آخرین آمارهای ارائه شده نشان می دهد در پایان سال گذشته تنها 44 درصد از جمعیت تحصیلکرده ایران شاغل محسوب شده اند.
بررسی وضعیت بیکاری فارغ التحصیلان نشان می دهد از میان 12 میلیون و 138 هزار تحصیلکرده ایرانی ، تنها 5 میلیون و 346 هزار نفر از نظر اقتصادی شاغل محسوب می شوند.
هر چند نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی اعم از مرد و زن برابر با بیست درصد ارزیابی شده است، اما برآوردهای صورت گرفته نشان می دهد در پایان سال گذشته 5 میلیون و 451 هر فارغ التحصیل از منظر اقتصادی غیر فعال تشخیص داده شده و شغلی ندارند.
منظور از غیر فعال بودن این جمعیت آن است که این افراد به رغم بیکاری انگیزه ای برای در اختیار گرفته شغل ندارند و در نتیجه جزو بیکاران نیز محسوب نمی شوند.
شمار بیکاران تحصیلکرده در دانشگاه ها یک یملیون و 340 هزار نفر است. با توجه به جمعیت 3.5 میلیون نفری بیکاران ، این آمار برای بیکاران فارغ التحصیل بسیار بالا ارزیابی می شود.
بدیهی است که بازار کار ایران با توجه به شمار بالای بیکاران جویای کار در شرایط کنونی قدرت جذب جمعیت غیر فعال اقتصادی را ندارد.
دانشگاه ؛ ارزش اجتماعی
دانشگاه رفتن در ایران سال هاست به یک ارزش اجتماعی تبدیل شده است. از دهه هفتاد، با گسترش دانشگاه های آزاد در اقصی نقاط کشور، دانشگاه رفتن کم کم به یک امر بدیهی برای جوانان ایرانی تبدیل شد.
از سویی تجارت پر سود کنکور در این سال ها ، با هدف ورود به دانشگاه در دستور کار قرار داشت و بخش مهمی از هزینه های خانوار در سال های نوجوانی فرزندانشان صرف آماده سازی برای کنکور می شد. افزایش شمار دانشگاه ها از یک سو و کاهش جمعیت دانش آموزان از سوی دیگر کم کم فضا را برای ورود راحت تر به دانشگاه ها مساعد کرد و نتیجه این شد که امروزه ایران با انبوهی از دانشگاهیان بیکار روبروست.
خصوصا آنکه در سال های رشد و توسعه دانشگاه ها در ایران ، امکانی برای هدایت تحصیلی و ایجاد ارتباط میان صنعت و دانشگاه فراهم شد و در نتیجه رشته های تحصیلی بدون در نظر رگفتن نیازهای واقعی کشور از سوی متقاضیان ورود به دانشگاه انتخاب می‌شد و می شود.
بر این اساس ایران در شرایط کنونی حالا با بالاترین نرخ بیکاری فارغ التحصیلان در رشته های مرتبط با علوم کامپیوتر روبروست.
دلیل این اتفاق نبود شرایطی برای اطلاع رسانی در خصوص نیازهای واقعی اقتصاد ایران است.
به نظر می رسد پرطرفدارترین رشته ها در ایران اتفاقا رشته هایی هستند که قابلیت جذب فارغ التحصیلانشان در بازار کار اندک است.
بالاترین و پایین ترین نرخ بیکاری رشته های دانشگاهی
بررسی‌ها نشان می دهد در عین اینکه بالاترین نرخ بیکاری به رشته های مرتبط با علوم کامپیوتری با 41.4 درصد اختصاص دارد، کمترین نرخ بیکاری نیز از آن رشته دامپزشکی است. نرخ بیکاری در این رشته تحصیلی برابر با 8.7 درصد برآورد شده است. رشته های مرتبط با بهداشت ینز نرخ بیکاری برابر با 8.8 درصد را دارا هستند.
از میان 22 رشته دانشگاهی ، سیزده رشته با نرخ بیکاری دو رقمی روبرو هستند و این امر خود تهدیدی برای تحصیلکردگان، اقتصاد و اجتماعی جامعه ایران تلقی می شود.
جدول فوق نشان دهنده وضعیت بیکاری در گروه های عمده رشته های تحصیلی در ایران است.
آمارها نشان می دهد که نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده 31.1 درصد و نرخ بیکاری مردان تحصیلکرده 14.1 درصد است.
