجه به این ریزش‌ها و ضعیف بودن اکیپ راهداری آزادراه، اکثر مواقع گردنه «داد آباد بسته» می‌شود.
مدیریت آزادراه با کاهش عوارض موافق نیست
وی افزود: با توجه به اینکه جاده قدیم دوخطه و پرپیچ‌وخم بوده و از یک سمت به کوه و از طرف دیگر به دره و رودخانه محدود شده لازم است مسئولان در این رابطه تمهیداتی بیاندیشند.
دستیاری خاطرنشان کرد: روستاهای مسیر آزادراه علیرغم مکاتبات زیادی که در رابطه با کاهش عوارض انجام دادند اما مدیریت آزادراه قبول نمی‌کند و آن‌ها باوجود ضرری که متحمل شده‌اند باید کل عوارض را پرداخت کنند.
وی افزود: روستاییان ازنظر جاده دسترسی، وسط آزادراه هستند و باید یا یک‌سوم و یا نیم‌بها عوارض را پرداخت کنند و یا از آن‌ها عوارض گرفته نشود و یا اینکه مسیرهای قدیمی تردد آن‌ها که عملیات آزادراه آن را تخریب کرده برای روستاییان احیا شود تا بخشی از مشکلات آن‌ها حل شود.
فرماندار پلدختر گفت: تونل‌های آزادراه پل زال ازنظر روشنایی و علائم مشکل‌دارند و تابلوهای موجود در مسیر آزادراه خیلی کثیف و علائم آن‌ها مشخص نیست و بعد از بارندگی باید شسته شوند تا بازتاب خود را نشان دهد.
دستیاری افزود: پیگیر نحوه اخذ عوارض از روستائیان در آزادراه هستیم، لیست خودروهای آن‌ها تهیه‌شده تا تحویل آزادراه داده شود و این موضوع حل‌وفصل شود.
مرگ حیات‌وحش و تخریب‌های زیست‌محیطی با احداث آزادراه «پل زال»
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست پلدختر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: با توجه به احداث و بهره‌برداری آزادراه خرم زال در منطقه زاگرس «میانکوه شرقی» شهرستان پلدختر و تخریب‌های زیست‌محیطی زیادی که در این منطقه صورت گرفته شاهد تلفات حیات‌وحش در مسیر جاده آزادراه خرم زال هستیم چون هیچ‌گونه تابلوی حیات‌وحش در آن نصب نشده است.
امیررضا محمدی نژاد به افزایش عوارض در آزادراه اشاره کرد و افزود: بنا، بر این بود عوارض خودروها در آزادراه پل زال مقداری کاهش یابد اما در این چند روز که عوارض افزایش‌یافته شاهد ترافیک سنگین خودروهای سبک و سنگین در جاده قدیم خرم‌آباد - پلدختر و پلدختر - اندیمشک هستیم.
وی تصریح کرد: افزایش عوارض آزادراه موجب افزایش تصادفات و تلفات جانی بیشتر شده و همچنین واژگونی تانکرهای حامل سوخت آلودگی رودخانه کشکان را سبب می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست پلدختر گفت: انتظار می‌رود مدیران استانی و شهرستانی با برگزاری جلساتی در رابطه با کاهش تعرفه‌های عوارض با مدیر آزادراه خرم زال به هماهنگی‌هایی برسند و تصمیماتی در این رابطه گرفته شود تا بتوان ترافیک را در جاده قدیم به حداقل رساند.
رایزنی با معاون وزیر راه
نماینده مردم پلدختر و معمولان اظهار داشت:در رابطه با عوارض آزادراه پل زال با معاون وزیر راه و هاشم زاده مدیرعامل شرکت آزادراه طی دیداری رایزنی‌هایی صورت گرفت.
سید حمیدرضا کاظمی افزود: با توجه به کوهستانی و صعب‌العبور بودن مسیر و تونل‌ها احداث آزادراه پل زال هزینه بالایی داشته و وزارت راه نرخ عوارض آن را تعیین می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: هدف از رایزنی‌ها پیگیری حق‌وحقوق ساکنان مسیر آزادراه یعنی مردم دهستان «میانکوه شرقی» پلدختر است که یا کارتی به آن‌ها داده شود و یا اینکه عوارض آن‌ها را نیم‌بها حساب کنند.
وی افزود: ازنظر قانون آزادراه باید دسترسی‌های محدود داشته باشد و نمی‌تواند هرجایی ورودی و خروجی داشته باشد زیرا این کار موجب بروز تصادف می‌شود.
نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی گفت: در این رابطه با نامه‌نگاری‌هایی با وزیر راه درخواست شد که دسترسی‌های محدود به منطقه را مشخص کنند که برای کاهش عوارض در جهت کمک به مردم منطقه قول مساعد دادند.
