بیت کوین این روزها افت قیمت شدیدی داشته است. به طوری که در اواخر سال 2017 میلادی ارزش بیت کوین نزدیک به 20 هزار دلار بود، اما هم اکنون ارزش آن حدود 8هزار دلار است.این اتفاق، موضوع جدیدی نیست؛ زیرا بیت کوین از لحظه خلق تا کنون هزاران بار افت و خیز شدیدی را تجربه کرده است. به همین علت هنوز بسیاری از طرفداران آن به امید افزایش جهشی قیمت، بر سر پیمان خود مانده اند. در حقیقت تمام اعتبار و پشتوانه بیت کوین به داشتن همین طرفداران و توافق بین آن هاست. اگر روزی این توافق از بین برود، اعتبار بیت کوین نیز از دست می رود. دلیل این امر نبود پشتوانه بیت کوین توسط هیچ بانکی است.هم اکنون قیمت هر بیت کوین در ایران حدود 34 میلیون تومان است.البته نرخ آن به قدری ناپایدار است، که از لحظه نگارش این گزارش تا چاپ آن ممکن است قیمت تغییر زیادی داشته باشد. بیت کوین چند سالی است که پایش به بازار ایران هم باز شده است. سایت های متعدد فروش بیت کوین، کانال های تلگرامی فراوان و برخی صرافی های فعال (هر چند غیر قانونی) همه نشان از بازار خرید و فروش بیت کوین در ایران دارند. کارکرد بیت کوین در ایران، برخلاف دیگر نقاط جهان صرفا در خرید و فروش خود بیت کوین و سرمایه گذاری خلاصه می شود. زیرا شنیده نشده که بتوان در ایران در قبال خرید یا فروش بیت کوین کالا یا خدمتی را ارائه کرد. مگر این که از سایت های خارجی یا در خارج از ایران بتوان با آن معامله کرد.بنابراین فعالیت بیت کوین در ایران به سرمایه گذاری در آن به واسطه پس انداز و خرید و فروش خلاصه می شود. علاوه بر آن مشکلات غیر قانونی بودن معاملات، تبدیل آن به ریال و... نیز در ایران وجود دارد.
چگونه می توان در ایران بیت کوین خرید؟
1- از طریق ماینینگ که نیازمند سخت افزارها، نرم افزار ها، زبان، برق ارزان، دانش کافی و... است. (یک لپ تاپ معمولی برای ساختن یک سکه به 5سال محاسبه احتیاج دارد.)
2- خرید کردن از سایت های معتبر یا صرافی ها
3- دریافت بیت کوین رایگان از سایت هایی که با استفاده از بازی کردن، نگاه کردن تبلیغات یا چک کردن در هر یک ساعت می توان شانس خود را برای به دست آوردن تعدادی ساتوشی (کوچک ترین واحد بیت کوین) امتحان کرد.
آیا با سرمایه گذاری در بیت کوین می توان پولدار شد؟
حتی حرفه ای ترین افراد در معاملات بیت کوین توصیه می کنند:"تمام سرمایه زندگی خود را وارد بیت کوین نکنید و با اطلاعات و دانش کافی در این زمینه وارد شوید." نوسان بسیار بالای قیمت بیت کوین، همان طور که خیلی ها را به اوج برده، برخی را نیز به زیر کشانده است. سرمایه گذاری در بیت کوین کار پرخطری است، بنابراین صرفا با شنیدن این که" فلانی با بیت کوین یک شبه پولدار شد" قدم به بازار بیت کوین نگذارید.
بیت کوین در ایران قانونی است؟
با این که اعلام رسمی درباره غیرقانونی بودن بیت کوین در ایران وجود ندارد رئیس بانک مرکزی، بارها درباره خرید و فروش آن هشدار داده است. ولی ا... سیف چندی قبل گفت:" بانک مرکزی برای خرید و فروش این ارزها هشدارهای لازم را به مردم می دهد و در کنار آن نیز در تلاش است تا امنیت های نسبی در این باره ایجاد شود."
وزیر ارتباطات درباره ارزهای دیجیتال معتقد است: «بلاک چین واقعیتی است که به زودی خواهد آمد. واقعیتی که نه تنها مردم بلکه بسیاری از مسئولان نیز با آن آشنا نیستند.» او همچنین در پاسخ به این که «آیا ارز مجازی ملی می خواهد پیاده سازی شود؟» گفته است: «البته می تواند دارای پشتوانه شود و به دلیل این که پشتوانه ملی دارد به ارز ملی هم تعبیر شود، اما هنوز سیاست های مرتبط با این ارز تدوین نشده است. نحوه ارائه آن هم هنوز مشخص نیست، اما اگر بنا بر ارائه باشد، پیام رسان ها ظرفیت خوبی برای ارائه ارز دیجیتال هستند. امنیت یکی از مسائل مهم در این باره است، خیلی از کسانی که کیف پول ارز دیجیتال دارند ممکن است با دزدی هکرها مواجه شوند و باید سیاست های امنیتی این حوزه هم تدوین شود. در نهایت این که مطالعه ارز دیجیتال به عنوان فناوری فایننشال تکنولوژی قرار است آغاز شود تا گام های بعدی دراین باره مشخص شود.»
