موانع ۷ گانه ایران در تجارت با روس‌ها

غدیر قیافه در رابطه با وضعیت صادرات ایران و روسیه گفت: در تجارت با این کشور از جایگاه مناسبی برخوردار نیستیم و با توجه به ظرفیت بسیار بالای تجارت با این کشور، بازنده اصلی تبادلات بین‌المللی تجاری با روسیه بوده‌ایم و کمترین میزان تبادل را داشته‌ایم. 

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در خصوص وضعیت تراز تجاری ایران و روسیه افزود: تراز تجاری دو کشور مذکور طی سال‌های گذشته همواره به نفع روس‌ها مثبت بوده و سهم اصلی این سبد مبادله‌ای در اختیار روس‌ها بوده و همیشه چندین برابر صادرات ما بوده است. 

وی همچنین در پاسخ به این سوال که موانع صادراتی ایران به روسیه چیست، گفت: طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی،‌سیگنال‌های اقتصادی همیشه مبتنی بر جایگزینی واردات و تأمین نیاز داخلی بوده است و از آنجا که همواره بازار داخلی هدف اصلی تولید داخلی بوده بنابراین هیچ‌گاه مقدار تولید، و کیفیت کالاها را براساس بازارهای صادراتی طراحی نکرده‌ایم. 

قیافه همچنین به تأمین مالی بسیار گران به عنوان مانع دوم صادرات اشاره کرد و گفت: صادرکننده و تولید‌کننده ایرانی برای تأمین مالی در بهترین شرایط باید از نرخ‌های 14، 18 و 22 درصد استفاده کنند در حالی که سود هیچ تولید‌کننده و صادرکننده‌ای با این ارقام تطابق ندارد. 

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه افزود: همچنین به دلیل تحریم‌های ظالمانه غرب علیه ایران،‌بانک‌های ما نتوانستند خود را با نظام جهانی و نظام بین‌المللی مبادلات پولی و بانکی جهانی هماهنگ کنند و ابزارهای نوین مالی در کشور به هیچ وجه آموزش داده نشده و به همین جهت از آن‌ها بی‌بهره هستیم. 

قیافه با تأکید بر اینکه در حوزه حمل و نقل و لجستیک هم موانع بسیاری برای صادرات وجود دارد، گفت: حمل و نقل ریلی کشور متناسب با نیازهای کشور توسعه نیافته و سهم راه‌آهن در جابه‌جایی کالا و کالاهای صنعتی بسیار ناچیز است. 

وی افزود: همچنین حمل و نقل جاده‌ای و وسایط حمل و نقل این بخش از قبیل کامیون‌ها دچار فرسودگی است و از آن طرف بنادر و اسکله‌ها هم متناسب با رشد اقتصادی‌مان توسعه نیافته‌اند، بطورکلی در حوزه زیرساخت‌های بندری، جاده‌ای و ریلی دچار ضعف مفرط هستیم. 

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با اشاره به اینکه از توانایی‌های صادراتی خودمان شناخت کافی نداریم، گفت: بانک اطلاعاتی که تمام اطلاعات اقتصادی در حوزه‌های مختلف از جمله تولیدی، صادراتی، تجاری و صنایع معدنی را بتواند به تجار طرف مقابل  ارائه کند در کشور وجود ندارد. 

وی افزود: البته از ظرفیت‌های روسیه هم تجار ما اطلاعات کافی ندارند و به همین دلیل در تجارت با این کشور نتوانسته‌ایم به اهدافمان دست یابیم. 

قیافه با بیان اینکه برخی از مدعیان تجارت و صادرات کشورمان رفتارهای غیرحرفه‌ای در بازار هدف دارند، گفت: این رفتارهای غیرحرفه‌ای به تمامی صادرکنندگان و اهالی کسب و کار و تجارت صدمه می‌زند، بطوریکه اعتماد طرف مقابل نسبت به تجار ما از بین می‌رود.

وی با بیان اینکه معضلات صادرات بسیاری زیاد است، افزود: گران بودن تولید و قیمت تمام شده کالا هم از معضلات پیش‌روی صادرات است. 

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در مورد روابط بانکی ایران و روسیه هم اظهار داشت: روابط بانکی بسیار بهتر از گذشته شده و در حال توسعه است و بانک‌های مختلفی با بانک‌های ایرانی روابط کارگزاری دارند اما این روابط هنوز با برخی پیچیدگی‌های نرم‌افزاری مواجه است و در بعضی موارد نقل و انتقالات با تعلل و تأخیر مواجه می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که ظرفیت صادرات ایران به روسیه چقدر برآورد می‌شود، گفت:در سال‌های گذشته کشور روسیه در کارنامه خود واردات 370 میلیارد دلار را هم ثبت کرده و سال گذشته میزان واردات انواع مختلف کالا به روسیه 180 میلیارد دلار بوده که متاسفانه سهم ایران از تجارت با روسیه رقمی کمتر از 3 دهم درصد است. 

