سه شنبه هفته پیش بود که خط لوله انتقال گاز دامغان به نکا به منظور پایداری انتقال گاز به استانهای شمالی کشور با حضور بیژن زنگنه و جمعی از مدیران وزارت نفت و استان مازندان به بهرهبرداری رسید.
این خط لوله به طول 170 کیلومتر و به قطر 42 اینچ از خط انتقال گاز 48 اینچ پارچین- سنگ بست در جنوب رشتهکوه البرز منشعب شده و بعد از عبور از مناطق کوهستانی و جنگلی و شهر کیاسر و ساری در منطقه پنبه چوله در شمال شهر ساری به خط انتقال گاز 30 اینچ قدیم شمال و شمال شرق کشور متصل شده و پس از آن به طول 20 کیلومتر به موازات خط مذکور تا نکا ادامه پیدا میکند.
ظرفیت انتقال گاز توسط این خط لوله حدود 40 میلیون متر مکعب است که اگر این میزان انتقال گاز محقق شود با توجه به مصرف گاز در این خطه از کشور دیگر نیازی به واردات گاز از ترکمنستان وجود نخواهد داشت.
ماجرای احداث این خط از کجا آغاز شد
سال 86 ترکمنستان با بداخلاقی و سوء استفاده از شرایط کشور و سرمای بیسابقهای که ایران را فراگرفته بود قیمت گاز را برای 6 ماه چند برابر کرد و وزارت نفت هم مجبور به پذیرش درخواست این کشور شد.
پس از سپری شدن این ماجرا شورای اقتصاد مصوبهای را به وزارت نفت ابلاغ کرد که بر اساس آن، وزارت نفت باید با طراحی و اجرای خط یازدهم سراسری، گاز را از عسلویه به دامغان و سپس به کیاسر میرساند تا تامین گاز 6 استان شمالی کشور تضمین شود.
بر این اساس خط لوله 1100 کیلومتری از عسلویه تا دامغان با ظرفیت انتقال 120 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در دستور کار قرار گرفت.
همزمان با آغاز عملیات ابتدایی این خط لوله، کار ساخت خط لوله دامغان به کیاسر به طول 175 کیلومتر هم آغاز شد تا پیش از اتمام خط لوله سراسری یازدهم،بتوان از این خط به عنوان یک خط لوله کمکی برای استانهای شمالی کشور بهره برد و پس از اتمام خط یازدهم این خطو لوله کمکی به خط یازدهم متصل شود.
تا پیش از روی کارآمدن دولت یازدهم در سال 92 کار طراحی و فاینانس خط لوله سراسری یازدهم در حال انجام بود که با ورود بیژن زنگنه وزیر نفت در احداث این پروژه به یک باره از اولویت های صنعت گاز کشور خارج شد و کار ساخت این خط لوله به حال خود رها شد.
در سال 93 وزیر نفت با اشاره به وضعیت تولید گاز در کشور گفت که تا پایان سال 94 به واردات گاز از ترکمنستان بینیاز میشویم اما بخاطر روابط سیاسی به واردات گاز از ترکمنستان ادامه خواهیم داد.
وزیر نفت در تاریخ 20 مرداد 93 در نخستین همایش هماهنگی صدور کالا، خدمات فنی و مهندسی صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی به کشور ترکمنستان رسما از علاقه ایران برای واردات گاز از این کشور اشاره کرد و افزود: ایران به گاز ترکمنستان نیازی ندارد، بلکه هدف ایران از واردات گاز از ترکمنستان ایجاد فرصت اشتغال برای فعالان اقتصادی و بخش خصوصی در این کشور است و چون روابطمان با این کشور استراتژیک است به همکاریمان ادامه میدهیم.
به هر حال تا سال 95 خبری از قطع واردات گاز از ترکمنستان نبود تا اینکه در زمستان سال 95 ترکمنستان به دلیل آنچه که بدعهدی شرکت ملی گاز ایران عنوان کرد به طور یک طرفه جریان صادرات گاز خود را به ایران قطع کرد. این مسئله نگرانیهایی را برای اهالی صنعت گاز کشور ایجاد کرد تا اینکه به دستور وزیر نفت احداث این خط لوله که از خط اصلی انتقال گاز تهران به دامغان منشعب میشود در دستور کار قرار گرفت. اما بدون آنکه توجه کافی به تامین گاز آن صورت گیرد.
یک مقام مسئول در صنعت گاز کشور در همین رابطه به خبرنگار فارس گفت: زمانی که در سالهای 86 و 87 طرح احداث این خط لوله مصوب شد نه شهر تهران و نه استانهای شمالی کشور به اندازه امروز گاز مصرف نمیکردند و احداث این خط لوله فقط یک برنامه کوتاه مدت بود تا نقش مسکن را ایفا کند.
وی ادامه داد: اصل طرح که منجر به پایداری گاز در مناطق شمالی کشور میشود احداث خط لوله یازدهم بود که توسط دولت یازدهم متوقف شد و مشخص نیست مسئولان صنعت نفت چگونه قرار است گاز مورد نیاز این انشعاب را در فصل سرما تامین کنند چنانکه مصرف گاز در استان تهران در فصول سرد سال همواره رکورد میزند بنابراین باید مسئولان صنعت نفت از هم اکنون فکری به حال تامین گاز این خط لوله بکنند و تنها راه تامین گازاحداث خط لوله یازدهم سراسری است.