بیژن زنگنه در برنامه جدید خود برای مدیریت صنعت نفت کشور اعلام کرده است در 4 سال آینده قرار است حجم صادرات گاز ایران از 10 میلیارد متر مکعب در سال که فقط به ترکیه صورت میگیرد 4 برابر شده و به 40 میلیارد متر مکعب برسد.
در بخش دیگری از برنامه زنگنه آمده است: کشورهای ترکیه، آذربایجان، عراق، پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس مقاصد صادرات گاز ایران خواهند بود.
به گزارش فارس طبق قانون بودجه سال جاری وزارت نفت مکلف به این شده تا حداقل یک قرارداد جدید صادرات گاز علاوه بر قراردادهای موجود منعقد کند. در بند ح تبصره 1 ماده واحده بودجه 96 آمده است : " با توجه به افزایش روزافزون سهم گاز در سبد انرژی دنیا و افزایش اهمیت به منظور اجرایی کردن سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی، وزارت نفت موظف است در صورت افزایش تولید گاز به یک هزار میلیون متر مکعب در روز نسبت به صادرات گاز به کشورهای همسایه و اروپا که در حال حاضر قرارداد خرید گاز از جمهوری اسلامی ایران ندارند اقدام نماید. "
براساس برنامه اعلامی از سوی زنگنه آنچه که به عنوان مقاصد جدید مطرح شده است در واقع برنامه صادراتی ایران در سالهای گذشته است و باید در 4 سال دولت یازدهم اجرایی میشد که این اتفاق رخ نداد و تنها به ادامه قرارداد قدیمی صادرات گاز به ترکیه اکتفا شده است. هرچند که اخیرا برخی از رسانههای دولتی نیز رسما اعلام کرده اند حجم صادرات گاز ایران در چهارسال گذشته کاهش یافته و از روزانه 25 میلیون متر مکعب به 23.5 میلیون متر مکعب رسیده است که این موضوع نشان می دهد متاسفانه بیژن زنگنه در امر صادرات گاز کارنامه درخشان و قابل دفاعی ندارد.
موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد صادرات گاز به پاکستان است که براساس تکالیف ستاد اقتصاد مقاومتی در سالهای گذشته باید توسط وزارت نفت انجام و پیگیری میشد، اما این موضوع در برنامههای بیژن زنگنه در 4 سال بعد آمده است.
حتی بیژن زنگنه که می توانست در سال 2014 به دلیل عدم برداشت گاز از سوی پاکستان آنها را به دادگاه بکشاند و از آنها جریمه بگیرد این کار را نکرد.
بر اساس این گزارش شاید در این باره عنوان شود 4 سال قبل مذاکرات جدی برای صادرات گاز به عراق و عمان انجام شد که باید در پاسخ گفت گرچه خط لوله صادرات گاز به عراق از ماهها قبل احداث شده است و برای دورهای نیز آزمایشی از طریق این خط گاز به عراق ارسال شد ولی صادرات گاز ایران به عراق در هیچ یک از آمار های رسمی نیامده است و ظاهرا مشکلات مالی هنوز برای پرداخت گاز خریداری شده وجود دارد.
در مورد صادرات گاز به عمان نیز باید گفت این موضوع هنوز در حد طرح است و در طول 4 سال گذشته حتی یک کیلومتر نیز به منظور احداث این خط لوله صورت نگرفت، تا همین چند وقت پیش نیز امارات مانع اصلی صادرات گاز ایران به عمان بود تا اینکه تصمیم گرفته شد مسیر انتقال گاز ایران به عمان تغییر یابد.
این گزارش حاکی است در حال حاضر ایران روزانه حدود 800 میلیون متر مکعب گاز از میادین مشترک و مستقل تولید میکند و براساس آمارهای بین المللی رتبه اول در ذخایر گاز طبیعی را در جهان دارا است به همین دلیل زیبنده نیست که حجم صادرات گاز ایران تنها 3 درصد از گاز تولیدی باشد.
در عین حال ایران ظرفیت تبدیل شدن به هاب گاز منطقه و محل تبادلات گازی بین شرق و غرب آسیا و بخشی از شمال و جنوب این قاره را دارد. دریافت گاز از تولیدکنندگان دستبستهای مانند ترکمنستان و تحویل آن به همسایگان شرقی یا غربی یا حتی جنوبی کشور با توجه به شبکه گسترده انتقال گاز ایران یک راهبرد عملی و عمیقا کمککننده به دیپلماسی انرژی ایران خواهد بود که متاسفانه اثری از آن در برنامههای زنگنه دیده نمیشود.
در شرایط فعلی با توجه به عملکرد ضعیف وزارت نفت در حوزه تجارت گاز به نظر نمیرسد که وزارت فعلی امکان انعقاد قرارداد جدید را که براساس قانون مکلف شده است داشته باشد. علاوه بر آن در برنامه ارائه شده وزیر نفت برای دولت دوازدهم نیز عزم جدی برای احیای تجارت گاز دیده نمیشود.