به گزارش افکار نیوز ، عضو هیات مدیره شرکت بیمه ایران در گفت و گو با نشریه بورس امروز به تحولات نظام بانکی در حوزه فناوری اشاره کرد که سیستم بانکی را به تدریج به سمت و سوی یکپارچگی و توسعه فعالیتهای بانکداری سوق داد. اما این تحولی که در بانک ها ظهور کرد، خیلی دیرتر به سراغ بورس آمد و در بیمه وارد شد. البته بورس توانست زودتر در این عرصه ورود یابد و با سیستم های یکپارچه خود توانستند ذینفعان خود را از این جریان زودتر راضی کنند. اما مشخصا صنعت بیمه، مسیر استقرار سیستم های یکپارچه را دیرتر از بانک و بورس آغاز کرد.
اکبر افتخاری با اشاره به گرایش مطلوب صنعت بیمه از سال 1387 به سمت توسعه سیستم های بیمه گری، ادامه داد: سرعت استقرار این سیستم ها با تاخیر قابل توجهی مواجه شده است. بطوری که متاسفانه ما هنوز یک سیستم جامع بیمه گری در هیچ کدام از شرکت های بیمه نداریم. عملا تمامی شرکت های بیمه از سامانه های مختلف نرم افزاری در رشته های بیمه ای استفاده می کنند که در اصل این سامانه ها از یکدیگر جدا هستند و معماری های یکسانی ندارند.
به گفته وی؛ تا به امروز صنعت بیمه از در اختیار داشتن یک سامانه یکپارچه بیمه گری که تمام عملیات بیمه گری از طراحی و تولید بیمه نامه، عملیات مالی، اکچوئری، مالی، پرداخت خسارت و دیگر فرایندهای زنجیره ارزش بیمه گری را یکپارچه مدیریت نماید محروم هستیم.
این کارشناس ارشد صنعت بیمه یکی از دلایل این تاخیر را نگاه سنتّی در میان مدیران این صنعت ذکر کرد که باعث شده است خیلی دیرتر از دیگر نهادهای موازی همچون بانک و بورس نیاز به فناوری در این عرصه احساس شود.
به گفته وی؛ صنعت بیمه با مشتریانی مواجه بود که با ادبیات و نیازهای جدید در بازار مواجه بودند. مشتریان خدماتی را در بانک ها، بورس ها و صنایع دیگر مالی با کمک فناوری اطلاعات دریافت می کردند که صنعت بیمه در ارائه خدمات مشابه آن، با توجه به کسب و کار خود دستاورد شایان نداشت.
عضو هیات مدیره بیمه ایران با بیان اینکه تکنولوژی حاکم بر صنعت بیمه در حوزه فناوری اطلاعات از کشور های پیشرفته وارد عملا وارد کشور نشده است، ادامه داد: می توان این تاخیر در ورود صنعت به عرصه فناوری اطلاعات را اول به واسطه نگاه سنتّی که سال ها اجازه ورود فناوری اطلاعات را به این عرصه نمی داد، دانست و دوم عدم انتقال تکنولوژی، تحلیل کرد.
وی یکی از مزایای استقرار سیستم های یکپارچه بیمه گری را جلوگیری از تقلّب و تخلّف ذکر و اضافه کرد: در واقع متخلّفان جزء عواملی هستند که جلوی استقرار چنین برنامه های را با روابطی که ایجاد می کنند، می گیرند. ما از تجربه استقرار سیستم های متمرکز برخورداریم و مقاومت هایی که در این عرصه وجود داشته را مشاهده کرده ایم. اما در نهایت به این مشکلات فائق آمده و موفق شدیم تا در یک مرحله رو به جلو سیستم ها را متمرکز کنیم. افتخاری تصریح کرد: این تمرکز توانست در اندازه خود بعضی از مشکلات را حل کند. شاید بتوان این طور گفت اگر در سال های قبل عدم تمرکز سیستم ها وجود داشت، تخلّفات جدّی تری در این حوزه شاهد می بودیم.
وی اضافه کرد: اگر در هر شعبه فقط یک سیستم موجود بود و ارتباطی بین شعبات وجود نداشت، امکان تخلّف را بالا می برد. اما وقتی سیستم ها متمرکز شد دیگر شاهد تخلّف بین شعب نبوده ایم.
عضو هیات مدیره بیمه ایران یادآور شد: رقابت منفی که در صنعت بیمه وجود دارد، مانعی برای توسعه سیستم هاست. ولی امیدواریم با آگاهی، علاقه، پیگیری و نیاز هایی که در حال حاضر ایجاد شده است در یک تا دو سال آینده پیشرفت قابل توجهی در این عرصه داشته باشیم.
کوپن بیمه شخص ثالث
وی با بیان اینکه از لحاظ مسائل زیر ساختی، تکنولوژی و فنّی، صنعت بیمه آمادگی کامل دارد تا کوپن های بیمه شخص ثالث حذف شود، به گام های بیمه مرکزی در این حوزه اشاره کرد که کد یکتا را برای بیمه های شخص ثالث در دستور کار خود قرار داده است.
