اگر برجام نبود توسعه امکان نداشت و تمام سرمایه‌گذاری‌ها متوقف می‌شد؛ برهمین اساس روز گذشته مسوولان صنعت نفت در کنفرانس علمی و پژوهشی برجام و اقتصاد مقاومتی ثمره‌های برجام در حوزه نفتی را تشریح کردند.
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در این همایش از در جریان بودن حدود ٨۵ میلیارد دلار مذاکره در حوزه‌های نفتی خبر داد و درمورد اظهار نظر توتال درمورد ادامه همکاری با ایران منوط به تصمیم ترامپ گفت: از توتال دلخور نیستیم.
امیر‌حسین زمانی‌نیا با تاکید بر اینکه درمورد برجام در وزارت نفت و چهار زیرمجموعه این وزارتخانه هیچ‌گونه سیاه‌نمایی وجود ندارد، اظهار کرد: درحال مذاکره ٢۵ قرارداد هستیم که اگر منجر به عقد قرارداد شود بیش از ٨٠ میلیارد دلار و حدود 85 میلیارد دلار ارزش دارد.
وی با بیان اینکه در فضای ایجاد‌شده بعد از برجام، صادرات نفت خام دو برابر شده است، گفت: بالغ بر ٣۴ میلیارد دلار در سال ٩۵، عواید نفت و میعانات بوده است. در ماه‌های آخر سال ٩۵، دو میلیون و ۶٣٩ هزار بشکه نفت و میعانات گازی صادر کردیم و ارزش مذاکرات جاری حدود ٨۵ میلیارد دلار است.
از توتال دلخور نیستیم
معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت با اشاره به همکاری توتال با ایران توضیح داد: توتال اعلام کرد منتظر تصمیم نهایی آمریکا در مورد ایران است. توتال را درک می‌کنیم. آنها می‌خواهند پنج میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند. از توتال دلخور نیستیم. البته آنها از یک ماه و نیم گذشته تا‌کنون بیش از ٢٠ میلیون دلار هزینه کردند و پروپوزال‌های خود را آماده کرده‌اند.
زمانی‌نیا در ادامه با تاکید بر اینکه ایران گروگان کشورهایی که با آنها مراوده دارد، نیست، تصریح کرد: در راستای اقتصاد مقاومتی باید گفت ما گروگان کشورهایی که با آنها مراوده داریم، نیستیم و این مراوده به خاطر ارزش افزوده است.
آغاز صادرات گاز به عراق در سال ۹۶
معاون وزیر نفت نیز در ادامه این همایش از آغاز صادرات گاز به بصره عراق از سال آینده خبر داد و گفت: در خصوص قطع گاز ترکمنستان بسیار مقتدرانه عمل کردیم زیرا تولید گاز ما به‌اندازه‌ای رسیده بود که توانستیم از موضع قدرت صحبت کنیم.
حمیدرضا عراقی اظهار داشت: در دوران تحریم، کشتی‌ها به علت تحریم و مشکلات بیمه‌ای امکان ورود به بنادر کشور را نداشتند بنابراین هزینه صادرات بالا می‌رفت اما اکنون این‌گونه نیست.
وی افزود: در حال حاضر با افزایش ظرفیت‌های صورت‌گرفته، تولید گاز ما در پارس‌جنوبی به قطر نزدیک شده که امکان دارد تا پایان امسال از تولید قطر نیز فراتر رود.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه «اگر برجام نبود میزان تولید نفت کاهش قابل توجهی می‌یافت»، گفت: سوال این است که اگر میزان صادرات نفت کاهش می‌یافت آیا نرخ ارز به همین میزان فعلی بود یا بسیار بالاتر می‌رفت؟
وی ادامه داد: به علت افزایش صادرات نفت پس از اجرای برجام و افزایش درآمدها، نرخ ارز تثبیت شد و به این ترتیب امکان اجرای طرح‌ها در شرایط با‌ثبات فراهم شد.
معاون وزیر نفت از آغاز صادرات گاز به بصره عراق از سال آینده خبر داد و گفت: در خصوص قطع گاز ترکمنستان بسیار مقتدرانه عمل کردیم زیرا تولید گاز ما به‌اندازه‌ای رسیده بود که توانستیم از موضع قدرت صحبت کنیم.
