روابط عمومی وزارت نفت درواکنش به گزارشی که با عنوان «افتتاح پر سر و صدای یک انشعاب با حضور وزیر نفت/ فکری برای تامین گاز مورد نیاز شده است؟» منتشر شده بود توضیحاتی ارسال کرد که بخش هایی از متن این توضیحات به شرح زیر است:
خط لوله دامغان – نکا 10 مرداد ماه با حضور وزیر نفت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مدیران ارشد شرکت ملی گاز ایران و مقامات ارشد استانی به بهره برداری رسید. با افتتاح این خط لوله نه تنها تامین پایدار گاز در استانهای شمالی تضمین می شود بلکه ایران دیگر برای مصارف داخلی به گاز ترکمنستان نیازی نخواهد داشت. این خبر از نگاه هر ایرانی یک خبر بسیار خوب است، اما، به نظر می رسد برخی از بی نیازی ایران از گاز ترکمنستان چندان خرسند نیستند.
نقطه ابهام این خبرگزاری این است که خط لوله دامغان – نکا باید با طراحی و اجرای خط یازدهم سراسری، گاز را از عسلویه به دامغان و سپس به کیاسر می‌رساند تا تامین گاز استانهای شمالی کشور تضمین شود اما هم اکنون خط یازدهم تکمیل نشده است و گازخط لوله دامغان – نکا از خط اصلی انتقال گاز تهران به دامغان منشعب می‌شود که اگر این طرح اجرا نمی شد ممکن بود با کاهش دما در فصل سرد سال برای تامین نیاز گاز تهران و استانهای شمالی، کشور با مشکل مواجه شود.
نگرانی این خبرگزاری قابل احترام است اما در این زمینه باید گفت ظرفیت تولید گاز کشور در چهارسال دولت یازدهم بیش از 300 میلیون متر مکعب افزایش یافته است، بنابراین شرایط تامین گاز در سال 92 یا 89 قابل مقایسه با شرایط سال 96 نخواهد بود.
ضمن این که ظرفیت انتقال به ویژه از طریق خط هشتم سراسری (عسلویه، پارسیان، نایین، تهران) با راه‌اندازی ایستگاه‌های خنج – جهرم، صفاشهر- ارسنجان، خیرگو- نایین و کاشان که به پارچین مرتبط می شوند حداقل ٤٠ میلیون متر مکعب نسبت به قبل افزایش یافته است.
همچنین با راه اندازی خط لوله ششم سراسری تا پایان سال جاری که تا کنون بیش از ٩٠ درصد پیشرفت دارد، گاز مناطق غربی کشور از طریق این خط و خطوط تقویتی رابط و منشعب از این خط تامین می شود و خط سوم آذربایجان دیگر نیازی به تامین گاز مورد مصرف غرب کشور ندارد و بنابراین غرب گیلان و از طریق خط تقویتی رشت - سنگر و ایستگاه رامسر گاز را به استان مازندران می رساند بنابراین این خطوط هم برای تامین گاز این بخش از کشور کمک می کنند.
برای اطلاع گزارشگر این خبرگزاری همچنین باید عنوان کرد کل ظرفیت انتقال گاز کشور از ٥٣٨ میلیون مترمکعب در سال ١٣٩٢ به بیش از ٧٠٠ میلیون مترمکعب تا پایان ٩٥ رسیده است و با تکمیل تاسیسات تقویت فشار خط لوله هشتم و خط سمنان، خرمدره ،پارچین و نیزار حداقل ٢٠ میلیون دیگر امسال به ظرفیت تامین گاز این مناطق اضافه می شود در حالی که پیش بینی این میزان مصرف اضافه را نداریم.
همچنین از دیگر برنامه ها شرکت ملی گاز ایران برای تامین پایدار گاز، تکمیل خط دهم سراسری حدفاصل پل کله در استان اصفهان تا نیزار استان قم به طول بیش از ٢٠٠ کیلومتر است که با تکمیل این خط و راه اندازی تاسیسات تقویت فشار نورآباد، دوراهان و پل کله حداقل ٣٠ میلیون مترمکعب ظرفیت انتقال گاز از پارس جنوبی به مرکز کشور و تهران را افزایش می دهد بنابراین با تکمیل این خط و تاسیسات آن طی سالهای آتی افزایش مصارف مرکز و تهران جبران خواهد شد.
این خبرگزاری همچنین مدعی شد «تا پیش از روی کارآمدن دولت یازدهم در سال 92 کار طراحی و فاینانس خط لوله سراسری یازدهم در حال انجام بود که با ورود مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت احداث این پروژه به یک باره از اولویت های صنعت گاز کشور خارج شد و کار ساخت این خط لوله به حال خود رها شد.»
