در بین این فروشندگان می‌توان کلاهبرداران دنیای مجازی را هم دید، گروهی از این تبهکاران با فروش اجناس تقلبی به جای اجناس اصل سر مشتری‌های خود کلاه می‌گذارند. در حالی که خرید آنلاین کالا و خدمات از با ارزش‌ترین خدماتی است که در اینترنت ارائه می‌شود اما هنوز نگاه کارشناسانه و دقیقی روی این نوع فروشگاه‌ها انجام نشده است. به‌عنوان مثال با رواج خرید آنلاین موج کلاهبرداری‌های اینترنتی هم به راه افتاده که در این روزهای شلوغ سال بر تعداد آن نیز افزوده می‌شود. گرچه هنوز به خاطر کمی اعتماد مشتریان یا در بیشتر موارد ناآگاهی از وجود سایت‌های فروش محصولات مختلف و به‌طور مثال پوشاک و لباس، افراد زیادی خواهان خرید اینترنتی نیستند اما با فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش مطمئنا مشتریان زیادی به خرید اینترنتی ترغیب خواهند شد.
با پرداخت پول کسی پاسخگو نبوده و خبری از کالا نیست
محمدمهدی کاکوان، رئیس پلیس فتا
با در پیش بودن سال جدید از شهروندان درخواست می‌شود که مراقب خریدهای عید و آخر سال باشند. در سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی تبلیغاتی غیرواقعی وجود دارد و معلوم نیست فروشنده کیست و در کجا قرار دارد برخی از مجرمان سایبری با ارائه کالاهای ارزان قیمت و طرح‌های وسوسه‌انگیز (تورهای مسافرتی، سبد کالا، البسه، کیف و کفش، لوازم خانگی) به قصد تطمیع شهروندان اقدام به کلاهبرداری اینترنتی می‌کنند، آنها از خریدار می‌خواهند تا بخشی یا نیمی از پول را واریز کرده و الباقی آن را پس از تحویل کالا بپردازند ولی با پرداخت پول دیگر پاسخگو نبوده و خبری از کالا نیست.
این فضا، رقابتی مناسب برای رونق کسب‌وکار است و فروشندگان محترم قبل از فعالیت بایستی نسبت به گرفتن مجوز یا همان نماد اعتماد الکترونیک (ای‌نماد) اقدام کنند و درجهت ارائه بهتر کالا در این فضا به شهروندان گرامی تلاش کنند.
خرید آنلاین کم هزینه، راحت و کاربردی است. قبل از خرید داشتن یک سیستم به‌روز رسانی شده بهترین راه مقابله با ویروس‌ها و بدافزارهاست. در انتخاب فروشگاه اینترنتی با دقت و تامل لازم رفتار کنید کالایی که قصد خرید آن را داریم ویژگی‌های آن را بشناسیم، اگر از محصولی راضی نیستید آیا می‌توانید آن را عودت و پول خود را دریافت کنید، در حفاظت از اطلاعات حساب‌های خود حساس باشید سعی کنید اطلاعات بانکی خود را در بستر نامه الکترونیک ارسال کنید مگر اینکه با فرد مخاطب در تماس بوده و از صحت آدرس وی مطمئن شوید.
همچنین حتما از فروشگاه‌هایی خرید کنید که دارای نماد اعتماد الکترونیک باشند برای اطلاع از این موضوع می‌توانید به سایت پلیس فتا، آموزش و سایت ای‌نماد مراجعه و راهنمایی لازم را کسب کنید تا در این ایام پایانی سال خریدی راحت، به‌صرفه و خوب داشته باشید.
ساده‌ترین راه برای شناسایی اعتبار سایت توجه به نشان نماد الکترونیکی است
محمد عبداللهی، کارشناس فروش اینترنتی
قبل از استفاده از فروشگاههای اینترنتی از اصالت و معتبر بودن سایت اطمینان حاصل کنید. ساده‌ترین راه برای شناسایی اعتبار سایت توجه به نشان نماد الکترونیکی است که لوگوی آن در سایت‌های معتبر فروش کالا با نشان enamad کاملا مشخص است. کاربران با کلیک روی آن به سایت enamad. ir که متعلق به وزارت صنعت، معدن و تجارت است، لینک داده شده و از اعتبار سایت و مشخصات گرداننده آن آگاه خواهند شد. همچنین قبل از خرید اینترنتی درباره فروشگاهی که می‌خواهید از آن خرید کنید، تحقیق به عمل آورید.
فروشگاههای معتبر عموما آدرس پستی، تلفن و مشخصات خود را به‌طور دقیق در وب‌سایت‌شان درج می‌کنند. دقت کنید که فروشگاهی که از آن خرید می‌کنید یک فروشگاه فعال است یا یک وب‌سایت رها شده. در نظر داشته باشید تعداد زیادی وب‌سایت رها شده در اینترنت وجود دارند که روزی به مشتریان خود سرویس‌دهی می‌کردند اما به علل مختلف بی‌استفاده مانده‌اند اگر از طریق تبلیغات با فروشگاه آشنا شدید تقریبا می‌توان اطمینان داشت که فروشگاه موردنظر فعال است اما اگر به‌طور اتفاقی وارد فروشگاه شدید باید بررسی بیشتری کنید.
