به دنبال گرانی مواد غذایی و کالاهای اساسی در هفته‌های اخیر، وزارت جهاد کشاورزی از هفته گذشته وعده داد که برای تنظیم بازار، توزیع برنج، شکر و مرغ را با قیمت مناسب در سطح فروشگاه‌های زنجیره‌ای از روز اول محرم آغاز می‌کند. با این حال، مراجعه به فروشگاه‌های زنجیره‌ای نشان داد تا عصر دوشنبه (اول محرم) خبری از توزیع این کالاها نبود.
خبرنگاراین روزنامه با مراجعه به چند فروشگاه زنجیره‌ای معتبر در سطح تهران با این پاسخ مواجه شد که نه‌تنها هیچ کالایی برای عرضه از سوی شرکت بازرگانی دولتی تحویل آنها نشده، بلکه روند اجرای این طرح نیز مشکلات عمده‌ای دارد که باید برای اجرایی شدن آن امکاناتی فراهم شود.
مدیر داخلی یکی از این فروشگاه‌ها گفت: به دلیل این‌که کالاهای یادشده از سوی شرکت بازرگانی به صورت فله‌ای برای عرضه ارائه می‌شود، قابلیت فروش در بسیاری از این‌گونه فروشگاه‌ها که سیستم بارکدی دارند، نخواهد داشت و برای ورود این اقلام به سیستم فروش لازم است کدهای ویژ‌ه‌ای با شرایط خاص تنظیم شود که همین نکته زمانبر و مستلزم طی مراحل اداری است.
این مسئول فروشگاهی تاکید کرد: این‌گونه عرضه کالا دقیقا مانند عرضه سبد کالایی در اولین مرحله است که باعث بروز مشکلاتی هم برای توزیع‌کنندگان و هم برای متقاضیان شد. بنابراین بهتر است به جای این‌که اخباری را بدون پشتوانه منتشر کنند، ابتدا زیرساخت‌های اداری و اجرایی آن فراهم شود تا خریداران بتوانند با دقت در انتخاب اقلام موردنیاز خود اقدام کنند.
وعده توزیع برنج خارجی و شکر ارزان
در همین حال حسن عباسی معروفان، عضو هیات‌مدیره و معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی با اشاره به آغاز مرحله اول توزیع کالاهای اساسی از ابتدای محرم گفت: با توجه به این‌که روند افزایشی برخی اقلام پرمصرف بخصوص برنج و شکر طی چند ماه اخیر صورت گرفته بود، احتمال داشت که با افزایش تقاضا در ایام محرم به دلیل افزایش نذورات مردمی، روند صعودی قیمت شکل گرفته و عاملی در ایجاد مشکل خرید متقاضیان شود. به همین دلیل این شرکت برای کنترل قیمت در طول محرم تصمیم به عرضه این کالاها از طریق سیستم فروشگاه‌های زنجیره‌ای گرفت.
معروفان افزود: این طرح از ابتدای محرم به مدت 15 روز در سطح کشور آغاز شده است که در بخش برنج 22 هزار تن برنج خارجی در 28 استان کشور بجز استان‌های شمالی که تولیدکننده برنج هستند، با قیمتی تقریبا 20 تا 25 درصد زیر قیمت بازار توزیع خواهد شد.
معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی همچنین از توزیع 5000 تن شکر در استان‌ها خبر داد و گفت: بر اساس همین طرح شکر نیز طی این دوره با قیمت مصوب عمده‌فروشی دولت و کمتر از هر کیلوگرم 2500 تومان توزیع می‌شود. این در حالی است که روند توزیع و همچنین میزان نوسان قیمت از سوی مسئولان مربوط دائم در حال کنترل بوده و در صورت لزوم دوباره این برنامه تمدید و کالاهای موردنیاز توزیع خواهد شد. با وجود وعده‌های معاون وزیر جهادکشاورزی، همان‌طور که در بالا اشاره شد تا عصر دیروز خبری از توزیع این کالاها نشده بود.
گرانی گوشت قرمز
از آنجا که برنامه دولت برای توزیع کالاهای تنظیم بازاری ویژه محرم، شامل گوشت قرمز نمی‌شود، قیمت این کالای اساسی در روزهای اخیر شتاب بیشتری نسبت به سایر ارزاق عمومی گرفته است.
در بررسی‌های میدانی مشخص شد، افزایش قیمت گوشت قرمز در مناطق مختلف تهران متناسب با توانمندی خرید مردم تعیین‌شده و تقریبا تفاوتی 5000 تومانی با قیمت‌های مصوب خود دیده است. نکته مهم مربوط به ورود دوباره دلال‌ها و سوداگرانی است که از وضعیت بازار سوءاستفاده کرده و با دپوی دام زنده عملا در عرضه گوشت در سطح کلان بازار ایجاد اخلال کرده‌اند تا جایی که به‌رغم اظهارنظر تمام مسئولان از وجود دام در بازار و نبود نشانه‌های کمبود، باز هم سیر افزایشی قیمت ادامه دارد و هیچ نهادی هم حاضر نیست مسئولیت کنترل این روند را به عهده بگیرد.
