یکی از اصول اولیه در افزایش ناوگان شرکت‌های هواپیمایی یک کشور، توسعه زیرساختهای هوایی و فرودگاهی در آن کشور است.
در ایران در حال حاضر حدود 250 فروند هواپیما با متوسط سن 21 سال فعالیت می‌کند که البته یک‌سوم این تعداد، شامل حدود 85 فروند اغلب زمین‌گیر بوده و یا در حال انجام چک است بنابراین حدود 165 فروند هواپیمای فعال در کشور فعالیت می‌کنند و زیرساختهای فرودگاهی و نرم‌افزاری و سختافزاری موجود هم به اندازه این تعداد هواپیما در کشور موجود است.
بنابراین گزارش در حال حاضر ایرلاین دولتی ایران‌ایر در حال خرید 200 فروند هواپیما شامل 100 فروند انواع ایرباس، 80 فروند بوئینگ و 20 فروند هواپیمای ATR است؛ بدون در نظر گرفتن افزایش ناوگان ایرلاینهای خصوصی در سال‌های آتی، مطمئناً این تعداد هواپیمای نو، زیرساختهای فنی و عملیاتی گسترده‌ای را می‌طلبد.
ضروری به نظر می‌رسد در صنعت هوایی کشور با افزایش تعداد ناوگان، موضوع ارتقاء نرم‌‌افزار‌ها و توسعه زیرساخت‌ها فرودگاهی و سخت‌افزار‌ها در دستور کار قرار گیرد تا در آینده برای مدیریت این تعداد ناوگان صنعت هوایی کشور با چالش مواجه نشود در حالی که به نظر می‌رسد این موضوع مورد غفلت قرار گرفته است.
یک کارشناس اقتصادی در این‌باره به خبرنگار lh می‌گوید: خبر خرید 200 فروند هواپیما از سه شرکت هواپیما‌ساز بوئینگ، ATR و ایرباس که به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای برجام مورد توجه دولتمردان قرار گرفته است، مطلوب به نظر می‌رسد اما ابهاماتی هم در این میان وجود دارد.
بنا به گفته علی نقی قائمی، یکی از نکات مثبت توسعه ناوگان هوایی کشور آن است که ایران با توجه به موقعیت استراتژیک خود، دارای مزیت نسبی بالایی در صنعت حمل و نقل و نیز حمل و نقل هوایی است و گسترش این صنعت می‌تواند جایگاه ایران را به عنوان نقطه اتصال شرق و غرب جهان بهبود ببخشد.
وی می‌گوید: یکی دیگر از نکات مثبت این قراردادها آن است که بنا به توضیحات ارائه شده از سوی مسئولان، این خریدها در قالب فاینانس (اجاره به شرط تملیک) انجام می‌شود و بنابراین در ابتدا نباید نگران پرداخت پول برای خرید هواپیما بود؛ اما این حجم بالای خرید نکات و ابهامات زیادی را ایجاد می‌کند که انتظار است مسئولان نسبت به پاسخگویی به آنها اهتمام بیشتری داشته باشند.
این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: ضروری است برنامه گسترش خطوط هواپیمایی کشور مشخص شود؛ طبیعتاً با 2.5 برابر شدن تعداد صندلی‌ها، باید ناوگان هوایی و همه اجزاء صنعت هوایی به همان نسبت رشد داشته باشند، البته از این نکته نباید غفلت کرد که این حجم خرید مربوط به شرکت‌های دولتی است، طبیعتاً با خرید هواپیماهای دیگر توسط سایر شرکت‌ها و ایرلاینهای خصوصی تعداد صندلی‌های موجود به مراتب بیش از این خواهد بود که در این صورت باید مشخص شود ظرفیت فرودگاه‌ها و نیز سایر زیرساختهای صنعت هوایی چگونه با چنین شتابی هماهنگ خواهد شد؟
وی بیان کرد: همچنین نسبت سهم بخش‌های مختلف اقتصادی در برنامه‌ریزی‌های صنعت هوایی باید مشخص بشود، اگر بزرگ شدن سهم یک صنعت به معنای کاهش سهم بخش‌های دیگر اقتصاد باشد، باید دقیقاً تعریف شده و براساس اهداف معینی باشد.
بسیار ضروری به نظر می‌رسد که دولت در کنار افزایش تعداد هواپیماهای ناوگان هوایی کشور، نسبت به به‌روز کردن سیستم‌ها و تجهیزات فرودگاهی و زیرساختهای فنی، عملیاتی و ساختاری ایرلاین‌ها توجه ویژه داشته باشد، به هر حال ایرلاینی دولتی نظیر هما باید به ارتقاء نرم‌افزاری و سختافزاری و تغییر ساختار را در کنار توسعه ناوگان در دستور کار قرار دهد تا در آینده و با توسعه ناوگان، با چالش جدی مواجه نشود.