به گفته این کارشناس ارشد صنعت بیمه؛ اما بخشی از این تغییرات نیاز به پیشرفت فرهنگی و توسعه ارتباط با سایر دستگاه ها دارد. مردم سال ها عادت کرده اند هنگام تصادف، کوپن ها را با هم تبادل کنند؛ در واقع بیمه شخص ثالث بیمه ای است که مردم روزانه با آن درگیر هستند لذا حذف آن می تواند آسیبی به مراودات آنها وارد کند. پس تغییر و حذف آن باید زمانی انجام شود که قادر به مدیریت مشکلات بعدی آن بود.
افتخاری یاد آور شد: در تصادفاتی که رخ می دهد یکی از رُکن های اصلی نیرو انتظامی است. نیروی انتظامی در هنگام تصادف با گرفتن کوپن ها مشکلات ترافیکی را حل و فصل می نماید. وجود یک ارتباط مستقیم بین دستگاه های بیمه گذار، نیروی انتظامی و قوهّ قضاییه برای مبادله اطلاعات بسیار ضروری است. استعلام کارت نیازمند این است که به سایر دستگاه ها متصل باشیم تا کار مردم تسهیل شود. در واقع نباید با حذف کوپن مشکلات جدیدی را برای مردم به وجود آورد.
وی اهتمام ویژه بیمه مرکزی در این خصوص را مورد اشاره قرار داد که این پروسه به سیستم مکانیزه تبدیل شود.
مقوله ای به نام سرمایه گذاری
به گفته عضو هیات مدیره بیمه ایران؛ فعالیت های بورسی در شرکت های بیمه در حوزه ی سرمایه گذاری آن قدرت و قوام جدی را ندارد، شاید به دلیل این ریسک گریزی است که در مدیران ما وجود دارد. ولی معتقدم که بورس فرصت بسیار عالی برای شرکت های بیمه در حوزه ی سرمایه گذاری فراهم می آورد.
وی به عضویت خود در هیات مدیره بیمه ایران از سال 1392 اشاره کرد که بحث اوراق بهادار سازی بیمه را مورد پیگیری قرار داد.
افتخاری ادامه داد: اما در واقع وجود انفکاک بین بورس و پژوهشکده بیمه باعث شد که آن دید کافی برای این کار شکل نگیرد. در حالی که به نظرم بازار سرمایه فرصت بسیار خوبی است برای اینکه بیمه ها تا بتوانند از نتایج سرمایه گذاری بهتری استفاده کنند و هم اینکه بتوانند محصول های مشترکی را با بورس تعریف کنند.
عضو هیات مدیره بیمه ایران در بیان وجود محصولات متنوع مشترک بین بیمه و بورس، به ریسک های فاجعه آمیز اشاره کرد که آنها را اوراق بهادار سازی می کنند. بر این اساس در پژوهشکده بیمه موضوع نرخ سود و ارزش گذاری به طور جدی بحث شد، اما ارزش گذاری این محصولات در بورس یک مسئله بود که چگونه باید ارزش گذاری شوند و تا آنجایی که مطلع هستم به نتیجه قابل اتکایی نرسیده است
وی معتقد است: در شکل گیری محصول مشترک بین بیمه و و بورس بزرگترین مسئله این است که شما وقتی یک محصولی را در بورس عرضه می کنید انتظار دارید که از انتشار این اوراق از سوی فعالان بازار سرمایه استقبال شود. کسی که سرمایه گذار است و می خواهد این ریسک ها را بخرد، باید اطمینان حاصل کند که این ریسک ها از بازدهی لازم برخوردارند. لذا قیمت گذاری این محصول و برخورداری آن از بازدهی لازم برای سرمایه گذار دارای ابهام است. چون به نظر می رسد که بازدهی ریسک های اوراق مخاطره پذیر در مقابل خرید سهام و دیگر ابزارهای موجود در بورس، بازدهی پایین تری را برای سرمایه گذار ایجاد می کند.
این کارشناس ارشد صنعت بیمه ادامه داد: سرمایه گذاران در بورس، ریسک بالاتری را نسبت به سایر بازار ها خریداری می کنند و انتظار بازدهی بالاتری را نیز دارند. این انتظار بازدهی بالاتر نسبت به محصولات مشابه طبیعی است. حال شما یک محصولی را وارد بازار می کنید که به نظر می رسد از محصولات موجود در بازار سرمایه از بازدهی پایین تری برخوردار است.
وی اولین ابهام را خریداری محصولی عنوان کردکه بازدهی پایین تر ایجاد می کند.
افتخاری اینگونه توضییح داد: به عنوان مثال به یک سرمایه گذاری بگوییم که شما اوراق بهادار زلزله ی تهران را بخر، اولین چیزی که به ذهنش می آید این است که می خواهد یک محصول پرریسک را بخرد و انتظار بازدهی بالاتری را دارد، ولی در عمل معلوم نیست که این اوراق بهادار بتواند بازدهی داشته باشد.
