قبل از اینکه رئیسجمهور عاشق توییتر آمریکا دفتر کار خود را تحویل بگیرد بارها و بارها تکرار میکرد که آمریکا پس از سرنگون کردن صدام حسین باید نفت عراق را بهدست میگرفت. توییتهای این موارد را ببینید:
دونالد ترامپ: ما باید نفت بیشتری را در سوریه بهدست میآوردیم و نفت بیشتری هم از عراق بهدست میآوردیم. رهبران نادان.
و این توییت:
دونالد ترامپ: من هنوز نمیتوانم باور کنم ما عراق را بدون نفت ترک کردیم.
و این توییت را هم فراموش نکنید:
دونالد ترامپ: ما باید نفت عراق را بهدست میآوردیم و حالا دشمنان خونین ما بدون هیچ رقیبی آن را به دست آوردهاند. واقعا سیاستمداران آمریکا احمق هستند و من به شدت عصبانی هستم!
آیا امریکا نفت عراق را از دست داد؟
حالا واقعیت این است که آمریکا نفت عراق را در اختیار دارد و بازنده همه اینها کشور خاورمیانهای مورد علاقه ترامپ، عربستان سعودی، است.
درست است که پالایشگاههای آمریکا نفت عراق را به جای اینکه به زور بگیرند، میخرند اما حجم نفت عراق که به آمریکا وارد میشود از اواسط سال ۲۰۱۵ علیرغم کاهش تولید اوپک به افزایش خود ادامه داده است. طبق دادههای دپارتمان انرژی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، واردات نفت خام عراق امسال به طور میانگین به ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. این مقدار ۵۰ درصد نسبت به سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است و تقریبا ۳ برابر مقدار خریداری شده توسط پالایشگاههای آمریکا از عراق در سال ۲۰۱۵ است.
امسال از آغاز ماه جون تاکنون جریان نفت ورودی عراق در بنادر آمریکایی ۳ بار از ۱ میلیون بشکه در روز هم فراتر رفت است.
توافق کاهش تولید اوپک بر واردات نفت آمریکا از عراق تأثیری نداشته و مقادیر آن از اواسط ۲۰۱۵ همچنان افزایش یافته است.
در همین زمان خرید نفت خام از عربستان سعودی در جهت معکوس بوده است. سعودیها به وعده وزیر نفت خود، خالد الفالح، که پس از دیدار ماه می اوپک اعلام کرد صادرات خود به بزرگترین مصرف کننده جهان را به طور قابل توجهی کاهش خواهند داد، به خوبی عمل کردهاند. او پس از آنکه ریاست دیدار بین اوپک و سایر تولیدکنندگان مهم نفت را در ۲۵ می در وین به عهده داشت، به خبرنگاران گفت: صادرات به آمریکا تا حد چشمگیری کاهش خواهد یافت.
آنها این کار را انجام دادند و پس از صادرات نزدیک به ۱.۲ میلیون بشکه در روز در ۶ ماه اول ۲۰۱۷، از اول سپتامبر مقدار صادرات خود به آمریکا را به حدود نیمی از این مقدار کاهش دادهاند.
در نتیجه واردات نفت خام آمریکا از عراق در ۳ هفته از ۴ هفته گذشته از واردات نفت خام از عربستان سعودی بیشتر شده است. چنین چیزی در سال گذشته بسیار دور از ذهن بود. در آن زمان صادرات عربستان سعودی به آمریکا روزانه چیزی در حدود ۵۰۰هزار تا ۱ میلیون بشکه از صادرات نفت عراق بیشتر بود.
اما در حال حاضر پالایشگاههای آمریکا نفت خام کمتری را از عربستان سعودی نسبت به عراق وارد میکنند. نمودار زیر روند واردات نفت خام امریکا از عربستان را نشان می دهد:
ساده است که منحصرا به این اتفاق از این دیدگاه نگاه کنیم که توافق کاهش تولید اوپک و تصمیم عربستان سعودی برای هدف قرار دادن بازار آمریکا که بیشتر در معرض دید است، از ماه جون، باعث به وجود آمدن این شرایط شده است. اما نگاهی به نمودارها نشان میدهد که این تغییر خیلی قبلتر از آغاز سیاستگذاری کنونی اوپک به وجود آمده است.
بخشی از دلیل این اتفاق به تصمیم سال ۲۰۱۵ عراق به تقسیمبندی صادرات خود در ۲ درجه کاملا مجزا بر اساس کیفیت صادرات نفت خام، مربوط میشود. نفت خام سنگین بصره جدید بیشتر برای پالایشگاههای پیشرفته آمریکا که میتوانند نفت خام غلیظ و سنگین را به بنزین و سوخت دیزل تبدیل کنند، مناسب است و در آنجا بازاری برای خود دستوپا کرده است. در مقابل عربستان سعودی در صادرات خود بر نفت خام سبکتر و گرانتر تمرکز کرده است و نفت خام سنگین خود را برای تغذیه پالایشگاههای خود استفاده میکند.
در حال حاضر آمریکا یک ششم صادرات نفت عراق را بهدست میآورد. این شاید برای رئیسجمهور این کشور کافی نباشد اما از دو مزیت قانونی بودن و ارزانتر بودن نسبت به شرایطی که رئیسجمهور میگفت (به زور گرفتن)، برخوردار است.