چند سالی است که موضوع مصرف محصولات تراریخته و دستکاری شده ژنتیک در کشاورزی مطرح شد که به سبب ابهامات و اثرات سوء آن بر انسان و محیط زیست، تولید و کشت آن با موافقان و مخالفانی همراه است.
تجربه کشورهای آلوده به کشت محصولات تراریخته طی دو دهه اخیر نشان داده که کشت بذرهای تراریخته نه تنها میزان استفاده از سموم کشاورزی را کاهش نداده، بلکه با گذشت هر سال از آغاز کشت محصولات تراریخته، به دلیل ایجاد مقاومت علف های هرز به سموم مورد استفاده از جمله گلایفوسیت میزان استفاده از این سموم با رشد تصاعدی روبه‌روست.
مضرات مصرف محصولات تراریخته هر روز ابعاد گسترده تری می یابد به طوریکه با گذشت زمان حقایق تلخ تری درباره عوارض و مخاطرات مصرف این محصولات بر ملا می شود.
در استیضاح اخیر وزیر جهاد کشاورزی برخی نمایندگان مجلس انتقاداتی نسبت به واردات محصولات تراریخته داشتند و معتقد بودند که وظیفه تولید، واردات و توزیع این محصولات بر عهده وزارت کشاورزی است و با این وجود جای سوال است که چرا جلوی واردات و توزیع محصولات به ویژه برنج تراریخته گرفته نمی شود؟
اظهارات نمایندگان مجلس تنها به این جا ختم نمی شود، برخی از آنها با وجود ممنوعیت واردات محصولات تراریخته در برنامه ششم توسعه، وزیر جهاد کشاورزی را متهم به رواج و شیوع سرطان در کشور می دانند.
در این میان برخی کارشناسان معتقدند که واردات پرسود محصولات تراریخته امنیت غذایی و سلامت آحاد جامعه را نشانه گرفته و به قیمت نابودی محیط زیست و امنیت کشور تمام شد.
البته ناگفته نماند که عیسی کلانتری وزیر اسبق کشاورزی معتقد است که استفاده از محصولات تراریخته اشکالی ندارد، چرا که گسترش بیماری صعب العبور از جمله سرطان ناشی از مصرف محصولات تراریخته اثبات نشده است.
حال با وجود مخالفت های بسیار نسبت به تولید محصولات تراریخته برای روشن شدن زوایا به مذاکره با مسئولان پرداختیم:
آزاد عمرانی عضو هیئت رئیسه انجمن ارگانیک، با اشاره به آخرین وضعیت تولید محصولات تراریخته، اظهار کرد: براساس ادعای دولت در زمینه محصولات تراریخته تولیدی نداریم،کما اینکه در سال 83 به صورت انبوه برنج تراریخته کشت شد.
وی افزود: اگرچه مجمع تشخیص مصلحت نظام گزارشی مبنی بر سطح زیر کشت 4هزار هکتار اراضی توسط صدها کشاورز منتشر کرد، اما ادعای دولتمردان عدم کشت محصولات تراریخته در ایران است.
عمرانی از کشت آزمایشی پنبه در کشور خبر داد و گفت: با وجود آنکه در کمیسیون تلفیق طرح اخذ تعرفه از محصولات تراریخته رأ ی نیاورد و کماکان سابق، واردات انجام می شود؛ بنابراین همانند سال های گذشته انتظار می رود که 5میلیارد دلار واردات صورت گیرد.
این مقام مسئول ادامه داد: با وجود آنکه در سالیان اخیر، تولید محصولات باغی با افزایش چشمگیری روبه‌رو شد که روی دست کشاورزان ماند، اما بسیاری از محصولات مورد نیاز از کشورهایی همچون آمریکا، برزیل و آرژانتین که با آن مشکل داریم، وارد می شود.
وی با انتقاد از این مسئله که قانون منع زیستی به طور کامل اجرا نشده است، بیان کرد: دولت در قانون منع زیستی دستورالعمل های اجرایی را تصویب کرده تا با اجرای آن نگرانی و دغدغه ها مرتفع شود، اما در عمل آن طور که باید و شاید قانون اجرا نشده است.
