موضوع واردات دارو و خارج شدن تولید دارو از اختیار شرکت های داروساز ایرانی که توان تولید ۹۹ درصد از نیازهای کشور را در حوزه دارویی دارند موضوع گفت و گو با مهندس فرامز اختراعی رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی بود که در ادامه به ذکر مسائل تاثیر گذار بر واردات دارو، دست های پشت پرده وهمکاریهای مسئوولین در حوزه واردات دارو با سوداگران دارویی کشور پرداخته شده است.
اختراعی با بیان این مطلب که ایران ظرفیت بالایی درتولید دارو دارد گفت : در میان انبوه خبرهای ناخوشایندی که در حوزه دارویی کشور منتشر می شود خبر برخورداری ایران از ظرفیت تولید بالا در رفع نیازهای دارویی کشور خبری امیدوار کننده است، به نحوی که ما در کشور توان ظرفیت تولید تقریبا همه نیاز دارویی کشور را داریم و ممکن است صرفا در برخی داروهای خاص که شامل یکی دو درصد از نیاز کشور است است نیازمند واردات باشیم.
وی با اشاره به اینکه نمی توان به آمارهای ارائه شده دولتی درخصوص واردات دارو اعتماد کرد خاطر نشان کرد: علی رغم انحراف های سنگینی که در حوزه دارو صورت گرفته در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد داروی مورد مصرف کشور وارداتی است. نکته قابل توجه این است که اصلا نمی توان به آمارهای منتشر شده اعتماد کرد چرا که آمار نمایی بسیار زیاد شده و اسامی بسیاری از داروهای وارداتی از زیر گروه واردات برداشت شده و در زیر گروه تولید داخلی گذاشته شده است در حالی که تمامی این داروها وارداتی است!! بی شک در چنین وضعیتی نمی توان نسبت به آمارها مطمئن بود چرا که میزان واردات مخدوش می شود اما ما براساس آشنایی و تسلطی که براین حوزه داریم می توانیم به جرات بگوییم که بیشتر داروهایی که به نام تولید داخلی عرضه می شود وارداتی است.
اختراعی با اظهار تاسف درخصوص آمارهای کذب درباره میزان تولید داخلی دارو گفت:تصور ما این است که نزدیک به ۵۰ درصد داروهای کشور به لحاظ ارزش وارداتی است در حالی که سازمان غذا ودارو این رقم را ۳۵ درصد اعلام می کند! بسیاری از داروهای ما تحت لایسنس است یعنی دارویی که کاملا اسم خارجی دارد و فقط در داخل کشور بسته بندی می شود اما در نهایت به خاطر بسته بندی اسم در داخل کشور نام آن را تولید داخلی می گذارند! وی ادامه داد: متاسفانه مشاهده می شود موضوع داروهای وارداتی که داخلی نامیده می شوند بسیار گسترده شده است بنابراین واردات دارو در شرایط مساعدی به سر نمی برد و متاسفانه به شدت گرفتار واردات در دارو هستیم و فرهنگ مصرف دارو با چنین نحوه مجوز دادنی کاملا تخریب شده است.
رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی اظهار داشت: برای اینکه بتوانیم از نامهای برند به نامهای علمی و ژنریک برگردیم تلاش بسیاری صورت گرفت چرا که مردمی که قدیمی تر بودند در برابر این موضوع بسیار مقاومت می کردند مثلا مردم عادت داشتند آسپرین را با نام آسپرین بخورند اما وقتی آسپرین به آ. اس. آ تغییر کرد خیلی ها در برابر آن مقاومت می کردند و داروخانه ها هم می گفتند این دارو را نداریم بلکه مشابه آن را داریم و موجب نگرانی مردم می شدند در حالی که این دو دارو در اصل یکی هستند و تمامی رفرنس های بین المللی اعلام کردند داروی ژنریک و داروی برند از لحاظ کیفی هیچ تفاوتی با هم ندارند و روش های آزمایشگر برای هر دو مشابه همدیگر است، ضمن اینکه تمام آزمایش های متعدد بعدی که انجام می شود موید این موضوع است.