وی افزود: کشوری که استقلال داشته باشد، می‌تواند در مقابل باج‌خواهی و زورگویی بایستد؛ آنها تحویل گاز به ما را قطع کردند اما اتفاقی نیفتاد.
عراقی با بیان اینکه «براساس اصل حسن همجواری سوآپ گاز این کشور را ادامه داده‌ایم»، گفت: در سال 86 ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف کرد اما به دلیل اینکه تولید ما کافی نبود، ناچار شدیم زیاده‌خواهی آنها برای افزایش 9 برابری قیمت گاز را بپذیریم ولی امسال با توجه به افزایش تولید گاز، قیمت پیشنهادی آنها را نپذیرفتیم و بر مواضع خود ایستادگی کردیم.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تصریح کرد: امسال 48 شهر و پنج هزار و 608 روستا از نعمت گاز طبیعی برخوردار شدند و اکنون سالانه 6/13 میلیارد دلار ارزش جایگزینی گاز با سوخت مایع در نیروگاه‌هاست.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه «اکنون 93 درصد مصرف سوخت در نیروگاه‌ها مربوط به گاز است»، گفت: ارزش صرفه‌جویی ناشی از اجرای بند (ق) قانون بودجه که مربوط به جایگزینی سوخت مایع با گاز است، سالانه دو میلیارد و 480 میلیون دلار برآورد می‌شود.
انتقاد معاون وزیر نفت از رسانه ملی
در این میان مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در کنفرانس برجام و اقتصاد مقاومتی اظهار داشت: صنعت نفت، صنعت پایه‌ای کشور است و نیاز به جذب سرمایه‌گذاری دارد.
عباس کاظمی افزود: در حال حاضر پالایشگاه‌های ما بر اساس مدل سال 44 طراحی شده و زیانده هستند اما در دنیا بعد از 1973 کشورهای مصرف‌کننده به سمت کاهش مازوت تولید رفتند و مازوت را کاهش دادند زیرا قیمت مازوت 25 درصد کمتر از نفت خام است بنابراین پالایشگاه‌های ما از اقتصاد قابل قبولی برخوردار نیستند.
مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: در اوایل دهه 80 بنا شد که پالایشگاه‌ها ارتقا پیدا کنند اما به دولت قبلی و تحریم خوردیم.وی خاطرنشان کرد: به هرحال پروژه‌های سرمایه‌ای ما در بحث تحریم متوقف شد اما اخیرا توسعه 30 میلیارد دلاری پالایشگاه آبادان شروع شده تا میزان مازوت از 40 به 20 درصد کاهش پیدا کند و به سودآوری برسد.
کاظمی گفت: بعضی از مردم در جریان این اتفاقات نیستند مثلا در سال گذشته 10 هزار میلیارد تومان مالیات دارایی بود در حالی که کل بودجه ما چهار هزار میلیارد تومان بود.
وی در ادامه با انتقاد از رسانه ملی گفت: اقدامات ما به نیابت از دولت و حکومت است. وقتی سه میلیارد دلار سرمایه وارد کشور می‌شود خبر مهمی است و از خبرهایی که در رسانه ملی که از پول مالیات مردم تغذیه می‌شود، پخش می‌شود خیلی مهم‌تر است ولی حتی یک کلمه به آن پرداخته نشده است در حالی که این کارها را حکومت انجام داده است.
این مقام مسوول اظهار داشت: در برنامه اصلاح پالایشگاه به 14 میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم تا میزان مازوت کاهش یابد و طبق قانون دولت مکلف شده تا چشم‌انداز 1404 مازوت به کمتر از 10 درصد برسد.
