بر اساس گزارشات منتشر شده در رسانه ها، ایران از حیث میزان مصرفِ لوازم آرایشی در رتبه هفتم دنیا و دوم خاورمیانه قرار دارد، این واقعیت موید گردش مالی بسیار بالای حوزه مذکور در اقتصاد کشور است.
آنچه که ضریب بالای مصرف لوزام آرایشی را( فارغ از ابعاد فرهنگی و اجتماعی مخرب آن ) تلخ می‌کند به این واقعیت معطوف می شود که متاسفانه بخش قابل توجهی از این محصولات از طریق قاچاق وارد کشور می شود و با عرضه در بازارهای داخلی به فروش می رسند.
واردات محصولات قاچاق از یکسو و روانه شدن چنین محصولاتی به داخل کشور از طریق مجاز و قانونی، عارضه دیگری است که باید نسبت به آن تجدید نظر شود.
سخن از محصولات غیربهداشتی است که از طریق غیرمجاز وارد کشور می شوند و البته محصولاتی که بصورت کاملا قانونی روانه بازار می‌شوند، اما قیمت‌ها و نرخ‌های نجومی که بر روی آن اعمال می شود با هیچ منطقی سازگار نیست و البته کم نیستند افراد و گروه هایی که بدون هیچگونه حساسیت و اغماضی، به راحتی برای خرید اقلام مذکور هزینه های سنگینی را پرداخت می‌کنند.
ثریا آقاجانی، یکی از فعالان حوزه فروش و عرضه محصولات و لوازم آرایشی در غرب استان تهران، با اشاره به خرید و فروش لوازم آرایشی غیراستاندارد در بازار اظهار کرد: خوشبختانه در سالیان اخیر در سایه تدابیر نسبتا سازنده ای که اتخاذ شده، تا حدودی از ضریب و شدت واردات لوازم آرایشیِ قاچاق کاسته شده، اما با عنایت به مصرف بالای اقلام و محصولات این‌چنینی، همچنان شاهد عرضه و فروش محصولات غیرمجازی هستیم که بصورت غیرقانونی از مرزهای کشور به ترفند های گوناگون وارد می شوند.
وی افزود: مخاطرات و خسارات استفاده از لوازم آرایشی قاچاق به مراتب بیشتر از دیگراقلام و محصولات است، زیرا زمانی ممکن است فلان قطعه مکانیکی بصورت قاچاق وارد کشور شود که در نهایت امر، ممکن است بعد از مدت کوتاهی به دلیل غیراستاندارد بودن آن، دچار عیب و نقص شود اما تقلبی بودن لوازم آرایشی می تواند سلامتی مصرف کننده را به مخاطره بیندازد و از این حیث می‌طلبد جامعه هدف و متقاضیان خرید چنین اقلامی دقت نظر هر چه بیشتری را در انتخاب اقلام مورد نیاز خویش لحاظ کنند.
چندی پیش، علی اکبر پور احمد نژاد، دبیر ستاد کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران ، ضمن اشاره به اقدامات سازنده مجموعه مذکور در مقابله با قاچاق و کالا در بخش های گوناگون، من جمله عرصه لوازم آرایشی و بهداشتی، اظهار کرد: انتظار می رود در کنار تلاش شبانه روزی عوامل ذی ربط برای مقابله با قاچاق چنین محصولاتی، مردم و متقاضیان استفاده از چنین اقلامی نیز نسبت به سلامت خویش ،دقت نظر و حساسیت لازم را لحاظ کنند، زیرا مخاطرات استفاده از لوازم آرایشی غیراستاندارد به میزانی است که در برخی موراد منجر به نقص عضو نیز شده است.
رشد 12 درصدی مصرف لوازم آرایشی در ایران
چندی پیش، شهریار مستوفی، مدیر نظارت بر مواد غذایی،آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و دارو در ارتباط با میزان مصرف فرآورده های آرایشی در کشور گفت: 80 تا 90 درصد محصولات آرایشی در بازار ایران بصورت قاچاق وارد می شود که ارزش آن معادل 850 میلیون دلار برآورد می شود.
وی در ادامه افزود: میزان مصرف لوزام آرایشی در کشور با رشد 12 درصدی همراه است.
با توجه به اظهارات مقامات مسئول، می‌توان به این واقعیت نائل شد که در صورت مقابله قطعی و ریشه کن شدن قاچاق لوازم و محصولات آرایشی و تلاش برای ارتقای کیفی محصولات تولید داخلی، سود قابل توجهی نصیب اقتصاد کشور خواهد شد و البته در سایه این سود، اشتغالزایی مطلوبی نیز حاصل خواهد شد.
اما حصول این امر مستلزم برنامه ریزی دقیق و مدون است ، زیرا برخلاف محصولات بهداشتی که کیفیت تولیدات ایرانی بسیار بالا است و بنا بر اخبار و گزارشات موجود بخشی از این محصولات به بسیاری از کشورهای جهان صادر می شود؛ در حوزه لوازم آرایشی، توانمندی تولیدات ایرانی آنچنان که باید مقبول و درجه یک نیست.
از اعداد و ارقام خیره کننده قاچاق محصولات آرایشی و بهداشتی تا ضرورت تولید مشارکتی اقلام این‌چنینی چندی پیش، علی نقیب،عضو هیات مدیره انجمن ارگانیک ایران و رئیس هیات مدیره یکی از شرکت های مطرح تولید محصولات آرایشی و بهداشتی در ایران در گفت و گویی با رسانه ها اظهار کرد: در سالی که به حمایت از کالای ایرانی مزین شده ،باید با برنامه ریزی اصولی ، بستر و زمینه شایسته پشتیبانی از محصولات ایرانی فراهم شود که یکی از این حوزه ها به عرصه لوازم آرایشی و بهداشتی معطوف می شود.