قیافه با بیان اینکه بازار روسیه یک  باز کیفیت محور است، افزود: در یک بازه زمانی سه ساله باید سهم خودمان را در حوزه تأمین محصولات باغی، محصولات گلخانه‌ای، لبنیات و  به این کشور به بیش از یک میلیارد دلار افزایش دهیم. 

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسی‌هافزود: با داشتن استراتژی صادراتی برای بازار روسیه و ترسیم نقشه راه و برنامه‌ریزی مناسب و با پشتیبانی دولت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و صدور بیمه نامه و ضمانت‌نامه‌ از موسسات بیمه‌ای و بانکی می‌توان به افزایش سهم‌ صادراتی‌مان در این بازار کمک کنیم و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های جدید در بستر یک برنامه‌ریزی صادراتی توسط بنگاه‌های حرفه‌ای می‌توانیم کالاهایی مانند انواع سنگ‌های تزئینی، محصولات معدنی و شیمیایی و پتروشیمی و انواع پلیمرها و داروها از جمله داروهای نوترکیب را به فهرست محصولات صادراتی خود بیافزاییم. 

وی در پاسخ به این سؤال که وضعیت کشورهای رقیب منطقه در صادرات به این کشور چگونه است و چرا کشوری مثل ترکیه در مورد صادرات از ما قوی‌تر عمل می‌کند، گفت: کشور ترکیه طی دهه‌ آخر قرن بیستم و دو دهه اول قرن بیست و یک با تلاش و کوشش بنگاه‌ها و حمایت‌های همه جانبه دولت در بسیاری از حوزه‌های تولیدی و صادراتی سهم خود در بازار روسیه را به شدت افزایش داده بطوریکه سهم صادرات ترکیه به روسیه سالانه رقمی بیش از 6 میلیارد دلار است. 

وی افزود: دلیل اساسی توفیقات ترکیه در تجارت و اقتصاد واگذاری بنگاهداری تولیدی و اقتصادی به اهالی اقتصاد و به تعبیر دیگر اعتماد به بخش خصوصی و واگذاری امور غیرحاکمیتی به بنگاه‌ها بوده است.

رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه اظهار داشت: به نظر می‌رسد ضعف در ساختار اقتصاد کشور است که علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری و ابلاغ سیاست‌های اصل 44 خصوصی‌سازی به صورت واقعی در کشور اتفاق نیفتاده و اقتصاد مردمی نشده است بطوریکه اقتصاد ما هنوز 85 درصد دولتی و 15 درصد بخش خصوصی است.

وی افزود: باید راهبرد‌های اقتصادی براساس سیاست‌های 24 گانه اقتصاد مقاومتی تبیین شود. و تدوین راهبردی باید توسط بخش خصوصی و دولتی به صورت توامان اتفاق بیفتد. 

وی با تأکید بر اینکه در حوزه صادرات نیازمند عزم ملی هستیم، اظهار داشت: کشورهای موفق در عرصه اقتصاد و صادرات یک شبه به موفقیت‌های چشمگیر دست پیدا نکرده و تعامل مثبت با سایر کشورها از مؤلفه‌های توفیق در زمینه صادرات آنها بوده است. 

وی در پاسخ به این سؤال که اقدامات دولت در زمینه توسعه صادرات با روسیه و سایر کشورها طی چند سال‌گذشته چگونه بوده است، گفت:  بررسی اجمالی رفتار دولت در سفرهای بسیار متعدد مقامات به کشورهای مختلف و سفرهای مقامات کشورهای مختلف به ایران به ویژه در حوزه اقتصاد، صنعت، تجارت و کشاورزی حاکی از تلاش دولت جمهوری اسلامی برای حل مشکلات و ارائه راهکار و فراهم کردن زیر‌ساخت‌های نرم‌افزاری مرتبط با موضوع تجارت و صادرات بوده است.

وی افزود: ایجاد گذرگاه سبز گمرکی و امضاء قریب‌الوقوع توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه گمرکی اوراسیا و ایجاد مناطق آزاد تجاری با اوراسیا و تسهیل صدور روادید و تسهیل مراودات مالی ازجمله اقدامات کشور جمهوری اسلامی ایران در خصوص افزایش سطح روابط اقتصادی با روسیه بوده است که اگرچه اقدامات خوبی بوده اما کافی نیست.