امنیت بیت کوین
به خاطر ساختاری که بلاک چین دارد هک شدن آن به سختی صورت می گیرد، ولی غیر ممکن نیست.
در حالی که گفته می شود بیت کوین به دلیل ساخت آن از کدهای پیچیده، امنیت بالایی دارد؛ اما، مواردی از هک شدن آن نیز به گوش می رسد. به نقل از ایرنا"در اوایل دسامبر 2017 چند هکر، چهار هزار و 700 بیت کوین از بازار «نایس هاش» اسلوونی دزدیدند که ارزش آن حدود 80 میلیون دلار بود."
در عین حال خطای انسانی در امنیت بیت کوین بسیار پررنگ است. اگر پول خود را به صورت اشتباهی به فرد دیگری بفرستید؛ هیچ راهی برای ادعای از دست دادن پول و برگشت تراکنش وجود ندارد. حتی اگر کیف پول خود را گم کنید، پول شما از گردش خارج می شود. البته پول شما مثل بقیه بیت کوین ها در زنجیره بلاک باقی می ماند اما دیگر به آن دسترسی نخواهید داشت.
همچنین از دست دادن بیت کوین می تواند در اثر خرابی کامپیوتر (سقوط هارد دیسک)، هک کردن، یا از دست دادن کامپیوتر که در آن کیف پول دیجیتال قرار دارد، از دست برود.
دولت ها درباره بیت کوین چه نظری دارند؟
روسیه از آن دسته کشورهایی است که بیت کوین را غیر قانونی اعلام کرده است. مقامات بانک روسیه گفته اند: «انجام معاملات با رمزهای دیجیتالی دارای خطرات بالایی مانند تغییر ارزش آن در زمان انجام معاملات است.» روسیه در پی ارائه بیت کوین ملی است. هندوستان نیز به مانند روسیه بیت کوین را به رسمیت نشناخته و سعی در ارائه«لاکشمی کوین» ملی خود دارد.
اندونزی، ویتنام، چین و کره جنوبی نیز درباره بیت کوین سرسختی دارند. در حالی که ایالات متحده آمریکا و آلمان محدودیت خاصی در قبال بیت کوین ندارند.
پیش بینی های متناقض درباره بیت کوین
نوسانات بیت کوین آن قدر پرفراز و نشیب است که پیش بینی آن را مشکل می کند. دقیقا به همین دلیل است که پیش بینی های کاملا متناقض از سوی متخصصان اقتصاد می بینیم.
در حالی که اغلب کارشناسان پیش بینی کرده بودند، قیمت بیت کوین تا پایان سال 2017 به بالای 10 هزار دلار خواهد رسید اما تا پایان سال 2017 بیت کوین تا مرز 20 هزار دلار نیز پیش رفت، هرچند پس از آن افت محسوسی داشت.
در ادامه برخی از پیش بینی های متفاوت درباره آینده بیت کوین را می خوانیم:
وان پیترسون، تحلیل گر بانک saxo
ارزش بیت کوین تا 10 سال آینده به بیش از 100 هزار دلار می رسد؛ که 3483 درصد بیش از ارزش آن در ماه اوت سال 2017 میلادی خواهد بود. من در ماه دسامبر سال 2016 یعنی زمانی که هر بیت کوین با قیمت 754 دلار مبادله می شد اعلام کردم؛ در سال 2017 متوسط قیمت هر بیت کوین به مرز 2000 دلار می رسد که از افزایش 165 درصدی نسبت به متوسط ارزش آن در سال 2016 حکایت داشت.
کریس برنیسک، اقتصاددان
در اواسط ماه اوت سال 2017 قیمت هر بیت کوین در بازار جهانی تا مرز 4000 دلار بالا رفت و در اواخر همان ماه قیمت از مرز 5000 دلار گذشت؛ ولی با استناد به این روند افزایشی نمی توان گفت، در سال های آینده قیمت بیت کوین همچنان رشد می کند. بررسی ها نشان می دهد، هر زمانی که ما شاهد افزایش ناگهانی قیمت بیت کوین در بازار بودیم، سقوط ناگهانی هم مشاهده شده است و من انتظار دارم تا اواسط سال 2018 قیمت بیت کوین در بازار جهانی یک باره تنزل پیدا کند و در این شرایط سرمایه گذاران در بازار متضرر شوند. به نظر من این اتفاق در راه است همان طور که در ژوئن سال 2011 بعد از افزایش ناگهانی قیمت بیت کوین در بازار، شاهد افت 93 درصدی قیمت آن بودیم. در آوریل سال 2013 بعد از ایجاد یک حباب قیمتی در بازار بیت کوین ها، افتی 71 درصدی در قیمت مشاهده شد و در نهایت در نوامبر سال 2013 بازار بیت کوین ها شاهد سقوط 85 درصدی بود. پیش بینی من این است که تا اواسط سال بعد سقوطی حدود 87 درصد در بازار بیت کوین ها ایجاد خواهد شد و به همین دلیل به سرمایه گذاران در این بازار توصیه می کنم با احتیاط در این مسیر گام بردارند.
