در ابتدای دولت یازدهم افزایش واردات محصولات کشاورزی در برابر کاهش صادرات و وخیم تر شدن تراز منفی تجاری محصولات کشاورزی یکی از معضلات پیش روی وزیر جهاد و مسوولان وزارتخانه به شمار می رفت که در ابتدا وزیر جهاد کشاورزی، با کنترل و تنظیم تجارت در بازه زمانی مشخص، تصمیم به بهبود تراز تجاری این بخش گرفت.
براساس آمارهای رسمی سال 92 تراز تجاری بخش کشاورزی 8.7- میلیارد دلار،سال 93 5.4 -میلیارد دلار،سال 94 3.3- و سال گذشته 3.09 -میلیارد دلاربود که این امر بیانگر بهبود تراز تجاری بخش کشاورزی طی سال های دولت یازدهم بود.
در شرایطی که وزیر جهاد کشاورزی طی چهار سال فعالیت در وزاتخانه، از بهبود پنج میلیارد دلار تراز تجاری بخش کشاورزی خبر داد و گفت: تا پایان چهار ساله دوم تراز به صفر و حتی مثبت خواهد رسید اما متاسفانه در شش امسال، با افزایش نجومی واردات اقلام اساسی و در مقابل کاهش صادرات روبرو بودیم.
بانگاهی به آمار واردات و صادرات محصولات کشاورزی و تراز منفی چهار میلیارد و 373 میلیون دلار در می یابیم که حال تجارت خارجی خوب نیست چرا که در شش ماه امسال،در مقایسه با سال گذشته، رشد 118 درصدی واردات، بیانگر خروج ارز از کشور است.
حال جای سوال است که با توجه به این اتفاق نامبارک در تجارت محصولات کشاورزی، مسوولان وزارت جهاد کشاورزی می توانند به وعده خود که همان صفر و مثبت شدن تراز بخش است، دست پیدا کنند؟
کاوه زرگران رییس کمیسیون کشاورزی،آب و صنایع غذایی اتاق تهران در گفتگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی از افزایش چشمگیر واردات اقلام اساسی خبر داد و اظهار کرد: در چند ماه نخست سال به دلیل کاهش صادرات محصولات کشاورزی و در مقابل افزایش واردات اقلام اساسی نظیر برنج، ذرت و روغن نسبت به مدت مشابه سال قبل شاهد رشد منفی تراز تجاری بخش کشاورزی بودیم.
وی با اشاره به دلایل اصلی روند معکوس تراز مثبت بخش کشاورزی در چند ماه نخست سال افزود: علی رغم آنکه پسته، اصلی ترین قلم صادرات بخش کشاورزی به شمار می رود، اما صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال قبل 48 درصد کاهش یافت که این امر در کنار کاهش چشمگیر صادرات سیب، موجب شد که تراز بخش کشاورزی رشد منفی را تجربه کند.
زرگران با بیان اینکه محدودیت هایی در زمینه منابع آبی و کشت محصولات آب بر در کشور وجود دارد، اذعان کرد: براین اساس برای تامین بخشی از نیاز کشور چاره ای جز واردات نداریم و به همین خاطر تمرکز خود را باید بر روی افزایش صادرات محصولات دارای ارزش افزوده بالا متمرکز کنیم.
رییس کمیسیون کشاورزی،آب و صنایع غذایی تهران ادامه داد: در شش ماه نخست امسال، صادرات محصولات لبنی، شیرینی و شکلات رشد چشمگیری داشتند که در صورت استمرار حمایت دولت، این روند ادامه خواهد داشت.
واردات بیش از حد اقلام اساسی، متهم تراز منفی بخش کشاورزی
علی خان محمدی مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی گفت: با توجه به پتانسیل بالای تولید به سهولت امکان خوداتکایی محصولات کشاورزی در کشور وجود دارد و نیازی به واردات نداریم.
وی افزود: برخی افراد با استفاده از رانت و بهانه گیری های مختلف اقدام به واردات می کنند که درنهایت این امر موجب شده تراز مثبت بخش کشاورزی دستخوش تحولاتی قرار گیرد.
خان محمدی تصریح کرد: با توجه به محدودیت منابع آبی و کشت محصولات آب بر نظیر برنج، بخشی از نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود، اما میزان واردات نباید در حدی باشد که به تولید داخل آسیب وارد کند.
مدیرعامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی درپایان یادآورشد: وزارت جهاد کشاورزی با آمار دقیق تولید و سرانه مصرف باید جلوی واردات بیش از حد اقلام اساسی را بگیرد چرا که در غیر این صورت تراز منفی بخش کشاورزی ادامه دار خواهد شد.