وی گفت: خوشبختانه سرمایه‌گذاران عمده‌ای از کشورهای آسیای جنوب شرقی چین و کره و ژاپن ورود پیدا کرده‌اند و مازوت تبدیل به بنزین و بقیه محصولات مطابق با محصولات یورو 4 و 5 شوند.کاظمی تصریح کرد: قبل از برجام وقتی می‌خواستیم بنزین وارد کنیم باید چند کشتی عوض می‌کردیم. در سال 95 به طور متوسط روزانه 450 هزار بشکه در 10 ماهه سال فرآورده صادر کردیم که تا سال 92 بی‌سابقه بود و قطعا در سال آینده بیش از 35 درصد تولید پالایشگاهی ایران صادر می‌شود که اگر پابرجام نبود، چنین قدرتی نداشتیم به طوری که اکنون تمام اسکله ماهشهر، بندر‌عباس و لاوان کشتی‌ها منتظر بار هستند.
وی خاطرنشان کرد: اگر برجام نبود توسعه امکان نداشت و تمام سرمایه‌گذاری‌ها متوقف می‌شد لذا باید گفت ما در زمان تحریم ریسک نکردیم بلکه قمار کردیم زیرا برای 20 میلیون دلار حواله باید با 20 شماره با برش‌های خاص کار را به انجام می‌رساندیم و مدیر دولتی این مسایل را به جان پذیرفت. نگذاشت یک لحظه پمپ بنزین بدون سوخت باشد، یک لحظه افت فشار گاز داشته باشیم در حالی که فشار زیادی از لحاظ مباحث اقتصادی و جابه‌جایی داشتیم.
کاظمی گفت: کل اقلام در پالایشگاه‌ها و ستاره خلیج‌فارس عمدتا متوقف بودند اما کل تجهیزات ستاره در مهر امسال به دست ما رسید اما اکنون برای اولین بار صادر‌کننده بنزین می‌شویم.
وی افزود: کسانی که می‌گویند برجام دستاوردی نداشت، نمی‌دانستند که در زمان تحریم چه مصائبی را متحمل شدیم ضمن اینکه توسعه صددرصد متوقف بود اما اکنون توانستیم امنیت انرژی را برقرار کنیم.
افزایش ۲۸ میلیون دلاری درآمد نفتی ایران
همچنین بهروز بیک‌علیزاده، سرپرست مدیریت کل اوپک و روابط با مجامع انرژی در همایش علمی پژوهشی برجام و اقتصاد مقاومتی با اشاره به قیمت نفت خام در سال‌های اخیر، اظهار کرد: قیمت نفت خام از اواسط سال ۲۰۱۴ از ۱۱۰ دلار بشکه تنزل پیدا کرد و در اوایل سال ۲۰۱۶ به کمتر از ۴۰ دلار رسید. مهم‌ترین عامل افزایش قیمت در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ افزایش تولید بود.
وی ادامه داد: در زمان تحریم تولید نفت ایران با یک میلیون کاهش به روزانه دو میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه رسید، در حالی که تولید عراق از سه میلیون بشکه به سه میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه و تولید عربستان به بیش از ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه رسیده بود. این وضعیت در سال ۲۰۱۵ همچنان ادامه داشت در حالی که تولید ما همچنان بین دو میلیون و ۷۰۰ تا دو میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه بود، تولید عراق به بیش از چهار میلیون بشکه رسید و عربستان رکورد ۱۰ میلیون بشکه را شکست.
سرپرست مدیریت کل اوپک و روابط با مجامع انرژی در مورد دلایل عربستان برای افزایش تولید، توضیح داد: دلیل عربستان برای افزایش تولید این بود که می‌خواهند شیل اویل را از بازار خارج کنند اما این دلیل واقعی نبود و طبق آمار در سال ۲۰۱۵ که قیمت نفت پایین بود، تولید شیل ۶۰۰ هزار بشکه افزایش یافت.
بیک‌علیزاده با بیان اینکه در زمان کاهش قیمت نفت فشار مالی روی دوش عربستان به شدت سنگینی می‌کرد، اظهار کرد: بدهی این کشور رو به افزایش بود و خرید نظامی بار مالی سنگینی برای عربستان داشت. با موفقیت برجام در ژانویه ۲۰۱۶، ایران تولید خود را ۶۰ هزار بشکه افزایش داد که در این زمان عربستان پیشنهاد فریز نفتی را مطرح کرد که براساس آن ایران باید تولید خود را تا مرز دو میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه و عربستان تولید خود را تا ۱۰ میلیون بشکه نگه می‌داشت.
