در هفته گذشته هیات دولت در طی بررسی لایحه پیشنهادی بانک مرکزی رای به تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان داد و در نگاه اول اکثر افراد تصور کردند که هیات دولت رای به حذف صفر داده است، اما این چنین نبوده و تنها ریال به عنوان زیرمجموعه تومان قرار گرفت.
در کنار این موارد ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با حذف صفر اعلام کرده بود که در حال حاضر زمان حذف صفر از پول ملی نیست. در سال جاری نسبت به سال گذشته به ثبات اقتصادی رسیدهایم و باید یکی دو سال این شرایط ادامه داشته باشد. اقتضائات اقتصادی باید در موضوع مدنظر قرار گیرد.
با این تفاسیر جای سوال دارد که چه زمانی برای حذف صفر از پول ملی ایران مناسب است؟
در این رابطه کاظم دوستحسینی، کارشناس حوزه پولی و بانکی گفت: حذف صفر از پول ملی در شرایط فعلی تاثیر مثبتی بر اقتصاد ندارد و حذف صفر در زمان ثبات اقتصادی بر شرایط اقتصاد تاثیرگذار است.
وی افزود: در حال حاضر شرایط روانی بر اتفاقات اقتصادی و شرایط اقتصادی تاثیر بسیاری دارد که با این تفاسیر هر چه صفرهای بیشتری از پول ملی حذف شود، تاثیرات روانی بیشتری بر اقتصاد خواهد داشت.
این کارشناس حوزه پولی و بانکی تاکید کرد: واقعیت امر آن است که برای حذف صفر باید دلیل و معیار علمی و اقتصادی وجود داشته باشد و نمیتوان با تکیه بر نظریات یک تا چند صفر از پول ملی را حذف کرد و به نظر میرسد صحبتهای اخیر سیف مبنی بر زمان حذف صفر تاکید بر آن دارد که باید اقتصاد و بار روانی تظرات مردمی برای شرایط حذف صفر از پول ملی آماده شود.
دوستحسینی با بیان اینکه نگرانی آن وجود دارد تا تصمیمات اقتصادی بدون معیار به مرحله اجرا برسد، خاطرنشان کرد: تا زمانی که حجم پول درگردش کشور تغییر نکند، متغیرهای اقتصادی تغییری نخواهد داشت و در نهایت حذف صفر از پول ملی نیز تاثیرگذار نخواهد بود.
وی در رابطه با حذف صفر از پول ملی برخی کشورها همچون ترکیه و آلمان گفت: آلمان وترکیه از لحاظ اقتصادی کشورهای قدرتمندی هستند و حذف صفر به معنای 10 برابر کردن قدرت پول ملی بوده و اگر قرار بر آن است تا هر ساله 10 درصد تورم در کشور وجود داشته باشد، با حذف پول ملی، کاهش ارزش پول ملی با سرعت و قدرت بیشتری رخ خواهد داد.
دوستحسینی با اشاره به اینکه زیمباوه با حذف صفر از پول ملی دچار بحران شده است، تاکید کرد: دو سیاست در کشورها برای حمایت از پول ملی وجود دارد، از این دو سیاست میتوان به میخکوب کردن واحد پول ملی به یک ارز جهانی یا طلا در کنار همگرایی با دیگر کشورها برای ایجاد یک ارز واحد اشاره کرد.
این کارشناس حوزه پولی و بانکی، یادآور شد: اروپا در سالهای نه چندان دور پول واحد خود را یورو اعلام کرد و تمام نظرات در رابطه با انتشار اسکناس یورو بر عهده بانک مرکزی اروپا است.
وی خاطرنشان کرد: اما در ایران در زمانی که مشکل مالی برای دولت رخ دهد، بانک مرکزی مجبور به انتشار اسکناس میشود، اما با این شرایط ایران در حال حاضر نمیتواند به ارز بینالمللی میخکوب شود و به نظر میرسد ایجاد یک پول واحد با چند کشور عملیاتیتر است.
دوستحسینی افزود: در حال حاضر درآمد ارزی کشور حدود 80 میلیارد و هزینههای آن 60 تا 70 میلیارد دلار است که با توجه به شرایط ارزی کشور کنترل بازار تا حدودی سخت است.
وی در انتها یادآور شد: حذف صفر کمک به ذخیرهسازی و سهولت در جابجایی پول میکند و در نهایت باید تاکید شود که دولت باید قدرت پول ملی را حفظ کند.