اما بسیاری این نشست را به منزله تعیین تکلیف مفهومی به نام «اوپک» می‌دانند. اوپک به منزله یک کارتل در سال‌های اخیر نقش خاصی در بازار نفت نداشت و بسیاری از کارشناسان آن را مرده تلقی می‌کردند. اما همین کارتل درحال احتضار در ماه سپتامبر بازار نفت را شوکه کرد و کشورهای آن پس از هشت سال توانستند مجددا با یکدیگر به توافق برسند. می‌توان گفت شکست این توافق به منزله پایان مفهومی به نام اوپک و پایان فعالیت یک کارتل در بازار نفت است. اما چرا با وجود توافقی که در الجزایر حاصل شد هنوز سایه شکست از سر اوپک و فریز نفتی کنار نرفته است. پاسخ این پرسش در ناکامی اوپکی‌ها برای مجاب کردن کشورهای غیراوپکی برای همراهی با این طرح است. اوپک نمی‌خواهد خود به تنهایی قربانی شود و با کاهش تولید خود عرصه را برای رقبای غیراوپکی برای ربودن سهم آنها از بازار مهیا کند. از این رو خواهان همراهی دیگر تولیدکنندگان به خصوص روسیه است اما تلاش اوپکی‌ها تاکنون به بن‌بست خورده است.
اوپکی که در همراه کردن اعضای خود با مشقت همراه است و هنوز نتوانسته در این توافق یک صدای واحد را به بیرون منعکس کند به طریق اولی در اقناع غیراوپکی‌ها با چالش‌های بیشتری روبه‌رو است. در واقع همین اختلافات داخلی مستمسک تولیدکنندگان غیراوپکی شده و آنها که به هیچ عنوان حاضر به کاهش تولید خود نیستند از تشتت حاکم در اوپک به نفع خود استفاده کرده و با پنهان کردن دلیل اصلی نپیوستن به فریز که همان بی‌میلی به کاهش تولید است، همکاری خود را مشروط به حل اختلافات داخلی اوپک دانسته‌اند. در این بین با وجود اعلام مستثنا شدن ایران در کنار نیجریه و لیبی از اجرای این طرح باز هم شاهد انتشار اخباری که حاکی از فشار اوپکی‌ها بر ایران برای محدود کردن تولید خود هستیم.
گزارش کامل در این زمینه را در ادامه می‌خوانید.
روز گذشته و پس از دیدار بی‌نتیجه روز شنبه نمایندگان کشورهای عضو اوپک و تولیدکنندگان نفت غیراوپکی، بازارهای جهانی با یک روز تاخیر به علت تعطیل بودن نسبت به این نشست واکنش نشان دادند و قیمت نفت کاهش پیدا کرد. این روزنامه در گزارش روز گذشته خود به بی‌نتیجه بودن این نشست پرداخته بود. نشستی که در آن تعهد خاصی از سوی کشورهای غیراوپکی برای پیوستن به اوپکی‌ها در جهت محدود کردن تولید برای افزایش قیمت نفت داده نشد و آنها خواستار این شدند که اوپک ابتدا اختلافات داخلی خود را حل و فصل کند.
مقامات و کارشناسان کشورهای اوپک و برخی تولیدکنندگان غیراوپکی نظیر آذربایجان، برزیل، قزاقستان، مکزیک، عمان و روسیه در پایان نشست روز شنبه تنها توانستند بر سر این موضوع به توافق برسند که در ماه نوامبر و پیش از نشست رسمی اوپک در وین در 30 نوامبر مجددا گرد هم آیند.
به دنبال برگزاری این جلسه و همانطور که انتظار می‌رفت، بازار نسبت به این مساله واکنش منفی از خود نشان داد و با بازگشایی بازارهای بین‌المللی در روز گذشته قیمت نفت برنت در همان ابتدای روز 38 سنت افت قیمت پیدا کرد. در نهایت روز گذشته قیمت هر بشکه نفت‌خام برنت برای تحویل در ماه دسامبر 49دلار و 37سنت تعیین شد که کاهش 68/0درصدی معادل 34 را نشان می‌دهد. قیمت هر بشکه نفت‌خام WTI نیز با 53/0درصد افت قیمت معادل 26سنت در سطح 48دلار و 44سنت معامله شد. بانک آلمانی «کامرزبنک» در تحلیل بازار نفت بیان می‌دارد: «پس از نشست اوپک و امتناع غیراوپکی‌ها از پیوستن به توافق، قیمت‌های نفت درحال آغاز هفته‌یی جدید در روند نزولی معاملات هستند». در ادامه این تحلیل عنوان شده که ممکن است در ادامه بازار با فشار بیشتری نیز مواجه شود چراکه انتظار می‌رود با انتظار گزارش تولید اوپک مشخص شود که این کارتل در ماه اوپک به صورت قابل توجهی بیش از نیاز بازار نفت تولید کرده است.