وی پیشنهاد داد: به عنوان اولین محصول مشترک بین بیمه و بورس، باید محصولی که انتظار سرمایه گذاران را هم پوشش می دهد را تعریف کنیم. یک مدلی را آن موقع طراحی کردیم که شبیه صندوق های اتکایی بود؛ به عبارت دیگر شبیه صندوق های سرمایه گذاری، اما صندوق سرمایه گذاری که با نقش اتکایی شرکت ها بتوانند پروژه محور و ریسک محور باشند. در نتیجه ریسکهای خاص را در یک زمان مشخصی مثلا در بازه یک یا 5 ساله در صندوقی منتقل کنند، سپس سرمایه گذاران بتوانند یونیت های صندوق را خریداری کنند؛ چیزی که درحال حاضر ادبیات و فرهنگش در بازار سرمایه موجود است و نیاز به فرهنگ سازی جدید ندارد.
عضو هیات مدیره بیمه ایران تصریح کرد: از آن طرف صنعت بیمه هم در این زمینه اشتیاق بهتری دارد. مهمتر از همه اینکه ریسک توزیع می شود و حبس نمی شود؛ ریسک هایی که پایین تر باشد و هم بازدهی اش معنادارتر باشد برای افرادی که میخواهند این ریسک را خریداری کنند؛ ولی پیچیدگی آن مقداری از محصولات معمولی که در صنعت بیمه، بانک و بورس بیشتر است. این کار به عنوان یک پژوهش در پژوهشکده ی بیمه در حال انجام است.
به گفته وی؛ بهترین حالت این اوراق بهادار این است که در یک صندوق ذخیره شود، یعنی شما یونیت های یک صندوقی را می خرید که پشتوانه آن صندوق، حق بیمه های عمر است و خریداران در سود آن شریک می شوند.
این کارشناس ارشد صنعت بیمه عنوان کرد: در حال حاضر شرکت های بیمه در بازار سرمایه حضور دارند، اما این تلاقی بین شرکت های بیمه ای و بورس کمتر اتفاق می افتد، شاید ریسک گریزی مدیران در صنعت بیمه باعث شده که کمتر به سراغ بورس بروند به همین دلیل این صنعت از مزایای بازدهی های موجود در این بازار کمتر استفاده کرده است. یکی از راه های سرمایه گذاری که به نظر من می تواند برای شرکت های بیمه موثر باشد همین تاسیس استارت آپ های تحقیق و توسعه و فناوری رشد و عرضه شان در بورس است.
ریسک، بورس و بیمه
افتخاری در خصوص حضور صنعت بیمه در پوشش ریسک های بازار سرمایه، از بورس به عنوان یک محمل مناسبی نام برد که از حبس ریسک در صنعت بیمه جلوگیری می کند. همکاری بورس و بیمه به دو دلیل اتفاق می افتد.
وی اینگونه عنوان کرد: صنعت بیمه از حبس ریسک در درون خود جلوگیری و از مزایای سرمایه گذاری استفاده کند. بنابراین صنعت بیمه نیاز دارد که حرفه ای تر با بورس برخورد کند. در بیشتر مواقع که نتوانستیم از مزایای بورس استفاده کنیم به این دلیل است که با بورس به صورت آماتور برخورد کرده ایم. وقتی بتوانیم از اوراق بهادار استفاده کنیم موفق شده ایم که بخشی از ریسک خود را به بورس انتقال دهیم، افراد جدید خریدار ریسک هایی که ما قبول کرده ایم، می شوند و شرکای جدید در خرید ریسک خواهیم یافت. عضو هیات مدیره بیمه ایران در بیان یکی از مشکلات صنعت، گفت: مدیران ما غالبا منوط به حوزه بیمه بوده اند و متخصصان مالی نیستند که بیمه، بانک و بورس را شناخته و بتواند هر سه مورد را با هم هماهنگ کنند.
بانک و بورس
وی در خصوص بانک ها نیز عنوان کرد: ما می توانیم ابزار مشترک بسیاری را با بانک ها تعریف کنیم که متأسفانه بدون نتیجه مانده اند، هنوز رابطه بین بورس و بانک هم ضعیف است. ارتباط بیمه و بانک فقط در این نیست که در بانک یک باجه بیمه وجود داشته باشد. توسعه ابزارهای بین نهادهای مالی امری بسیار جدّی است. با این حال بیمه عمر و سرمایه گذاری، ابزار مشترک بین بانک و بیمه است. در حال حاضر تعداد اندکی از بانک ها قدم های اولیه در این خصوص را برداشته اند. در گذشته ما فقط شاهد بیمه های عمر بوده ایم، اما با همکاری بیمه و بانک نوع جدید از بیمه نمایان شد و محصول مشترکی در ادبیات بانک و بیمه به وجود آمد. با توجه به این الگو می توانیم مدل های مختلف و محصولات جدیدی بین بیمه و بورس هم طراحی کنیم.
افتخاری تصریح کرد: بورس یکی از پدیده های بسیار عالی ساخته شده دست بشر است، لذا به نظر می رسد خیلی از مشکلات اقتصادی را می توان با بهبود فضای بورس حل و فصل کرد.
