ناگفته هایی از پرواز آسمانی اِی تی آر

 هر چند جان باختن حتی یک نفر از هموطنانمان بر اثر سوانح این چنینی بسیار غم انگیز است اما این موضوع در مقایسه با تعداد تلفات جانی ناشی از صنعت حمل و نقل جاده‌ای بسیار غیر قابل قیاس است.باید اذعان کرد که حوادث هوایی در کشور بسیار به ندرت صورت می‌گیرد اما این موضوع نباید ایمن بودن این صنعت را زیر سوال برده و همت مسئولان ذی ربط را در به صفر رساندن و یا تقلیل حوادث هوایی به کمترین حد ممکن ،متوقف کند.

براساس آمار پایگاه اینترنتی شبکه ایمنی هوانوردی، از سال 1945 میلادی تا 8 ژانویه 2018 ؛ آمریکا، روسیه و برزیل در صدر بالاترین سوانح هوایی قرار گرفته اند.همچنین در پنج ماهه نخست سال 2016 میلادی 60 سانحه هوایی در جهان رخ داده است که از این تعداد، بالاترین سهم را آمریکا با 13 مورد، و یک مورد هم جمهوری اسلامی ایران به نام خود به ثبت رسانده اند.

بعد از آمریکا، بیشترین سوانح هوایی مربوط به روسیه (پنج مورد)، کلمبیا، کانادا و مکزیک (هر کدام سه مورد)، برزیل، ایتالیا، اندونزی، اکوادور، عراق (هر کدام دو مورد) بوده است.

کشورهای ایران، آرژانتین، آفریقای جنوبی، استرالیا، اسپانیا، افغانستان، ژاپن، دانمارک، سودان، سومالی، سوئد، فرانسه، قبرس، قزاقستان، گینه، مصر، مالزی، میانمار، نامیبیا، هند، نپال، بنگلادش و جزیره گوادلوپ نیز شاهد یک بار سانحه هوایی بوده اند.

آخرین سانحه هوایی کشور مربوط به سه سال گذشته است که هواپیمای مسافربری ایران 140 سپاهان در تهرانسر به زمین خورده و منجر به جان باختن 49 نفر از هموطنانمان شد. اکنون نیز هواپیمای اِی تی آر آسمان در توابع شهرستان سمیرم و در ارتفاعات دنا کوه به زمین خورده و متاسفانه منجر به جان باختن 66 نفر شده است.

اگرچه هنوز تا یافتن جعبه سیاه و بازخوانی آن به منظور کشف راز سقوط ،نمی توان دلیل متقنی برای این سانحه دلخراش ذکر کرد اما می توان با تشریح جزئیات و زیر ذره بین بردن ساختار این هواپیما به ناگفته هایی اشاره کرد که ممکن است ضمن شفاف سازی ،عامل بازدارنده ای در برابر تکرار مجدد چنین حوادثی باشد.از اینرو مصاحبه ای با مسئولان ذی ربط داشته ایم که به شرح ذیل است.

مدت زمان بازخوانی جعبه سیاه  مشخص نیست/نمی دانم دستگاه دیپلماسی ورود می کند یا نه ؟

رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری، اظهار کرد: ابتدا باید علت بروز سانحه هوایی هواپیماATR 72 تهران – یاسوج با در نظرگیری تمامی پارامترها مورد بررسی قرار گیرد تا با نتایج به دست آمده از بروز سوانح آتی جلوگیری به عمل آید.

وی در خصوص ایمن بودن مسیر ها و صنعت هوایی کشور تصریح کرد: اگر مسیرها و صنعت هوایی کشور ایمن نبود ایکائو (سازمان هوانوردی غیر نظامی بین‌المللی که هماهنگ کننده استانداردهای بین‌المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهان است) مجوز لازم جهت انجام  پرواز های بین شهری و بین المللی را برای صنعت هوایی کشور صادر نمی کرد. سانحه  هوایی تهران – یاسوج دلیل بر نا ایمن بودن مسیرها و ناوگان هوایی کشور نیست چراکه هم اکنون پرواز شهرهایی مانند مشهد با به فروش رسیدن تمامی صندلی های آن هر روز در حال انجام است.

سخنگوی سازمان هواپیمایی در پاسخ به این سوال که آخرین سانحه هوایی کشور که در آن ،هواپیما مجبور به فرود اضطراری شده  وضمن حفظ جان تمامی مسافران ،هواپیما با ایمنی کامل به زمین نشسته است،مربوط به چه زمانی می شود، گفت: بررسی یک سانحه هوایی و یا فرود اضطراری یک پرواز نیازمند آنالیز تمامی پارامتر های تاثیرگذار در این موضوع است به همین علت سازمان هواپیمایی کشوری بدون در نظرگیری بررسی های کارشناسی دست به نتیجه گیری نخواهد زد.چرا که شرایط هر پروازی با پرواز دیگر متفاوت است.

