قطعه‌سازان ایرانی و خودروساز فرانسوی توافق کردند

به‌عبارت بهتر، پژو پذیرفته که در پایان سال سوم تولید مشترک با ایران خودرو، ساخت 75 درصد از قطعات محصولات جدید خود را به قطعه‌سازان ایرانی بسپارد.این موضوع اما تنها ظاهر ماجرای قطعه‌سازان ایرانی و پژو را تشکیل می‌دهد، حال آنکه گفته می‌شود طرفین طی یکی دو ماه گذشته با برگزاری جلساتی سنگین و پر بحث و جدل، به جزئیات همکاری مشترک خود نیز ورود کرده‌اند. در واقع نهایی شدن برنامه داخلی‌سازی پژو در ایران، خروجی کلی مذاکرات میان آنها بوده، حال آنکه اصل ماجرا به تسهیل شروط و الزامات خودروساز فرانسوی برای قطعه‌سازان کشور مربوط می‌شود.

آن‌طور که مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه‌سازان به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: قطعه‌سازان در ابتدا یکسری نگرانی‌ها در مورد «قرارداد پژو» داشتند که در ادامه به واسطه برگزاری جلسات مشترک با مسوولان این شرکت و همچنین مدیران شرکت مشترک ایران خودرو و پژو، به توافقاتی دست پیدا کردند. او با بیان اینکه نگرانی اصلی به دو فاکتور کیفیت و قیمت مربوط می‌شد، می‌افزاید: پژو از ما خواسته بود کیفیت و قیمت قطعات، مشابه قطعه‌سازان فرانسوی وابسته به این شرکت باشد، آن هم در‌حالی‌که یک سری الزامات و موانع بر سر راه قطعه‌سازان ایرانی قرار داده بود.

بیگلو ادامه می‌دهد: ما به پژو اعلام کردیم به شرط برطرف شدن موانع و تسهیل شرایط، قطعه‌سازان ایرانی توانایی تامین قطعات موردنظر این شرکت را دارند. به گفته او، قطعه‌سازان ایرانی سه پیشنهاد برای رفع موانع و تسهیل شرایط، به پژو اعلام کرده‌اند و خودروساز فرانسوی احتمالا تا اوایل سال آینده پاسخ نهایی را در این مورد خواهد داد. دبیر انجمن قطعه‌سازان اما با خودداری از اعلام یکی از پیشنهادهای سه‌گانه به پژو گفت: دو پیشنهاد اول ما به پژویی‌ها شامل شرایط تشکیل جوینت‌ونچر با قطعه‌سازان وابسته به این شرکت و همچنین قالب‌سازی قطعات می‌شود، به نحوی که قرار است در بحث جوینت‌ونچر، شکل کار را تغییر داده و در حوزه قالب‌سازی نیز تجدیدنظرهایی از باب هزینه‌ها انجام شود.

اظهارات بیگلو در شرایطی است که گفته می‌شود پژو پیش تر از قطعه‌سازان خواسته تا با هزینه خود اقدام به قالب‌سازی برای تامین قطعات محصولات جدید این شرکت در ایران کنند. همچنین پژو شرط کرده که تنها در صورت تشکیل جوینت‌ونچر با قطعه‌سازان فرانسوی، شرکت‌های قطعه‌ساز ایرانی را در تامین قطعات محصولات جدید خود مشارکت خواهد داد. با این حال ظاهرا خودروساز فرانسوی به دلایلی از مواضع قبلی خود کمی کوتاه آمده و ارتباط بهتری را با قطعه‌سازان کشور برقرار کرده است. این در شرایطی است که قطعه‌سازان داخلی پیش‌تر با انتقاد شدید از پژو، اعتقاد داشتند خودروساز فرانسوی چندان به‌دنبال داخلی‌سازی محصولات جدید خود در ایران نبوده و به نوعی سهم قابل‌قبولی را برای صنعت قطعه کشور در قراردادش با ایران خودرو، لحاظ نکرده است. ناراحتی قطعه‌سازان از پژو به حدی بود که آنها حتی تهدید کردند اگر این شرکت در رفتار و برنامه و همچنین شروط خود (برای صنعت قطعه ایران) تجدیدنظر نکند، اجازه اجرایی شدن قرارداد مربوطه را نخواهند داد.

دو روایت از صلح قطعه‌سازان و پژو

اما هرچند هنوز مشخص نیست چه مسائلی سبب شده تا قطعه‌سازان ایرانی و پژو بر سر یک سفره نشسته و با یکدیگر از در صلح درآیند، با این حال در این مورد دو گمانه زنی اصلی مطرح است. اول اینکه پژو در راستای کنترل هزینه‌های تولید در ایران، از در دوستی با قطعه‌سازان کشور درآمده است؛ زیرا بیم آن را دارد که سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی‌بر افزایش تعرفه واردات قطعات، روی قیمت محصولاتش اثر منفی بگذارد.طبق سیاست وزارت صنعت، تعرفه واردات قطعات افزایش یافته و سال بعد نیز احتمالا بیشتر بالا خواهد رفت و گفته می‌شود این اقدام در راستای فشار بر خودروسازان خارجی از جمله پژو برای افزایش داخلی‌سازی قطعات انجام شده است.

اگر این چنین باشد، به‌شرط سختگیری منطقی در امور کیفی، می‌توان داخلی‌سازی قطعات را به نفع خودروسازی کشور دانست؛ زیرا هرچه ساخت داخل قطعات بالا برود، هزینه تولید پایین‌تر خواهد آمد. در واقع اگر قرار به افزایش پلکانی تعرفه قطعات در سال‌های بعد نیز باشد، برای پژو نیز به‌صرفه‌تر است که حداکثر نیاز قطعات محصولات جدید خود در ایران را از طریق قطعه‌سازان داخلی تامین کند.اما روایت دوم از صلح قطعه‌سازان ایرانی و پژو به موضوع برجام مربوط می‌شود، چه آنکه گفته می‌شود برخی مسوولان دولتی از قطعه‌سازان خواسته‌اند تا کمتر «قرارداد پژو» را (به‌عنوان یکی از دستاوردهای خودرویی برجام) زیر سوال ببرند.

به هر حال اینکه پژو پس از چهار سال جدایی، دوباره به ایران برگشته و قصد تولید و عرضه محصولاتی جدید را دارد، از نظر دولت و همچنین بسیاری از کارشناسان، دستاوردی پسابرجامی به‌شمار می‌رود و اگر قطعه‌سازان روی خوش به آن نشان ندهند، ممکن است با چالش‌های بزرگی در مسیر اجرا مواجه شود.