وی با اشاره به لزوم تولید مشارکتی محصولات این‌چنینی در کشور گفت: امروز شاهد هستیم برخی از بِرَندهای خارجی، در شرایطی که 80 درصد از محصولات خود را به ایران صادر می کنند،کالای مربوطه را در کشورهای همسایه همچون ترکیه و امارات تولید می‌کنند و به واقع کارخانه خود را در کشورهای همجوار ایران احداث و راه اندازی کرده اند که می طلبد این موضوع از سوی دولت، مدیریت و مذاکره شود.
نقیب در ادامه به عدد خیره کننده ای از میزان قاچاق کالاهای آرایشی و بهداشتی در ایران اشاره می کند، و می‌گوید: در بخش شوینده ها و لوازم آرایشی و بهداشتی میزان تولیدات داخلی بعضا چندین برابر نیاز کشور است، با این وجود بیش از2 میلیارد دلار کالای آرایشی و بهداشتی (معادل 7 هزار میلیارد تومان) به کشور قاچاق می شود.
اعداد و ارقام مطروحه موید این موضوع است که در ارتباط با ضریب قاچاق محصولات آرایشی و بهداشتی، اختلاف نظر وجود دارد اما فارغ از راستی آزمایی این اعداد، نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که هرگاه از قاچاق سخنی به میان می آید، لوازم آرایشی و بهداشتی و البته پوشاک که موضوع مورد بحث این گزارش نیست، از نمونه حوزه هایی به شمار می روند که بیشتر میزان قاچاق را به خود اختصاص می دهند.
فروش محصولات خارجی به چندین برابر قیمت
آثار و تبعات مخرب واردات محصولات خارجی تنها به تولید داخلی خلاصه نمی‌شود، بلکه در این میان گاهی مشاهده می شود که برخی محصولات به چندین برابر قیمت در بازار داخلی عرضه و به فروش می رسند.
عضو هیات مدیره انجمن ارگانیک ایران در این خصوص می گوید: برخی از اقلام خارجی با قیمت های چند صد هزار تومانی به فروش می رسند ، در شرایطی که مشابه و نمونه داخلی آن محصولات، با همان کیفیت با قیمت 10 هزار تومان عرضه می شوند.
به اعتقاد وی؛ اگر برای محصولات وارداتی همان استانداردها و نظارت های محصولات داخلی رعایت شود و در بحث قیمت گذاری نیز توجهات لازم اِعمال شود، این امر می تواند تا حدودی به رقابت پذیری محصولات داخلی نیز کمک کند (امری که البته مستلزم اقدامات تکمیلی همچون مقابله هر چه بیشتر با قاچاق کالا و حمایت افزون تر از تولید کنندگان داخلی است).
تعرفه های سنگین گمرکی، عامل افزایش لوازم آرایشی قاچاق
حمید مقیمی، دبیر انجمن واردکنندگان فرآورده‌های بهداشتی،آرایشی و عطریات ایران ، با اشاره به آمار واردات لوازم آرایشی و بهداشتی اظهار کرد: طبق آمار سازمان غذا و دارو در سال 95 میزان واردات رسمی لوازم آرایشی بهداشتی،450 میلیون دلار بوده که در سال 96 حدود 20 درصد افزایش یافته است.
دبیر انجمن فرآورده های بهداشتی با بیان اینکه واردات عمده این نوع محصولات از کشورهای اروپایی صورت می گیرد، تصریح کرد: عمده واردات از کشورهای اروپایی مانند آلمان، فرانسه و سوئیس انجام می پذیرد.
وی افزود: 70درصد لوازم آرایشی و بهداشتی، عطریات و خوش بوکننده هایی است که میزان تولید داخلی آن، پاسخگوی تقاضا در کشور نیست.
مقیمی با بیان اینکه به دلیل رکود اقتصادی در کشور، شرایط افزایش قیمت در این بخش مهیا نیست، یادآور شد: از دلایل مهم گرانی لوازم آرایشی و بهداشتی در سال گذشته، افزایش پایه گمرکی برخی از کالاهای وارداتی بین 100 تا 400 درصد است که تاثیر آن را در افزایش 30 درصدی کالاهای بهداشتی در بازار می توان مشاهده کرد.
وی با بیان اینکه آمارهای مربوط به قاچاق در این حوزه دقیق نیست، بیان کرد: آمار قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی به شکل تخمینی اعلام می‌شود و برخی میزان قاچاق را حدود 500 میلیون دلار برآورد می‌کنند، اما در واقع امر آمار دقیقی از میزان قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی در کشور وجود ندارد.
به زعم وی، وضع تعرفه های سنگین گمرکی و بروکراسی پیچیده اداری برای ترخیص کالا، که گاهی تا چندین ماه طول می‌کشد از دلایل اصلی افزایش قاچاق در کشور است.
امید آن می رود با نظارت هر چه دقیق تر و تعریف و طراحی برنامه های هدفمند شرایط لازم برای ارتقای کیفی محصولات آرایشی، جلوگیری ازواردات بی رویه تولیدات خارجی (که نمونه های مشابه داخلی آن وجود دارد) و فرهنگ سازی و آموزش جامعه برای خرید و توجه به کالاها و محصولات داخلی ، منافع و گردش مالی بالای فروش و عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی، اقتصاد و حوزه اشتغال کشور را بهره مند کند.