عضو هیئت رئیسه انجمن ارگانیک ادامه داد: بعد از گذشت سه سال از مصوبه شورای ایمنی زیستی، طرح برچسب گذاری تنها در مورد محصولات وزارت بهداشت اجرا شد و در مورد واردات نهاده های دامی و محصولات اولیه کشاورزی همانند ذرت و سویا تکلیف مشخص نیست، به همین دلیل از لحاظ سلامتی نگرانی هایی وجود دارد.
فرهنگ سازی امری مهم در کاهش مصرف محصولات تراریخته
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز، گفت: امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته تولید محصولات تراریخته ممنوع اعلام شده است.
وی با اشاره به اینکه فرهنگ سازی مناسب در کاهش مصرف محصولات تراریخته تأثیر بسزایی دارد، افزود: با وجود آنکه قیمت تمام شده محصولات تراریخته نسبت به ارگانیک پایین است؛ بنابراین در مناطق محروم محصولات تراریخته با استقبال بیشتری روبه‌روست.
اسدی با بیان اینکه استفاده از محصولات تراریخته در بلند مدت برای سلامتی زیان آور است، افزود: 70 درصد ذرت و سویا تولیدی در دنیا تراریخته است که واردات آن به عنوان خوراک دام منجر به بروز اشکال در تولید شیر و گوشت و در نهایت سلامت انسان خواهد شد.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: امروز حجم عظیمی از بیماری های عجیب و غریب همچون سرطان آحاد جامعه را در بر گرفته است در حالیکه در گذشته این بیماری نادر بود.
به گفته وی، وزارت جهاد به جای تکیه بر افزایش تولید به هر قیمتی باید تولید محصولات سالم و ارگانیک را در دستور کار خود قرار دهد.
اسدی آموزش کشاورزان، سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت های لازم را امری مهم در حرکت به سمت و سوی تولید محصولات ارگانیکدانست.
این مقام مسئول ادامه داد: کاهش برداشت تولید محصولات ارگانیک در واحد سطح نسبت به غیر ارگانیک، مشتری پسند بودن محصولات غیر ارگانیک از لحاظ ظاهر و بالا بودن قیمت محصولات سالم و ارگانیک موجب شد تا کشاورزان تمایل بیشتری به کشت محصولات غیر ارگانیک داشته باشند.
با گفته اسدی بسیاری از افراد به سبب کاهش قدرت خرید ترجیح می دهند که محصولات غیرارگانیک استفاده کنند درحالیکه مصرف آن تهدید جدی برای سلامت آحاد جامعه به شمار می رود که انتظار می رود با فرهنگ سازی و سرمایه گذاری در زمینه تولید محصولات ارگانیک سلامت و امنیت غذایی آحاد جامعه تضمین شود.
ضرورت تولید محصولات ارگانیک
رضا نورانی رئیس انجمن ارگانیک کشور، بیان کرد: امروز در تمامی دنیا تولید محصولات ارگانیک نقش مهمی در سلامت جامعه و حفظ محیط زیست ایفا می‌کند.
وی افزود: اگرچه انجمن در اجرای قانون نمی‌تواند دخالتی در امور مجلس داشته باشد، اما به عنوان یک بازوی توانمند در تولید محصولات ارگانیک امکان حضور داریم تا از تجربه چندین ساله خود استفاده کنیم.
نورانی، تصریح کرد: در ابلاغیه مقام معظم رهبری در آبان سال 94 بر تولید محصولات ارگانیک و سالم تأکید فراوان شده است.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی، گفت: تولید محصولات تراریخته در بسیاری از کشورها منع شده است، به همین دلیل وزارت بهداشت موظف به برچسب گذاری این محصولات است تا مردم آزادانه حود انتخاب کنند.
به گفته نورانی اگرچه تولید محصولات ارگانیک نسبت به سایر محصولات گران تمام می شود، اما سالیانه دولت باید بخشی از بودجه سلامت را به تولید این محصولات اختصاص دهد، چرا که تولید محصولات تراریخته امنیت غذایی و سلامت آحاد جامعه را به مخاطره می اندازد.