افزایش ۲۵ درصدی نرخ عوارض سواری
مسئول بهره‌برداری آزادراه خرم‌آباد - پل زال در سخنانی با اشاره به اینکه پروژه آزادراه خرم‌آباد- پل زال یک پروژه مشارکتی ملی است که با سرمایه‌گذاری ۵۰ درصدی بخش خصوصی آغاز شد، اظهار داشت: اصل سرمایه بخش خصوصی به‌علاوه سود از محل عوارض این آزادراه در طول قرارداد تأمین می‌شود و سپس این مسیر به مالک اصلی آن‌که وزارت راه و شهرسازی است، تحویل می‌شود.
عبدالرضا دستمالچی خاطرنشان کرد: بعد از تحویل هم وزارت راه و شهرسازی از محل عوارض می‌تواند پروژه‌های جدید راه‌سازی را اجرا کند.
وی بابیان اینکه مطابق قرارداد باید سالانه یک‌مرتبه افزایش عوارض را داشته باشیم و آخرین افزایش نرخ مربوط به تاریخ اول شهریورماه ۹۵ بوده است، یعنی بیش از ۲۰ ماه پیش تصریح کرد: در افزایش عوارض جدید، نرخ عوارض سواری ۲۵ درصد و نرخ عوارض تریلی ۱۵ درصد افزایش‌یافته است و به‌صورت میانگین افزایش عوارض ۱۵ درصد بوده است.
مسئول بهره‌برداری آزادراه خرم‌آباد - پل زال با اشاره به اینکه چون یک مرحله افزایش نرخ نداده‌ایم شاید یک مقدار این عوارض زیاد به نظر برسد، خاطرنشان کرد: طبق مفاد قرارداد ۲۵ درصد عوارض دریافتی باید صرف راهداری و نگهداری راه شود اما هزینه‌های راهداری بسیار بالا است و در حال حاضر به‌جای ۲۵ درصد حدود ۳۰ درصد از محل عوارض برای راهداری هزینه می‌کنیم.
مبلغ عوارض پیشنهادی شرکت آزادراه خرم‌آباد- پل زال کمتر بود
دستمالچی با تأکید بر اینکه پروسه تصویب نرخ جدید عوارض یک پروسه طولانی‌مدت است و شاید بحث‌های یک‌ساله انجام‌شده در وزارت راه و شهرسازی منجر به اعلام نرخ جدید عوارض شده است، افزود: مبلغ پیشنهادی ما برای عوارض آزادراه کمتر از مبلغ اعلام‌شده بود اما در وزارت راه و شهرسازی به این نتیجه رسیدند که چه میزان عوارض افزایش یابد.
رئیس پلیس‌راه لرستان نیز در سخنانی با اشاره به اینکه نتایج ناشی از افزایش عوارض آزادراه خرم‌آباد- پل زال یک تا دو ماه دیگر خود را نشان می‌دهد، ازنظر ترافیکی به شرایط قبل از احداث آزادراه می‌رویم، اظهار داشت: تصادفات جاده‌ای که در محور قدیم خرم‌آباد- پلدختر رخ می‌داد مردم را نگران می‌کرد و تداخل خودروهای سبک و سنگین در این محور، هم‌جهت بودن با رودخانه، آلودگی رودخانه و ... از عواملی بود که باعث شد مردم خوشحال شوند که یک آزادراه احداث می‌شود.
افزایش تردد از محور قدیم و ترافیکی که در شهرها قفل می‌شود
مرتضی چغلوند بابیان اینکه متأسفانه افزایش هزینه‌های تردد از این آزادراه باعث می‌شود به همان رویه برگردیم، یعنی هیچ نفعی نبرده‌ایم و ضرر هم کرده‌ایم، تصریح کرد: ترافیک جاده قدیم خرم‌آباد- پلدختر از داخل شهرهای ویسیان و معمولان هم رد می‌شود و با افزایش تردد در این محور و ترافیک بالا دیگر شهر پلدختر در ساعاتی از روز قفل می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه با افزایش عوارض آزادراه خرم‌آباد- پل زال و افزایش تردد در محور قدیم این مسیر، در محورهای شمال غرب به جنوب از زانوگه به حدی ترافیک سنگین است که رانندگان نمی‌توانند در جاده تردد کنند، افزود: حداقل انتظار داریم در مقابل عوارض سنگین، خدمات‌دهی در آزادراه استاندارد شود، این آزادراه روشنایی ندارد، آتش‌نشانی ندارد، پیچ‌ها و تونل‌های آن روشنایی مناسب ندارد.
به‌هرروی افزایش عوارض در آزادراه خرم‌آباد- پل زال، رانندگان را بر سر دوراهی «عوارض سنگین» و «خطر» قرار داده است تا با توجه به مشکلات معیشتی این بار رانندگان راندن به سمت «جاده مرگ» را انتخاب کنند.
