ترکیه و آمریکا وارد بحث ممنوعیت صدور ویزا شدهاند که این مسئله ارزش لیر را به شدت کاهش داده است، بازار ترکیه که به عنوان دروازه ورود اروپاییها به شرق نیز محسوب میشود به هم ریخته است،هرچند دو طرف ترکیه و آمریکا دلایلی برای کارشان دارند، اما این نمیتواند پایانی بر دردسرهای بازار ترکیه باشد.
آمریکا به دلیل بازداشت یکی از کارمندان سفارت این کشور در ترکیه صدور ویزای جدید به شهروندان ترک را ممنوع کرد و ترکیه در اقدامی متقابل چنین محدودیتی را برای آمریکا اعمال کرد.
ارزش لیر ترکیه در روز دوشنبه 6 درصد کاهش یافت ارزش پول رسمی ترکیه به کمترین میزان از آوریل رسید.
دراین باره تایموف اَش تحلیلگر در «مدیریت ارزیابی بلوبی» گفت: این مشاجرات تردیدهایی را هم درباره عضویت ترکیه در ناتو مطرح میکند، در حالی که واکنش با بازار به مسئله ویزای ترکیه و آمریکا بغرنج شده است، نتیجه مستقیم آن در کاهش سیالیت ارزی و به هم ریختگی بازار نشان میدهد.
درحالیکه مسئله دیپلماتیکی ترکیه و آمریکا به شدت بالا رفته، بانکها و سرمایهگذاران نیز با مشکلاتی مواجه شدهاند. البته بازار ارز تنها از مسئله دیپلماتیک بین ترکیه و آمریکا متأثر نشده بلکه در ماه گذشته هم لیر 10 درصد پایینتر از دلار به فروش رفت؛ زیرا انتظارات برای افزایش نرخ بهره در آمریکا پیش از پایان سال شدت گرفته بود.
گزارش روز جمعه آمریکا نشان داد که احتمال افزایش نرخ بهره تا پایان امسال 80 درصد وجود دارد، این خبر بسیار بدی برای بانکهای ترکیه بود. بازار بین بانکی لیر نسبتاً کوچک است، بنابراین وامدهندگان معمولاً به صورت سنتی تمایل دارند در خارج از ترکیه سرمایهگذاری کنند و آن هم به دلار.
یک ارز ضعیفی مانند لیر در مقابل دلار نهتنها هزینه سرمایهگذاری را بالا میبرد، بلکه دسترسی به سود را نیز با مشکل مواجه میکند.
اقتصاد ترکیه از این مسئله خرسند نیست، تورم در ماه گذشته تا 11 درصد بالا رفته است و گزارش تولید صنعتی روز دوشنبه کشور نشان میدهد که در ماه اگوست، وضعیت مناسبی نداشته است که باعث شده رشد سالانه این کشور افت پیدا کند و احتمالاً رشد 2.1 درصدی سه ماهه GDP این کشور آنطور که پیشبینی میشد، نباشد.
با این حساب بسیار محتمل است که بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را افزایش دهد و منتظر ترکیه نخواهد بود. بنابراین امکان سرمایهگذاری خارجی در ترکیه هم کمرنگ میشود و ازآنجاییکه تنشهای سیاسی در منطقه هم افزایش مییابد، لیر ترکیه از این مسائل بیشتر آسیب خواهد دید و اقتصاد ترکیه را بیشتر در معرض خطر قرار خواهد داد.