باید در این زمینه عنوان کرد، رها شدن این خط لوله مصداق تام خبر کذب محض است، هم اکنون خط یازدهم سراسری از سوی شرکت ملی گاز ایران مصوب و به شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران ابلاغ شده است که با تعیین مجری، مراحل مهندسی پایه و أخذ مجوزهای قانونی مانند مجوزهای زیست محیطی را طی خواهد کرد.
خط یازدهم به موازات خط هفتم، از بندرعباس تا کرمان به طول حدود ٣٩٠ کیلومتر و کرمان به یزد به طول بیش از ٢٥٠ کیلومتر احداث می شود بنابراین تامین نیاز استانهای هرمزگان، کرمان و یزد از طریق این خط انجام و در کنار آن ظرفیت آزاد ایجاد شده برای صادرات، افزایش مصارف مرکز و شمال شرق کشور فراهم می شود.
همانطور که عنوان شد نگرانی این خبرگزاری قابل احترام است اما با تدابیر اندیشیده شده و افزایش ظرفیت و انتقال گاز در چهار سال گذشته نگرانی از بابت تامین نیاز گاز استانهای شمالی با رعایت مصرف بهینه وجود ندارد.
توضیحات:
1) احداث خط لوله دامغان نکا که مصوبه دولت دهم است به خودی خود نمی تواند منجر به بی نیازی ایران از گاز ترکمنستان در خصوص مصرف در خطه شمالی شود هر چند که طی سالهای گذشته تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی افزایش یافت. نگارنده جوابیه وزارت نفت حتما می داند زمانی که احداث خط لوله دامغان به نکا تصویب شد در همان موقع بحث انتقال گاز از عسلویه نیز برای تامین گاز این خط لوله مطرح و به تصویب رسید. تصویب احداث خط لوله یازدهم در دوره ای مصوب شد که ایران از پارس جنوبی تنها روزانه حدود 200 میلیون متر مکعب گاز برداشت می کرد و فازهای جدید پارس جنوبی برای توسعه به پیمان رفته بود. البته یکی دیگر از اهداف خط لوله یازدهم سراسری امنیت تامین گاز استانهای مرکزی و شمالی است و قطعا نمی توان به خط لوله گاز هشتم اکتفا کرد.
2) موضوع مهم دیگری که جوابیه نویس به آن اشاره کرده است بحث احداث خط لوله یازدهم سراسری است که با عجله سعی دارد مطلب خبرگزاری فارس را که اعلام کرده با ورود وزیر نفت در دولت یازدهم احداث آن از اولویت خارج شد تکذیب کند.
جوابیه نویس اگر کمی منصف باشد و جست‌وجو کند به خروج طرح احداث خط یازدهم سراسری از اولویت در ابتدای دولت یازدهم برخورد خواهد کرد که خوشبختانه با آوردن کلمه هم اکنون در متن جوابیه این موضوع را تایید کرده است که اخیرا شرکت ملی گاز ایران اقدام به تعیین مجری برای احداث این خط لوله کرده است هرچند معاون وزیر نفت در خرداد ماه سال 96 رسما اعلام کرده است «فرآیند ساخت خط یازدهم هنوز آغاز نشده و تا خط نهم تکمیل نشود خط یازدهم ساخته نمی‌شود. البته طراحی خط یازدهم آغاز شده و یک سال طول می‌کشد تا تحویل پیمانکار داده شود. این خط یا اواخر سال 1397 یا اوایل 1398 به پیمانکار تحویل داده شود.»
لازم است یادآوری کنیم اگر ترکمنستان در زمستان سال گذشته گاز خود را به روی ایران قطع نمی کرد هرگز کلنگ احداث خط لوله یازدهم در دولت دوازدهم نیز به زمین نمی خورد هرچند که هنوز به زمین نخورده و باید دید تا سال 98 چه اتفاقی رخ خواهد داد.
3) اما موضوع آخری که باید به جوابیه نویس وزارت نفت آموزش داد و یادآوری کرد تفاوت خط لوله اصلی انتقال گاز و یا انشعاب است.
همانطور که در گزارش نیز آمد این خط به قطر 42 اینچ هرچند به طول 170 کیلومتر احداث شده است اما از یک خط لوله 48 اینچ تغزیه می شود بنابراین خط لوله 48 اینچ خط لوله مادر و خط لوله 42 اینچ انشعاب نام دارد.
