روز گذشته انتشار خبری از سوی وب سایت تلگراف در خصوص شرکت خودروسازی تویوتا واکنشهای گسترده‌ای را در بین کارشناسان و کاربران شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرد. بر این اساس شرکت تویوتا موتورز ژاپن از رگولاتور بازار اوراق بهادار آمریکا به‌دلیل فروش به سفارت ایران در هند توسط شعبه هندی این شرکت عذرخواهی کرد.
بر اساس قوانین آمریکا از فوریه 2013، دولت آمریکا شرکتهای آمریکایی و خارجی فعال در این کشور را از هرگونه معامله با ایران منع می‌کند. این تحریم‌های اقتصادی حتی بعد از تأیید پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ در ماه جولای تداوم یافته است.
اما عذرخواهی شرکت تویوتا از آمریکا جدای از وجه توهین آمیز آن حاوی یک نکته مهم در خصوص نمایندگیهای واردات خوردو در کشور بود که تا حدودی از اذهان پنهان ماند. موضوع نمایندگیهای واردات خودرو چند ماهی است که به یک چالش جدی در بازار خوردوهای وارداتی کشور تبدیل شده است و بر اساس دستور العمل معاون اول رئیس جمهور تنها نمایندگیهای رسمی امکان واردات خودرو به کشور را داشتند و از اواخر سال 95 نیز ثبت سفارش برای واردات کنندگان غیر نمایندگی مسدود شد.
در ماههای اخیر رسانه‌ها در چندین مرحله به انتشار اخبار و اسنادی پرداختند که بر اساس آن بسیاری شرکتهای مجاز واردکننده خودرو در ایران رابطه مستقیمی با کمپانیهای مادر و تولیدکنندگان اصلی در آسیای شرقی و اروپا ندارند. این در حالی که بود که در پاسخ به این ابهام، به دریافت مجوز این شرکتها از نمایندگی کمپانیهای مادر در کشورهای دیگر مانند امارات و لبنان اشاره می‌شد.
حال با انتشار خبر جنجالی عذرخواهی شرکت تویوتا از آمریکاییها بابت تراکنش بانکی فروش آنهم به سفارت ایران در هند، باید مسئولان وزارت صنعت در خصوص وضعیت نمایندگیهای مجاز واردکننده خودرو شفاف سازی کنند.
در همین راستا، میثم رضایی از انجمن صنفی واردکنندگان خودرو با بیان اینکه نمایندگی اصلی این برند ژاپنی در کشور وجود ندارد، گفت: تمام تویوتاهایی که می‌بینید با واسطه آمده اند و این شرکت در ایران نمایندگی مستقل ندارد.
نکته جالب توجه آنکه بر اساس آماری که اخیرا اعلام شد حدود 70 درصد واردات خودرو از مبدا امارات انجام می‌شود این در حالی است که قاعدتا در صورت وجود رابطه پایدار با شرکتهای مادر باید مبدا اصلی بارگیری از اروپا یا آسیای شرقی باشد. بر این اساس 6درصد واردات خودرو از کشور فرانسه، همچنین از کشورهای چین، جمهوری کره و آلمان هر کدام 4 درصد، 3درصد از کشور ترکیه و 2درصد هم از کشور کویت بوده است.
لازم به ذکر است بر اساس اطلاعات موجود در سایت ثبت سفارش در حال حاضر 17 شرکت به عنوان نمایندگی رسمی واردات خودرو مشغول به فعالیت هستند اما بر اساس گزارشی که اخیرا در کمیسیون اصل 90 مجلس قرائت شد تنها 10 فرد(با اسامی مشخص) به عنوان افراد اصلی واردات خودرو تحت نام شرکتهای مختلف فعال هستند.
گفتنی است، هرچند در سه ماه اخیر ثبت سفارش برای نمایندگیهای رسمی نیز متوقف شده است اما به نظر می‌رسد هنوز هیئت دولت برای چالش شرکتهای نمایندگی و غیر نمایندگی واردات خودرو به یک جمع بندی نهایی نرسیده است چراکه هنوز خبری از بازگشایی سایت ثبت سفارش در دست نیست.
