بیش از دو ماه از افتتاح فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس گذشته است اما تولید بنزین یورو ۴ که قرار بود دستاورد اصلی افتتاح این فاز باشد، بدلیل کامل نبودن دو واحد ایزومریزاسیون این پالایشگاه، هنوز به سرانجام نرسیده است.
پیش از این هم طی چند گزارش به بررسی وضعیت تولید بنزین یورو ۴ تعهدشده از سوی وزارت نفت، درپالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس پرداخته بود که تمام این گزارشها به استناد آمار و مستندات شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی بود و جوابیه های وزارت نفت و در مورد اخیر، جوابیه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی را پی داشت. علیرغم این جوابیه ها و توضیحات، مستندات و استدلال درباره چگونگی تولید ۱۲ میلیون لیتر بنزین یورو۴ از فاز نخست این پالایشگاه(که به گفته عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی دو واحد ایزومریزاسیون آن ناقص است) همچنان پابرجاست.
در مورد گزارش اخیر رنیز همانگونه که اشاره شد، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران جوابیه ای به این شرح ارسال کرده است:
متن جوابیه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران
با سلام و احترام؛
در پی انتشار گزارش خلاف با موضوع «تولید بنزین ستاره خلیج فارس؛ همچنان مبهم/کاهش ۲ درصدی تولید بنزین پالایشگاه ها» در تاریخ ۱۳۹۶.۴.۶، جوابیه ذیل ارسال می شود. مقتضی است دستور فرمایید وفق ماده ۲۳ قانون مطبوعات این جوابیه جهت اطلاع افکار عمومی منتشر شود.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس برخلاف باور ملی و میل منتقدین با حضور ریاست محترم جمهور تولید مستمر بنزین را آغاز کرد و بارها این واقعیت عنوان شده است که برای تثبیت واحدهای فرآیندی باید مرحله به مرحله پیش رفت تا به مرور شاهد تثبیت تولید و ارتقای کیفیت باشیم.
برخلاف ادعای بعضی از خبرگزاری ها که در چهار سال گذشته خبرهای متعدد و غالبا غیرواقعی در رابطه با ستاره خلیج فارس منتشر کردند و از هیچ گزارش منفی درباره این پروژه ملی فرو نگذاردند و مدام با گزارش های ضد و نقیض و انتشار جداول آماری قدیمی و ارائه گزارش های ناقص و تقطیع شده، ادعای صفر بودن تولیدات در این پالایشگاه را سر دادند، موکدا اعلام می دارد تولید بنزین در فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس در حال تثبیت است و علی رغم جوسازی های منفی ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین به انبار نفت بندرعباس تحویل داده شده است و روزانه تمامی تولیدات این فاز به انبار نفت برای توزیع در کشور منتقل می شود.
در این گزارش نوشته است «انتقال ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین به مخازنی با ظرفیت ۴۳ میلیون لیتر!» نگارش این مطلب نشان از ناآگاهی و بی اطلاعی نگارنده این مطلب از فرآیند انتقال فرآورده از پالایشگاه و انبار نفت دارد؛ چراکه نگارنده به واقع نمی داند که انتقال بنزین تولیدی از مخزن بندرعباس به طور مداوم از خط لوله سراسری بندرعباس-تهران و انتقال فرآورده از خط لوله بندرعباس-تهران به خطوط شمال شرق تا شمالغرب ادامه دارد و با توجه به مصرف روزانه ۷۷ میلیون لیتری بنزین نیازی به دپوی بنزین تولیدی در انبار نفت وجود ندارد، ضمن اینکه انبار نفت بندرعباس ظرفیت ذخیره سازی ۴۰۰ میلیون لیتر فرآورده را داراست نه ۴۳ میلیون لیتر!
در بخش دیگری از گزارش، خبری مبنی بر «کاهش ۲ درصدی تولید بنزین پالایشگاه های کشور» داده شده است و طرح این سوال که آیا ضرورت داشت پیش از تکمیل واحدهای فرآیندی و طی مراحل آزمون های عملیاتی پالایشگاه ستاره خلیج فارس افتتاح شود که تولید محصول نهایی آن مبهم باشد؟
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی مجددا تکرار می کند راه اندازی واحدهای فرآیندی مرحله به مرحله صورت می گیرد و اگر دوستان این خبرگزاری اندکی دانش درباره بهره برداری از واحدهای فرآیندی داشتند هیچ گاه این گونه پروژه ملی که تا دیروز بر طبل ناتوانی در تولید بنزین از این پالایشگاه می کوبیدند را سر نمی دادند و قطعا به جای تخریب به نقاط مثبت راه اندازی پروژه ای می پرداختند که با ۸ سال تاخیر در دولت عملکرد دولت نهم و دهم همراه بود.
نکته دیگر درباره کاهش ۲ درصدی میزان تولیدات پالایشگاه ها است که متاسفانه نگارنده با بی توجهی به برنامه زمانبندی و تعمیرات اساسی پالایشگاه ها به انتشار ادعای خلاف واقع دست زده است. ضمن اینکه جای سوال دارد چطور ممکن است علیرغم تولید این پالایشگاه، سرجمع بنزین تولیدی پالایشگاه های کشور نسبت به پیش از زمان افتتاح این پالایشگاه، ۲ درصد کمتر شود؟
در این گزارش «تخصیص سهمیه گازوئیل بر اساس پیمایش» را فاقد کارایی دانسته و بر ادامه دار بودن مسیر قاچاق گازوئیل اشاره داشته است.
لازم به توضیح است که افزایش مصرف گازوئیل در کشور ارتباط مستقیم با افزایش ۷ درصدی ناوگان حمل و نقل کشور و رونق اقتصادی و توسعه صنعتی کشور دارد و به معنای ناکارآمدی طرح پیمایش نیست، چراکه بر اساس اعلام رسمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اجرای این طرح روزانه ۶ میلیون لیتر کاهش مصرف داشته ایم.
