گروه اقتصادی- وضعیت چکهای برگشتی طی سال‌های اخیر به گونه‌ای پیش‌رفته که بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی تنها در سه ماهه اول امسال، ۲.۴ میلیون فقره با مبلغی حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان برای این چک ها ثبت شده است.به گزارش افکارنیوز، هرچند که نسبت چکهای برگشتی به چکهای مبادله شده از نظر تعداد ۳.۶ درصد و مبلغ ۳.۱ درصد بوده؛ اما در فاصله یکساله تعداد چکهای برگشتی با افزایش سه میلیونی به حدود هشت میلیون فقره افزایش یافته که رشدی حدودی ۶۰ درصدی داشته و مبلغ آن تا دو برابر افزایش یافته است.
گزارش رییس‌کل بانک مرکزی نیز حاکی از آن است که از ابتدای سال جاری تاپایان مهرماه حدود ۶۴ میلیون قطعه چک به ارزش بیش از ۳ میلیون میلیارد ریال در سامانه چکاوک تبادل شده است.
این وضعیت در شرایطی است که اصناف و تولیدکنندگان، کسانی که مخاطب اصلی چک هستند، با مشکلات عدیده‌ای در این خصوص روبه‌رو هستند. به اعتقاد آنها، شرایط بحرانی هم‌اکنون در این خصوص وجود دارد و تولید و توزیع محصولات آنها را تحت تاثیر قرار داده است.
به باور آنها، چکهای برگشتی کمر تولیدکنندگان و کسبه بازار را شکسته است. این در شرایطی است که به گفته آنها، با وجود رکود، تامین هزینه برای آنها بسیار سخت شده و پرداخت مبالغ چک‌ها به راحتی انجام نمی‌شود. در این شرایط بسیاری از چکهای صادره برگشت می‌خورد.
البته پیش از این اعضای اتاق بازرگانی و کارشناسان اقتصادی در خصوص روند رو به رشد چکهای برگشتی واکنش نشان داده و اعلام کرده بودند که در صورت ادامه این جریان، بازار به آن واکنش نشان خواهد داد و ممکن است که به سمت جایگزینی پول نقد به جای چک حرکت کند.
مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران، راز بحران تداوم رکود را کنترل نرخ تورم می‌داند. به گفته وی، «دولت طی دو سال و نیم گذشته با اقدامات خود شرایطی را ایجاد کرده تا نرخ تورم کاهش چشمگیری داشته باشد. اما همزمان با این اقدام، باید برای رشد صنعت و تقویت اقتصاد به فکر تامین منابع جدید می‌بود.»
خوانساری متذکر شد: «با توجه به شرایط، هم جذب منابع از طریق بانکها در کار نبود و هم خبری از سرمایه‌گذاران خارجی در کوتاه‌مدت نخواهد بود.»
با توجه به این شرایط، این نکته حایز اهمیت است که این فشاری که در حال حاضر به بنگاه‌ها تحمیل می‌شود، تنها موجب تعطیلی کارگاه صنعتی و بیکاری کارگران آنها شده است و آنچه در نهایت رخ می‌دهد، این است که این موضوع از یک مشکل اقتصادی به بحرانی اجتماعی تغییر می‌کند. بنابراین اگر امروز می‌خواهیم بحران رکود از میان برود، باید تصمیمات شجاعانه و بدون محافظه‌کاری گرفته شود.
طاهره رضوی