همیشه پای ایران در میان است
درحالی که در نشست ماه سپتامبر عنوان شد که ایران ازجمله کشورهایی است که از اجرای فریز نفتی مستنثا شده به گونه‌یی که بیژن زنگنه هنگام خروج از نشست اعلام کرد که کشورش به پیروزی دست یافته اما کماکان در رسانه‌های خبری بین‌المللی از ایران انتظار می‌رود که تولید نفت خود را محدود کند و نپیوستن ایران به منزله تهدیدی برای فریز نفتی عنوان می‌شود. اعضای اوپک به دلیل آنچه مخالفت ایران با فریز تولید خود عنوان می‌شود، نتوانستند طرحی جهانی برای فریز نفتی را آماده کنند.
به نظر می‌رسد در صورت صحت وجود چنین فشارهایی از سوی اوپک برای محدود کردن تولید ایران که به نوعی نقض توافقاتی است که در الجزیره صورت گرفت باید آن را در ارتباط با تلاش کشورهایی نظیر عراق دانست که در هفته‌های اخیر خواستار مستثنا شدن تولید خود شده بود.
در واقع به نظر می‌رسد که در سایه انفعال دیپلماتیک ایران پس از نشست الجزایر و پا پس کشیدن از تمامی نشست‌ها و مذاکرات بعدی آن، فضا برای کشوری مانند عراق فراهم شده تا موضع چانه‌زنی خود را تقویت کند. در فاصله بعد از برگزاری نشست الجزایر دو نشست جهانی مهم انرژی در استانبول و لندن برگزار شد که ایران در هیچ‌کدام شرکت نداشت. نشست‌هایی که در حاشیه آن مذاکراتی در راستای فریز نفتی انجام شد. پیش از این برخی کارشناسان معتقد بودند که غیبت ایران در عرصه‌های دیپلماسی انرژی پس از نشست الجزایر اقدام درستی است چر که ایران توانست در الجزیره معافیت خود را دریافت کند و این سایر کشورهای اوپکی هستند که باید بر سر کاهش تولید خود به توافق برسند. بنابراین حضور ایران در این مذاکرات می‌تواند معافیت این کشور از فریز نفتی را به خطر بیندازد. اکنون اما به نظر می‌رسد که دقیقا خلاف این پیش‌بینی‌ها درحال تحقق است و از گوشه و کنار شاهد شنیدن خبرهایی از فشار اعضای اوپک بر ایران برای محدود کردن تولید نفت هستیم.
تضعیف دوپینگ رسانه‌ای اوپک
کشورهای اوپک تاکنون در راستای حمایت از قیمت نفت هیچ‌گونه اقدام زیربنایی و ساختاری در بازار نکرده‌اند و تنها با جو رسانه‌یی توانسته‌اند، قیمت نفت را به سمت بالا هل بدهند. از این رو انتشار اخبار برگزاری نشست بی‌نتیجه‌یی همچون نشست روز شنبه در وین می‌تواند به راحتی اثر این دوپینگ رسانه‌یی را از بین ببرد. «رابین بیبر» از کارشناسان شرکت کارگزاری PVM Oil در بریتانیا که توافق اوپک را شبیه یک «قتلگاه» می‌داند، معتقد است:«اگر پیش از این اوپکی‌ها شک و تردید داشتند که با شکست در توافق بر سر کاهش تولید در نشست 30 نوامبر چه چیزی در انتظار آنها خواهد بود، واکنش قیمتی هفته گذشته به منزله یک هشدار است و باید آنها را بیدار کرده باشد».
نشانه‌های بازار نزولی
در میان هیاهویی که اوپکی‌ها بر سر فریز نفت به راه انداخته‌اند کندوکاو بازار حاکی از بروز نشانه‌های پیدایش بازار خرسی(نزولی) است. نخستین نشانه افزایش 70درصدی واردات کشورهای آسیایی از نفت ایران در ماه سپتامبر سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است که این امر نشان‌دهنده رشد فزاینده سهم ایران از بازار است. همچنین با بررسی پیش‌نویس بودجه دولت فدرال روسیه، انتظار می‌رود که روسیه نیز در سال آینده 7/0درصد و در سال 2018 معادل 9/0درصد به تولید نفت خود اضافه کند. با توجه به سطح تولید قریب به 11میلیون بشکه‌یی روسیه از نفت و میعانات گازی در هر روز انتظار می‌رود که بین 80 تا 100هزار بشکه به تولید روسیه در دو سال آینده افزوده شود. همچنین روسیه در نظر دارد، تولید نفت‌خام خود را در سال 2017 از سطح 544 میلیون‌تن به رکورد 548 میلیون تن برساند.
از دیگر نشانه‌های نزولی شدن بازار می‌توان به رفتار کارگزاران در بازارهای مالی امریکا اشاره کرد. براساس گزارش کمیسیون بازارهای آتی کالایی امریکا CFTC در هفته منتهی به 25 اکتبر و برای نخستین بار در پنج هفته اخیر کارگزاران پوزیشین‌های خرید بلندمدت خود از نفت‌خام امریکا در بازارهای آتی و آپشن را کاهش داده‌اند. این مساله به منزله نشانه‌یی از تضعیف سمت تقاضا برای خرید نفت‌خام در ایالات متحده است.