در این خصوص شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی بار دیگر اعلام می کند که هیچ گاه وزارت نفت و این شرکت ادعای صفر شدن قاچاق این فرآورده را با توجه به قیمت پایین و اختلاف آن با فوب خلیج فارس را نداشته و بارها تاکید کرده است که با اجرای طرح هایی نظیر پیمایش به دنبال کاهش و کنترل قاچاق سوخت است.
متاسفانه روابط عمومی این شرکت اظهار نظرهای مدیرعامل خود و سایر مقامات مسئول را مطالعه نکرده است و برای آنکه ثابت کند فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس در مدار بهره برداری است، عملا سخنان مدیرعامل شرکت متبوع خود را نقض کرده است.
نخستین مقوله‌ای که باید درباره تولید یا عدم تولید بنزین در پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس مد نظر داشت این است که افتتاح یک واحد عملیاتی زمانی انجام می شود که تمامی مراحل عملیاتی، تثبیت تولید و دستیابی به استانداردهای لازم انجام شده باشد. شرکت ملی پالایش و پخش بخشی جوابیه خود را به تکرار بدیهیات اختصاص داده است اما درباره دلایل ناقص بودن فاز نخست و ظرفیت اندک این فاز نسبت به برنامه و گفته‌های وزیر نفت توضیحی نداده است.
چند روز پیش از حضور رئیس جمهور در مراسم افتتاح فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس، بیژن زنگنه اعلام می‌کند که فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس با تولید « ۱۲ میلیون لیتر» تولید بنزین «پایدار» «یورو۴ » افتتاح می شود. وزیر نفت تاکید کرد که دولت یازدهم نیازی به افتتاح نمایشی ندارد.
تولید «مستمر» و «پایدار» بنزین به این معناست که تمام واحدهای فرآیندی در مدار تولید باشند؛ بویژه دراین پروژه خاص که ۳ واحد فرآیندی شامل یک واحد CCR و دو واحد ایزومریزاسیون را به عنوان اصلی ترین بخش خود دارد. هر کارشناس مسائل پایین دستی نفت می‌داند که اصولا برای تثبیت تولید، دوره ۲ ماهه تا ۶ ماهه سپری می‌شود آن هم با فعالیت همه واحدهای فرآیندی؛ و نه آنکه دو واحد ایرومریزاسیون بطور کامل از فعالیت خارج باشند.
این نقیصه را عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی نیز چند روز پیش مورد اشاره قرار داد و در اظهار نظری رسمی گفت: این دو واحد طی هفته‌های آینده به مدار تولید می‌آیند.
با توجه به اظهارات کاظمی مشخص و مبرهن است که با توجه به لزوم فعالیت این دو واحد برای تولید بنزین یورو ۴ و یورو ۵، فعلا خبری از تولید بنزین با کیفیت نیست و هر چه که در پالایشگاه ستاره خلیج فارس تولید می‌شود، بنزین یورو ۲ است. بنابراین ادعای تولید مستمر بنزین یورو۴ به دلیل نبود دو واحد از ۳ واحد فرآیندی، توسط مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش هم صراحتا تایید شده است.
اما بخش دیگری از این جوابیه به تولید ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین از زمان افتتاح اشاره شده است. با این حساب طی دو ماه گذشته روزانه حدود ۱.۶میلیون لیتر بنزین بصورت روزانه تولید شده است.
این در حالی است که طبق وعده، قرار بود روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین در فاز اول تولید شود. به عبارتی دیگر فاز نخست با ۲۵ درصد ظرفیت خود به کار مشغول است این شرکت خود بخوبی واقف است که تولید آرمایشی و مراحل تثبیت تولید با همه واحدهای فرآیندی است و نه یک واحد آن هم بطور ناقص که اگر کامل بود، میزان تولید روزانه فاز نخست امروز ۱.۶ میلیون لیتر نبود.
در عین حال باید گفت بر اساس آمار رسمی، میانگین تولید بنزین در کشور ۵۹.۴ میلیون لیتر است حال آنکه با نگاهی به آمار گذشته متوجه می شویم که همین میزان در سنوات گذشته ۶۱.۵ میلیون لیتر در روز بوده است.
درباره نفت‌گاز نیز در این بخش تا پایان اسفند سال ۹۵ شاهد رشد ۱۲ درصدی مصرف بودیم. بر اساس ادعای شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، بر اساس اعلام رسمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اجرای طرح پیمایش، روزانه ۶ میلیون لیتر کاهش مصرف داشته ایم؛ این در حالی است که براساس اسناد موثق، میزان مصرف نفت‌گاز در اسفند ۹۵ در مقایسه با اسفند ۹۴ در کل کشور ۱۵ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که این میزان در کردستان رشد ۱۸۹درصد، در استان فارس ۵۶درصد، ارومیه ۳۷ درصد، خراسان شمالی ۲۸درصد، خراسان جنوبی۲۶درصد، هرمزگان۲۷ درصد را تجربه کرده است. برای درک این موضوع به جدول شماره دو و سه نگاهی بیندازید.
تصور نمی شود که بر اساس جداول و گزارشات تهیه شده در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، آمار تولید بنزین این پالایشگاه همچنان صفر باشد
جدول شماره یک-وضعیت تولید و موجودی پالایشگاههای کشور در تاریخ ۱۳۹۶/۰۳/۲۱
جدول شماره دو -میزان فروش فرآورده های اصلی در اسفند۹۵ در مقایسه با اسفند۹۴
جدول شماره سه-میانگین مصرف روزانه فرآورده های نفتی
