تماس صوتی تلگرام، قابلیتی است که بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته بود اما بلافاصله پس از فعال شدن در ایران با اختلالاتی روبرو شد و در نهایت به طور کامل از دسترس خارج شد. کاربران، اپراتورها، وزارت ارتباطات و قوه قضاییه را متهم به فیلتر کردن این سرویس کردند و شایعات و حرف و حدیث‌های زیادی پیرامون این موضوع به گوش می‌رسید تا این که اکنون سرانجام علت مسدود شدن تماس صوتی تلگرام به صورت رسمی اعلام شده است.
ارائه سرویس تماس صوتی تلگرام از فروردین امسال به نقل محافل خبری تبدیل شده بود اما از همان زمان موانعی در راه‌اندازی این سرویس در ایران وجود داشت که یکی از آن‌ها متضرر شدن اپراتورهای تلفن همراه بود. محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در آن زمان بیان کرده بود: «ما همواره خدماتی که مورد نیاز مردم است و از لحاظ اقتصادی، آسیبی به کار دیگران نمی‌زند را آزاد می‌گذاریم. در مورد تماس صوتی پیام رسان‌ها نیز اگر اپراتورها به ارائه خدمات راضی نباشند، ارائه این سرویس‌ها با مشکل روبرو می‌شود. ما اجازه دادیم اپراتورها بررسی کنند که سرویس‌های جدید تلگرام چه تاثیری بر وضعیت اقتصادی آن‌ها می‌گذارد و به دنبال اقدامی هستیم که هم مردم راضی باشند و هم اپراتورها.»
مسدود شدن تماس صوتی تلگرام
چند روز پس از آغاز ارائه سرویس تماس صوتی تلگرام در ایران، اختلالاتی در این سرویس به وجود آمد. محمدرضا فرنقی زاد، مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات در آن زمان گفته بود وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هیچ محدودیت و فیلترینگی برای تماس صوتی تلگرام اعمال نکرده و اپراتورها و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی ثابت و همراه در ارائه این سرویس‌ها خودمختار هستند. از سوی دیگر اپراتورها نیز اعلام کردند بحث فیلترینگ توسط شرکت ارتباطات زیرساخت و کمیته تعیین مصادیف فیلترینگ پیگیری می‌شود و اپراتورها هیچ نقشی در اختلالات ایجاد شده در تماس صوتی تلگرام ندارند. پس از آن نیز محمود واعظی خبر داد که این سرویس با ابلاغ حکم قضایی به اپراتورها مسدود شده است.
چند روز بعد، دادستان کل کشور در مورد مسدود شدن تماس صوتی تلگرام بیان کرد: «ما نمی‌خواهیم یک سری امکانات و یا چیزهایی که قابل استفاده عموم است را محدود کنیم اما آن چه برای ما در سراسر کشور اهمیت دارد، بحث امنیت کشور است. سیستم تماس صوتی تلگرام بررسی شد و تمام دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی و انتظامی بر این باور بودند که این سیستم بر خلاف امنیت کشور است. به همین دلیل قرار شد این موضوع در شورای عالی فضای مجازی مطرح شود که در آنجا نیز به دلایلی، هیچ تصمیمی برای بسته شدن آن گرفته نشد.»
سرانجام علت اصلی مسدود شدن تماس صوتی تلگرام اعلام شد
بعد از تمام این حرف و حدیث‌ها، حالا ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرده که تماس صوتی تلگرام، کسب و کار اپراتورها را دچار مشکل می‌کرد. این پیام رسان با وجود فراگیر بودن در ایران، هنوز نماینده رسمی در کشورمان ندارد و به همین دلیل نمی‌توان امکان ارائه خدماتی را به آن‌ها داد که اپراتورها در داخل کشور با پرداخت مالیات ارائه می‌کنند. وی در پاسخ به این سوال که چرا تماس صوتی در سایر پیام رسان‌ها فیلتر نشده گفت تلگرام فراگیری بیشتری نسبت به بقیه دارد و وقتی قابلیتی در آن برقرار شود که در اقتصاد ملی با حجم بالا تاثیر زیادی دارد نمی‌توان نسبت به آن بی تفاوت بود. فیروزآبادی در ادامه اظهار کرد: «در اکثر کشورهای دنیا قابلیت تماس را روی پیام رسان‌های فراگیر می‌بندند چرا که اقتصاد اپراتورها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. در کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات و عربستان که پهنای باند 20 مگابیت و 50 مگابیت بر ثانیه را در اختیار شهروندانشان قرار می‌دهند نیز این قابلیت مسدود شده و حتی برخی کشورهای اروپایی نیز همین وضعیت را دارند. اپراتورها حدود 5 هزار میلیارد تومان در سال مالیات می‌پردازند در حالی که تلگرام هنوز خود را در ایران ثبت نکرده است. به همین دلیل اپراتورها درخواست دادند تا فعلا از آن جلوگیری شود و ما هم با آن‌ها مخالفتی نکردیم.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد با توجه به مالیاتی که اپراتورها به دولت می‌پردازند، ارائه خدمات مکالمه توسط پیام رسانی مانند تلگرام که نماینده رسمی در ایران ندارد به لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر نیست و به همین دلیل سرویس صوتی تلگرام به درخواست اپراتورها فیلتر شده است.