دستگاه‌های نظارتی متولی هستند
محمدرضا ملاصالحی، رئیس مرکز اصلاح‌نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در این باره گفت: هیچ کمبودی برای ماه محرم وجود ندارد و دپو و ذخیره‌سازی گوشت قرمز برای تامین بازار صورت گرفته است، اما اگر با هدف گران‌فروشی باشد، این دستگاه‌های نظارتی و مسئولان متولی تنظیم بازار در سطح شهر و خرده‌فروشی‌ها هستند که باید با گران‌فروشان برخورد کنند.
ملاصالحی با تاکید مجدد بر این‌که قیمت‌های غیرمنطقی در بازار گوشت قرمز هیچ ارتباطی با دامداران و کمبود گوشت قرمز ندارد، افزود: براساس آمارهای منتشرشده، قیمت دام زنده طی سال گذشته حدود 2درصد افزایش قیمت داشته در حالی که قیمت گوشت قرمز بیش از 4 درصد گران‌تر شده است که این نشان می‌دهد، تناسبی بین افزایش قیمت گوشت قرمز و دام زنده وجود ندارد و عده‌ای دلال در بازار خرده‌فروشی به دنبال سودجویی بیشترند و دستگاه‌های نظارتی مانند سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان موظف به برخورد با گران‌فروشی هستند.
رئیس مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به این‌که متوسط قیمت دام زنده سبک کیلویی 12هزار و 500 تومان بوده و دام سنگین نیز کمتر از 12 هزار تومان است، تصریح کرد: اگر براساس آنالیزهای رسمی بخواهیم قیمت گوشت قرمز گوسفندی یا گوساله را در سطح شهر به صورت منطقی اعلام کنیم هر کیلوگرم گوشت گوسفندی با در نظر گرفتن سود منطقی برای واسطه‌ها از در کشتارگاه تا بازار مصرف نهایتا باید حدود 32 هزار تومان فروخته شود و قیمت گوشت گوساله نیز تقریبا با نوسان جزئی در همین حدود است، اما اگر در بازار قیمت گوشت قرمز به بیش از این نرخ می‌رسد، نشان‌دهنده سودجویی و گران‌فروشی در بازار است که به وزارت جهاد کشاورزی ارتباطی ندارد و مسئولان دستگاه‌های نظارتی باید مشکل را در جای دیگری جست‌وجو کنند.
احتکار دام زنده، عامل گرانی
از سوی دیگر علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی با اشاره به آغاز روند صعودی قیمت گفت: با توجه به این‌که در ایام مذهبی مثل عید قربان، ایام محرم و اربعین افرادی هستند که به صورت مقطعی وارد بازار می‌شوند و با خریدهای عمده به دپوی دام زنده اقدام کرده و در این ایام با قیمت بالاتری آن را به بازار تقاضا ارائه می‌کنند، این نکته امسال در کنار برخی موارد دیگر مثل صادرات باعث گرانی شده است.
ملکی، شیب افزایش قیمت گوشت را آرام اما ادامه‌دار توصیف کرد و افزود: تقریبا هفته‌های آخر شهریور، قیمت گوشت گوسفندی به روند ثابتی رسیده بود، اما با نزدیک شدن ماه محرم این قیمت با افزایش هزار تومان درواقع حرکتش را آغاز کرد تا جایی که طی هفته گذشته قیمت گوشت از 35 هزار و 500 تومان به 38 هزار تومان رسیده است و احتمالا با نزدیک شدن ایام تاسوعا و عاشورای حسینی، این افزایش قیمت چشمگیرتر خواهد شد.
دام زنده دیر عرضه شد
علیرضا عزیزاللهی، مدیرعامل اتحادیه دامداران درباره افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار گفت: این‌که برخی معتقدند دپوی دام زنده صورت گرفته، منطقی نیست و کمبود دام زنده در میادین یا کشتارگاه‌ها بیشتر مربوط به دیر عرضه شدن دام زنده از سوی عشایر بوده است. عزیزاللهی افزود: امسال با توجه به این‌که بارش‌های مناسبی در مراتع داشتیم، عشایر کمی دیرتر از زمان متداول هرسال دام‌هایشان را از مراتع به قشلاق آورده‌اند، بنابراین عرضه کمتر صورت گرفته است که البته کم‌کم این عرضه دیرهنگام در حال برطرف شدن است. این در حالی است که باز همین بارش‌های مناسب عاملی شد در کمتر فروخته شدن دام از سوی عشایر، چون به اندازه کافی علوفه برای خوراک دام‌ها وجود داشت و این دو عامل به نوعی روند کاهش عرضه را تا امروز بنا نهاد و در ادامه افزایش قیمت به دلیل کاهش عرضه صورت گرفت.