آدام دیویس، تحلیل گر اقتصادی
هرچه سهم بیشتری از کالاها با استفاده از بیت کوین معامله شود، ارزش بیت کوین به عنوان ابزار معامله بیشتر می شود. در دنیای پول های کاغذی هم سیستم مشابهی وجود دارد و ارزش پول ها را میزان تجارت انجام شده با آن ها تعیین می کند ولی دولت با کنترل میزان عرضه و تقاضا تلاش می کند، تا بازار را کنترل کند و از نوسان زیاد ارزش پول جلوگیری کند. درصورتی که در بازار بیت کوین ها، دولت هیچ قدرتی برای کنترل عرضه و تقاضا ندارد. به همین دلیل است که نوسان در این بازار بیشتر است. از نظر من متوسط ارزش هر بیت کوین در سال 2017 به 3000 دلار می رسد که برای پولی که به تازگی ایجاد و استفاده شده است، نرخ قابل قبولی است.
*موسسه Fundstrat پیش بینی کرده است، که ارزش بیت کوین در سال 2020 به 91 هزار دلار می رسد.
*پیتر بوکوار، مدیر ارشد سرمایه گذاری در Bleakly Advisory Group معتقد است، که بیت کوین تا مدت های طولانی پتانسیل رشد را دارد؛ اما بر اساس پیش بینی CNBC در آینده نزدیک و با شکستن حباب ها باید منتظر سقوط شدید قیمت بیت کوین بود. بوکوار پیش بینی می کند، امسال قیمت بیت کوین 70 تا 90 درصد سقوط خواهد کرد.
*توماس می یر، سرمایه گذار، روزنامه نگار، کارآفرین و متخصص اقتصادی در امور مالی پیش بینی کرده است تا فوریه سال 2018 قیمت بیت کوین به 17 هزار دلار برسد.
فرصت ها و تهدیدهای بیت کوین
1. علت موفقیت و مزایای بیت کوین
هزینه تراکنش پایین تر: از آن جایی که طرف سوم میانجی در سیستم بیت کوین وجود ندارد، کارمزد تراکنش هایی که در سیستم پولی سنتی پرداخت می شود در سیستم بیت کوین وجود ندارد.
گمنام بودن کاربرها: هویت کاربرها در سیستم رمزگذاری می شود؛ اما ثبت کاملی از هویت هر کاربر صورت می گیرد و در یک دفترکل به صورت اطلاعات عمومی تمامی بیت کوین ها و صاحبان آن ها به صورت رمز دار منتشرمی شود. در شرایط تحریم می توان نقل و انتقال پول را که از بزرگ ترین مشکلات تحریم برای ایران است با استفاده از بیت کوین انجام داد.
کنترل تورم: تورم نمی تواند اثری بر قدرت خرید بیت کوین ها داشته باشد، زیرا برنامه خلق بیت کوین از پیش برنامه ریزی شده و قابل پیش بینی است.
سهولت استفاده از بیت کوین، دیگر ویژگی برتر آن است. کاربرها نیازی به ایجاد حساب بانکی یا داشتن کارت اعتباری ندارند. تنها چیزی که مورد نیاز است دسترسی به اینترنت است.
2. ایرادها و تهدیدهای بیت کوین
بی ثباتی قیمت: از آن جایی که بیت کوین پول بدون پشتوانه است، قیمت بیت کوین شدیداً دارای نوسان است که این امر ارزیابی ارزش واقعی آن را دشوار کرده است و خطر ضرر سرمایه گذاری در این ارز مجازی را بالا می برد.
تهدیدهای امنیتی: خرابی کامپیوتریا موبایلی که مبلغ در آن ذخیره شده است، به معنای از دست رفتن پول مجازی است. از آن جایی که بیت کوین بدون پشتوانه بانک مرکزی اداره می شود، چنان چه کاربری، بیت کوین خود را به هر دلیلی از دست بدهد امکان بازگشت آن وجود ندارد.
ریسک های نوپا بودن بیت کوین: بیت کوین هنوز به عنوان روش پرداخت توسط بازرگانان پذیرفته نشده است.
نبود انعطاف پذیری در عرضه: بیت کوین ها با نرخی کاهنده و قابل پیش بینی، تولید می شوند. تعداد بیت کوین های جدیدی که هر سال تولید می شود، به طور اتوماتیک در طول زمان نصف می شود تا این که مجموع بیت کوین های موجود به 21 میلیون برسد.
گمنامی کاربران بیت کوین ممکن است به استفاده بیت کوین در فعالیت های غیرقانونی مثل فرار مالیاتی، صادرات اسلحه، قمار و دور زدن سیاست های کنترلی ارز منجر شود. در همین باره اخباری مبنی بر استفاده داعش از بیت کوین برای نقل و انتقال ارز به گوش می رسد.