وی با تاکید بر اینکه استراتژی ایران افزایش تولید نفت بود، ادامه داد: ایران اعلام کرد می‌خواهد تولید خود را تا پایان سال تا یک میلیون بشکه افزایش دهد. در این راستا جلسه‌ای در دوحه برگزار شد و اعلام کردند اگر ایران می‌خواهد تولید خود را فریز کند در این جلسه شرکت کند در غیر این صورت دعوت خودمان را پس خواهیم گرفت. این جلسه برگزار نشد و ایران روی نظر خود پافشاری داشت و تولید خود را افزایش می‌داد. سفرهای متعددی در آن زمان انجام و پیشنهادهای مختلفی به ایران داده شد اما ایران اعلام کرد تولید قبل از تحریم‌ها را می‌خواهیم.
سرپرست مدیریت کل اوپک و روابط با مجامع انرژی با اشاره به برگزاری اجلاس ۱۷۰ اوپک، گفت: اعضای اوپک در این اجلاس به این نتیجه رسیدند که تولید این سازمان باید حداکثر ۳۳ میلیون بشکه باشد. ایران اعلام کرد که سه میلیون و ۹۷۵ هزار بشکه تولید خواهد کرد. در نهایت اجلاس ۱۷۱ اوپک برگزار و قرار شد کشورهای عضو بخشی از تولید خود را کاهش دهند اما ایران اجازه داشت تولید خود را ۹۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد. کشورهای غیراوپک هم توافق کردند تولید خود را ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهند.
بیک‌علیزاده با بیان اینکه در حال حاضر ۸۵ درصد به تعهدات عمل شده، گفت: توانستیم صادرات خود را در ژانویه به بیش از دو میلیون بشکه در روز برسانیم که با افزایش قیمت‌ها روزی ۲۸ میلیون دلار به درآمد نفتی ایران اضافه شد.
رفع موانع بیمه‌ای نفتکش‌های ایران
رییس امور بیمه و دعاوی شرکت ملی نفتکش ایران با بیان اینکه برجام موانع بیمه و تردد نفتکش‌های ایران را در بنادر جهان رفع کرد، برطرف شدن محدودیت فروش و حمل نفت و اجاره نفتکش‌های آن توسط شرکت‌های بین‌المللی را از دیگر دستاوردهای پساتحریم عنوان کرد.
شهرام فرحبد دیروز در کنفرانس ملی اقتصاد مقاومتی و برجام در محل مرکز مطالعات وزارت امور خارجه افزود: شرکت ملی نفتکش ایران یکی از بزرگ‌ترین ناوگان‌های حمل نفت و فرآورده‌های نفتی را در جهان در اختیار دارد.
وی با اشاره به اینکه از سال 2012 روند تحریم نفتکش‌های ایران آغاز شد و به تدریج موانع و محدودیت‌هایی پدید آمد، گفت: در دوران تحریم که هیچ کشتی خارجی نمی‌توانست نفت ایران را حمل کند، نفتکش‌های کشورمان نفت ایران را صادر می‌کردند.
فرحبد افزود: پس از اجرای برجام محدودیت‌های تردد نفتکش‌های ایران رفع شد و اگر اکنون مشکلاتی وجود دارد ارتباطی به برجام ندارد.
رییس امور بیمه و دعاوی شرکت ملی نفتکش ایران با اشاره به اینکه بازگشت موسسه‌های رده‌بندی بین‌المللی پیش‌نیاز برقراری بیمه‌های بین‌المللی بود که محقق شد، استفاده از پرچم‌های بین‌المللی، رفع خرید تجهیزات و رفع موانع تعمیرات اساسی و دوره‌ای و کاهش قیمت خدمات را از دیگر دستاوردهای اجرای برجام عنوان کرد.
فرحبد همچنین گفت: در زمان تحریم، شرکت‌های بین‌المللی جرات پاسخ به تماس‌های ما را نداشتند اما اکنون صدها شرکت خارجی خواستار همکاری با شرکت ملی نفتکش ایران هستند.