وی با اشاره به جریان خزنده واردات دارو به کشور بعد از سال ۷۶ تصریح کرد: علی رغم همه مقاومت ها از سال ۱۳۵۸ که شاهد تحول در نظام دارویی کشور با همت وزیر وقت و معاون ایشان آقای دکتر مرندی بودیم موفق شدیم داروی ژنریک را جایگزین داروی برند کنیم و سرانه مصرف دارو را از ۳۰ دلار در سال ۵۷ به کمتر از ۱۳ دلار برسانیم. خوشبختانه این نهضت تا سال ۷۶ ادامه داشت و با موفقیت عمل می کرد به نحوی که زبانزد سازمان بهداشت جهانی بود و از ایران به عنوان یک نمونه موفق برای سایر کشورها نام می برد. هر چند این مساله بسیار مهم و دستاورد خوبی در جریان دارویی کشور بود اما از سال ۷۶ به بعد به آرامی چراغ خاموش داروهای خارجی به شکل های مختلف با نام مستقیم برند یا حتی واردات ژنریک یا حتی بدتر از همه تحت عنوان لایسنس وارد کشور شدیم و تولید نمایی ها شروع شد. اختراعی خاطرنشان کرد: از آن سال به بعد واردات داروهای خارجی و عرضه آن با بسته بندی داخلی آغاز شد و شرایط به نحوی سوق داده شد که ایران را که توان تولید ۹۹ درصد داروی مورد نیاز خود را داشت به ظرفیت ۵۰ درصدی رساندند که وضعیت اسف باری در حوزه دارویی کشور به شمار می رود. بی تردید این وضعیت اسف بار نتیجه تخلفات پیدا و پنهان مسئولین نظام دارویی کشور با سوداگران دارو در تجارت دارو است که ضربه سنگینی به کشور و مردم وارد کرد!
این فعال صنعت دارو با اظهار تاسف از حمایت های قانونی از گرانی داروی خارجی و تصویب گران فروشی دارو گفت: متاسفانه دست های پیدا و پنهان تمامی یارانه ها و حمایت های دولت را به سمت شرکت های خاص و با بیش اظهاری داروها سوق داده اند. هر چند که دولت توانست در کاهش قیمت ها موثر باشد و با فشارهای نهادهای غیر دولتی در کاهش قیمت ها تاثیر گذار باشد، اما همچنان قیمت ها بالاتر از قیمت های بین المللی است و دارو به صورت گران به دست مردم می رسد. وی تصریح کرد: متاسفانه داروی خارجی که با قیمت بالا به دست مردم می رسد مورد حمایت دست اندرکاران قرار گرفته و قیمت های بالای آن در کمیسیون های قانونی و شبه قانونی تصویب می شود و با استفاده از یارانه و حقوق بیت المال به نفع سوداگران وارد بازار دارویی کشور می شود.
اختراعی در خاتمه با بیان اینکه در هفته جاری طی کنفرانسی خبری به ذکر مستندات خودمان درباره وضعیت اسف بار دارویی کشور خواهیم پرداخت گفت: متاسفانه مستنداتی درخصوص بیش اظهاری در اختیار داریم که در این هفته در کنفرانس خبری آن ها را مطرح خواهیم کرد. بنده درخواست دارم که براین مساله تاکید کنند که امروز دارویی مانند ( AVASTin )(آواستین) با نام علمی(BEVACIZUMAB) از طریق چه شرکتی وارد می شود؟ متاسفانه سوداگران دارو مثالی میزنند که جای تاسف دارد انها درخصوص خونهای آلوده ای که وارد کشور شده بود می گویند خون های آلوده به این دلیل وارد کشور شد که دلالانی که نمایندگی رسمی داشتند در عرصه حاضر نبودند! این در حالی است که خونهای آلوده از طریق شرکت (مریو) فرانسه که بزرگترین تاجر خارجی شرکت (سانوفی آونتی) است وارد کشور شده است. این شرکت نه تنها بابت صادر کردن خونهای آلوده به ایدز به ایران ریالی خسارت وارد نکردد بلکه با جسارت وقیحانه ای و با همکاری دست های پشت پرده اینک بازار دارویی ایران را نیز در دست گرفته است.
