«بیژن زنگنه» وزیر نفت کشورمان که معرفی وی از سوی رئیس جمهور به عنوان وزیر نفت دولت دوازدهم به منظور اخذ رأی اعتماد مجدد از مجلس قطعی شده است، دوم مردادماه در یک برنامه تلویزیونی در خصوص احتمال تعدیل قیمت بنزین گفت : " اگر بخواهیم همینطور از خودروهای شخصی استفاده کنیم، هیچ کاری در مدیریت مصرف بنزین نمی توانیم انجام دهیم؛ البته سیاست های قیمتی هم اثر گذار است که ما متأسفانه دو سال قیمت را افزایش نداده ایم و این علامت بدی است. این دولت که در حال تمام شدن است و روزهای پایانی خود را می گذارند اما دولت بعدی باید روی افزایش قیمت بنزین فکر کند."
فقط با استناد به همین گفته ها و بدون توجه به دیگر نشانه های احتمال افزایش قیمت بنزین در دولت دوازدهم، در کلانشهر تهران به سراغ مردم رفته ایم تا در خصوص تعدیل قیمت بنزین پای حرف مردم بنشینیم و نظرات آنها را به مسئولان کشور منتقل کنیم.
میدان ولیعصر - ابتدای بلوار کشاورز
* لطفا دست به قیمت ها نزنید!
به تعداد انگشتان دو دست، تاکسی های زرد رنگ در ابتدای بلوار زیبای کشاورز توقف کرده اند و در انتظار مسافر هستند. یکی از رانندگان در حالی که برای راهنمایی عابران گاه گاهی فریاد می زند و مسیر خود را بلند بیان می کند، در پاسخ به سوال ما در خصوص اینکه "به نظر شما قیمت فعلی بنزین چطور است و آیا با نظر برخی مسئولان در خصوص افزایش آن موافقید؟"، گفت: قیمت فعلی بنزین با نرخ کرایه های حمل و کسادی بازار کار ما رانندگان تاکسی کمتر سنخیت دارد و شاید تنها چیزی که در خصوص قیمت سوخت محاسبه نمی شود همین لزوم تناسب با نرخ کرایه ها باشد. اگر مسئولان قیمت را پایین می آوردند که این از محالات است، می گفتیم بهتر است کاهش یابد و منطقی تر باشد اما با توجه به اینکه همیشه تعدیل قیمت ها رو به افزایش است، می گوییم دست شما درد نکند قیمت فعلی منطقی است، لطفا دست به قیمت ها نزنید."
* رُندی نرخ بنزین بین مردم جا افتاده
راننده دیگری که شاهد گفت‌وگوی کوتاه ما بود، در ادامه صحبت های هم صنف خود گفت: "بنزین تأثیرش از همه چیز در قیمت ها بیشتر است، الان رُند شده و این رُندی بین مردم جا افتاده، به نظرم هیچ دلیل منطقی وجود ندارد که دولت بخواهد قیمت بنزین را افزایش دهد."
میدان هفت تیر - ابتدای خیابان مفتح
* دولت یاد بگیرد که گران کردن راهکار کنترل اقتصاد نیست
تعداد قابل توجهی از شهروندان در صف انتظار تاکسی ایستاده اند. به سراغ آنها رفته و سوال خود را در خصوص قیمت بنزین با آنها مطرح می کنم. مردی با محاسن سفید که خود را 65 ساله و بازنشسته آموزش و پرورش معرفی کرده، در پاسخ گفت: "هر زمان دولت بخواهد اجناس رایج در جامعه را از ملک و زمین تا خوراک و پوشاک و ... گران کند و گرانی آنها را توجیه پذیر نشان دهد، به گران کردن نرخ بنزین روی می آورد. چرا که وقتی بنزین گران می شود، هزینه های حمل و نقل گران شده و هر جنسی گران شود با توجیه افزایش هزینه های حمل و نقل، گران شدنش در ظاهر توجیه پذیر خواهد بود. چه خوب است دولت یاد بگیرد که گران کردن راهکار کنترل اقتصاد نیست. و چه خوب است که نرخ بنزین را گران نکند."
* چرا دولت یکبار نمی گوید جلوی گران شدن را گرفتم!