معمولا وب‌سایت‌های فعال بخش اخبارشان به‌روز است. به‌عنوان یکی از نشانه‌های به‌روز بودن فروشگاه می‌توان در نظر گرفت یا اینکه بررسی کنید اطلاعات تکمیلی درباره کالا به همراه قیمت و شرایط و هزینه‌های ارسال درج شده باشد. معمولا فروشگاه‌هایی که یک شعبه فیزیکی دارند بسیار مطمئن‌تر از فروشگاه‌هایی هستند که فقط به صورت مجازی پایه‌گذاری شده‌اند و آمارها نیز نشان می‌دهد اعتماد افراد به فروشگاه‌هایی که شعبه فیزیکی دارند، بیشتر است زیرا احتمال کلاهبرداری یا اینکه کالای خریداری شده به دست شما نرسد، کمتر است و اگر مشکلی پیش بیاید می‌توانید به آدرس فروشگاه مربوطه مراجعه کنید.
مجازات کلاهبرداری اینترنتی در ایران
مینا سراجیان، مدرس دانشگاه
براساس قانون تجارت الکترونیک جزای محکومان در بستر مبادلات الکترونیکی حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال ماخوذه است. ماده 67 از قانون تجارت الکترونیک بیان می‌کند که هر شخصی که در بستر مبادلات الکترونیکی با سوءاستفاده یا استفاده غیرمجاز از داده پیام، برنامه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای و وسائل ارتباط از راه دور مرتکب جرم شده برگرداندن مال به صاحبان اموال، به حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال ماخوذه محکوم می‌شود و طبق تبصره این قانون شروع به این جرم هم مجازات است. برای جلوگیری از کلاهبرداری‌های اینترنتی، راه‌حل‌های متعددی وجود دارد. حتما دقت کنید که از پروتکل https برای ارسال اطلاعات استفاده کنید و در ابتدای آدرس وب‌سایت به جای http نوشته شود https و نیز سعی کنید از وب‌سایت‌هایی خرید و اعتماد کنید که دارای نما و اعتماد الکترونیکی کسب‌وکارهای اینترنتی هستند که این نما نشانه‌ای است که از طرف مرکز توسعه تجارت الکترونیک وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان تایید به فروشگاههای اینترنتی داده می‌شود. از جمله نکات دیگری که حتما باید مورد توجه قرار گیرد این است که در قسمت نوار آدرس به علامت قفل دقت کنید که نشان‌دهنده یک ارتباط ایمن است و معمولا به سایت‌هایی که از شما اطلاعات شخصی و خاصی می‌خواهد که اصلا نیاز یا ضرورتی به آن نیست، اعتماد نکنید. بیشتر کلاهبرداری‌های اینترنتی مربوط به سوءاستفاده از کارت‌های بانکی برای خرید است.
اصولا تمام جرائم دنیای فیزیکی در دنیای مجازی هم وجود داشته و اتفاق می‌افتد که یکی از این جرائم، کلاهبرداری‌های بزرگ از طریق کارت‌های بانکی است که هم در دنیای واقعی و هم در دنیای مجازی بسیار اتفاق میفتد. وی با ارائه یک تعریف کلی و به روز از جرائم رایانه‌ای، تاکید کرد: بردن مال دیگران با استفاده از ابزارهای اینترنتی و سیستم‌های کامپیوتری که صرفا محدود به استفاده از اینترنت و کامپیوتر نمی‌شود، کلاهبرداری اینترنتی نام دارد. اشکال مختلف کلاهبرداری اینترنتی رواج دارد. یکی از این شکل‌ها، خرید و فروش‌های اینترنتی است که در این خرید و فروش، فروشنده از غیرقانونی بودن کار و کالایش اطلاع دارد و از طریق فروش اینترنتی از خریدار مبلغی را دریافت می‌کند یا اطلاعات بانکی خریدار را به سرقت می‌برد. یک نوع دیگر این کلاهبرداری‌ها فیشینگ نام دارد که از ایمیل برای آشکار کردن داده‌های شخصی استفاده می‌شود و لینک به ظاهر مجاز را برای فرد ارسال می‌کند و افراد با کلیک روی لینک داخل سایت شده و اطلاعات حساب‌شان را وارد می‌کنند. این نوع کلاهبرداری با استفاده از پیامک صورت می‌گیرد و از شخص درخواست می‌شود تا با شماره خاصی تماس بگیرد. برای مثال گفته می‌شود که برای پشتیبانی از شماره حساب‌تان با این شماره تماس بگیرید یا وارد وب‌سایتی شوید که آلوده است و البته این روش از کلاهبرداری را در سال‌های قبل بسیار شاهد بودیم که ادعا می‌شد گنج و زیرخاکی‌ای وجود دارد که می‌توانید صاحب آن باشید و فرد را وسوسه می‌کرد که پیگیر شود.
شکل آخر از کلاهبرداری‌های اینترنتی ویشینگ نام دارد که بی‌شباهت با اسمیشینگ نبوده و در این شکل نیز قربانی یک ایمیل صوتی دریافت می‌کند که از این روش در حال حاضر کمتر استفاده می‌شود.