جعفرزاده درباره حضور تیم کارشناسی 7 نفره فرانسوی که برای شرکت در جلسات کمیته بررسی سانحه هوایی تهران – یاسوج قرار است وارد تهران شوند ،مطرح کرد: طبق مقررات ایکائو هر کشوری که دچار سانحه هوایی شود باید از کشور سازنده هواپیما مورد نظر ،تقاضا کند تا در کمیته بررسی سانحه شرکت داشته باشد.هدف از این قانون شناسایی علت بروز حادثه به منظور جلوگیری از بروز سوانح هوایی در آینده است.

وی درباره ورود دستگاه دیپلماسی در صورت به واقعیت پیوستن احتمال نقض فنی پیش آمده در قطعات خریداری شده برای تعمیر هواپیمایآسمان که  حدود 6 سال در شیراز زمین گیر بوده و پس از خرید قطعات از کانادا به تازگی وارد ناوگان هوایی کشور شده بود ،تصریح کرد: براساس سیاست های سازمان هواپیمایی کشوری باید تمامی عوامل به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد .سازمان هواپیمایی به عنوان متولی اجازه نتیجه گیری براساس فرضیات را ندارد.این موضوع یک فرض است و نباید براساس حدس و گمان به تحلیل پرداخت.واقعا نمی دانم.

رضا جعفرزاده در خصوص مدت زمان بازخوانی جعبه سیاه هواپیما بیان کرد: مدت زمان مشخصی برای بازخوانی جعبه سیاه هواپیما و اینکه چقدر زمان می برد در دست نیست.اما امکان بازخوانی در کشور وجود دارد.

اگر قطعات تعمیر شده آسمان از بازار آزاد تهیه شده باشد،دستمان به جایی بند نیست

علیم یار محمدی نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، در این باره می گوید:براساس پروتکل های بین المللی در بروز چنین حوادثی باید نماینده کشور سازنده هواپیما(در این حادثه فرانسه )،نماینده مجمع جهانی ایکائو (سازمان هوانوردی غیر نظامی بین‌المللی که هماهنگ کننده استانداردهای بین‌المللی پروازی و مدیریت خطوط هوایی در سطح جهان است) و کارشناسانی از خود کشور سانحه رخداده (در این حادثه ایران) برای بررسی دقیق مسئله و بازخوانی جعبه سیاه حضور داشته باشند.

وی با بیان اینکه تعداد کارشناسان خارجی دعوت شده برای حضور در بررسی دقیق سقوط هواپیمای آسمان بیش از 7 نفر نیستند،گفت:بازخوانی جعبه سیاه فرایندی 2 تا 3 ماهه است و امکان بازخوانی آن در داخل کشور وجود دارد.

نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره ورود دستگاه دیپلماسی در صورت به واقعیت پیوستن احتمال نقض فنی پیش آمده در قطعات خریداری شده برای تعمیر هواپیمای آسمان که به این علت مدت زمان زیادی زمین گیر شده بود،تصریح کرد:اگر قطعه خریداری شده وارداتی جزو اقلام تحریم شده باشد و به همین علت به تهیه آن از بازار آزاد اقدام کرده باشیم هیچ تضمینی برای پیگیری و احقاق حق وجود ندارد.

یارمحمدی ادامه داد:اما اگر قطعات خریداری شده وارداتی غیر تحریمی بوده و از مبادی دولتی تهیه شده باشد قطع به یقین امکان پیگیری وجود دارد.

گفتنی است؛صبح روز یکشنبه ساعت 8 صبح هواپیمای ATR 72 متعلق به شرکت آسمان، تهران را به مقصد یاسوج ترک کرد پس از گذشت حدود یک ساعت هواپیما از صفحه رادار خارج شد و این هواپیما در منطقه دناکوه سمیرم در جنوب اصفهان از رادار خارج شد و بعد از گذشت 2 ساعت خبر سقوط این هواپیمای 25 ساله منتشر شد. این پرواز 60 مسافر و 6 خدمه داشت که تمام خدمه و مسافران آن جان باختند.

این هواپیما حدود 6 سال در شیراز زمین گیر بوده و پس از تعمیرات و خریداری قطعات از کانادا دوباره وارد ناوگان هوایی کشور و شرکت آسمان شد.