جوانی که از طولانی شدن انتظار در صف تاکسی، کلافه به نظر می رسید در پاسخ به سوال ما گفت: " اینجا ایران است. یعنی جایی که بی دلیل و با دلیل همه چیز گران می شود. از زبان مسئولان در روزنامه ها و اخبار خوانده ام و شنیده ام که می گویند کم گران کردیم چرا که به فکر اقتصاد مردم و جامعه هستیم. اما نمی گویند گران نکردیم یا جلوی گران شدنش را گرفتیم چون به فکر بودیم. متأسفانه موضوع تورم و گران شدن های پی در پی در جامعه ایران به یک عادت همیشگی تبدیل شده و مردم هم انتظار این را دارند که هر از چندگاهی همه چیز گران تر شود و زندگی سخت تر! اما اگر از دولت بپرسید دلیل منطقی برای گران شدن بنزین دارید که می خواهید نرخ ها را افزایش دهید، مطمئنا هیچ دلیل منطقی وجود ندارد."
خیابان کارگر شمالی - رو به روی در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
* دولت بدون استدلال کافی به افزایش نرخ بنزین اقدام نکند
دانشجویان در حال رفت و آمد هستند. عده ای به درون دانشگاه می روند و عده ای از دانشگاه خارج می شوند. به نزدیک آنها می روم و جمعی از دانشجویانی که به نظر می رسد بعد از یک کلاس چندساعته ترم تابستانه از دانشگاه خارج می شوند، با گرمی از من استقابل می کنند.
پسر جوانی در پاسخ به سوال ما پیشقدم شد و گفت: " بنزین یعنی خون رگ حیات زندگی شهری. امروز نمی شود زندگی شهری را بدون انرژی، بدون برق و بدون بنزین تصور کرد. وقتی تعدیلی روی نرخ این کالای حیاتی رخ می دهد، بدون توجه به اینکه چه نوع تعدیلی و به چه میزانی باشد، به سرعت تأثیرش را روی تمامی پارامترهای زندگی مردم نشان می دهد. همین مسئله این ضرورت را بیشتر می کند که دولتمردان بی مهابا و بدون استدلال کافی نسبت به افزایش نرخ آن اقدامی نکنند."
* دلایل دولت برای افزایش نرخ بنزین دلایل خوبی نیست
دختر جوانی در ادامه حرف هم دانشگاهی خود گفت: "یکی از دلایل اصلی افزایش نرخ بنزین از 700 به 1000 تومان، فاصله نرخ فوب خلیج فارس این حامل انرژی با قیمت عرضه داخلی بود. اکنون نرخ فوب تقریبا با نرخ عرضه داخلی این محصول برابری می کند و قاعدتا این دلیل دیگر برای افزایش نرخ بنزین کارآیی ندارد. از طرفی قیمت عرضه بنزین در کشورهایی مثل ترکیه بیشتر از نرخ عرضه آن در داخل ایران است و شاید مسئولان می خواهند با افزایش نرخ ها به کاهش قاچاق برسند اما می توان گفت این هم دلیلی خوبی نیست چرا که اساسا اقتصاد کشورهایی چون ترکیه با اقتصاد ما متفاوت است و اگر بنزین با نرخ 3000 تومانی در هر لیتر آنجا عرضه می شود، درآمدهای مردم متوسط در جامعه ترکیه هم به همین نسبت از درآمدهای مردم طبقه متوسط در ایران بیشتر است و مسئولان می توانند برای جلوگیری از قاچاق هم فکرهای دیگر بازدارنده مثل افزایش نظارت ها را انجام دهند."
* دولتمردان به آثار تورمی افزایش نرخ بنزین در شرایط رکورد اقتصادی توجه کنند
پسر جوانی که تا این لحظه دنبال کننده بحث بود، اجازه صحبت خواست و گفت: "من هم دلیل دیگری برای این نوع نگرش دولت دارم. افزایش نرخ حامل های انرژی به خصوص سوخت خودرو، آورده خوبی برای دولت به دنبال دارد، وقتی برخی پالایشگاهها دولتی هستند هر چه قیمت بنزین بالا برود مستقیما درآمد دولت افزایش می یابد و برای پالایشگاههای خصوصی هم به همان نسبت افزایش مالیات به دنبال دارد. پس می توانیم بگوییم مهمترین دلیل دولت برای افزایش نرخ بنزین جبران کسری های بودجه ای است؛ اما بهتر است دولتمردان آثار تورمی این اقدام خود را در شرایط رکود اقتصادی مورد توجه قرار دهند."
