فرشاد حیدری در نشست خبری امروز خود با خبرنگاران همه بانک ها را ملزم به ارائه کارت اعتباری به مردم عنوان کرد و گفت: یکی از اولویت های های بانک مرکزی تخصیص اعتبارات خرد به تمامی مردم است و بر این اساس مدام آمارهایی را از بانک ها دریافت می کند تا بتواند میزان تسهیلات خردی که آنها به مردم ارایه می‌دهند را پایش کند.
معاون نظارتی بانک مرکزی در پاسخ به پرسشی افزود: در این زمینه بانک ها باید فعال عمل کنند و چنانچه میزان تسهیلات خرد آنها از حدود مشخصی پایین باشد نمره منفی از سوی بانک مرکزی به آنها تعلق می گیرد ولی در عرصه رقابت بانک ها یکی از اصول شاخص بانکداری، مشتری مداری و رضایت مردم است.
وی تصریح کرد: تمام قراردادهای بانک ها در صدور کارت های اعتباری یکسان خواهد بود و همان ۱۸ درصد مصوب است.
به گفته حیدری همه بانک ها باید در این طرح مشارکت کنند و اگر بانک یا موسسه اعتباری در این طرح شرکت نکند ممکن است ناشی از کمبود منابع آن باشد ولی اصل بر مشارکت است و این تکلیف بانک مرکزی به بانک ها بوده که حتما باید در این طرح حضور داشته باشند و ما بانک ها را رصد می کنیم.
معایب نقد کردن کارت‌های اعتباری
معاون نظارتی بانک مرکزی در ادامه با اشاره به اینکه فروشندگانی که کارت‌های اعتباری را از طریق دستگاه‌های پوز (POS) خود با کم کردن مبلغی از مشتری نقد می‌کنند، علاوه بر دریافت نمره منفی در پرونده تسهیلات‌گیری خود باید مالیات سنگینی را نیز بپردازند، گفت: سیستم‌های نظارتی بانک مرکزی بسیار قوی است و تلاش دارد تا این مشکلات را به حداقل برساند؛ البته ما در طرح اعطای کارت‌های اعتباری زمینه‌ای را فراهم کرده‌ایم که انگیزه شهروندان برای نقد کردن کارت‌های اعتباری به حداقل برسد. چرا که همه کالاها و خدمات می‌توانند از سوی مشتریان با دریافت این کارتها خریداری شوند.
وی ادامه داد: در حال حاضر برای شهروندان خارج از جغرافیای ایران، امکان دریافت کارت‌های اعتباری وجود ندارد اما آئین‌نامه‌ای برای صدور کارت‌های بین‌المللی در بانک مرکزی در حال تدوین است که بتوان بر مبنای آن، علاوه بر صدور این کارتها، افتتاح حساب را برای افراد خارجی صورت داد.
حیدری گفت: از شهریور ماه کارت‌های اعتباری برای ارائه در نیمه دوم سال به صورت آزمایشی در برخی شعب بانکی تست زده شد و اکنون قصد داریم تا با این اقدام بزرگ، کارت‌های اعتباری را جایگزین تسهیلات خُرد بانکی کنیم.
وی اظهار داشت: معاملات صوری و فاکتورهای غیرواقعی، قیمت تمام شده تسهیلات را برای بانکها و مردم افزایش می‌داد، اما با صدور کارت‌های اعتباری، دسترسی به تسهیلات با سیکل اداری روان‌تری در حال انجام است و هر مشتری در صورت خوش‌حسابی می‌تواند از تسهیلات بالاتری تا سقف ۵۰ میلیون تومان از طریق این کارتها بهره‌مند شود.
قضاوت در مورد کارت‌های اعتباری هنوز زود است
معاون نظارتی بانک مرکزی گفت: امروز پنجم مهرماه است و از آغاز عملیات اجرایی صدور کارتها تنها پنج روز گذشته است که به نظر می‌رسد برای قضاوت و داوری در خصوص کارکرد آنها هنوز زود است، اما انتظار داریم تا در یک بازه زمانی چند روزه بسیاری از مردم از این کارتها برخوردار شوند و تا یک سال آینده آرام‌آرام تمام مردم ایران به این اعتبارات دسترسی پیدا کنند.
حیدری ادامه داد: ظرف روزهای اخیر ۲۰ هزار کارت اعتباری میان مردم توزیع شده است اما به هر حال ارایه آمار دقیق، نیاز به بررسی بیشتر از سوی بانک مرکزی دارد اما این رقم بر اساس آمار ارائه شده از سوی بانکها است.
معاون بانک مرکزی خاطرنشان کرد: صدور کارتها و مبالغ اعتبار آن مبتنی بر اعتبار مشتریان و اهلیت‌سنجی بانکها است که هر یک از شعب بانکی تصمیم می‌گیرند که از هر فردی با توجه به اعتبار او با سفته، ضامن یا سایر وثایق قانونی، تضامین لازم را دریافت کنند. اما به هر حال موضوع تشخیص میزان دریافت وثیقه در حیطه وظایف بانکها است.
ارائه کارت اعتباری به شرط سپرده‌گذاری ممنوع است
وی گفت: هیچ یک از بانکها حق ندارند که کارت‌های اعتباری را به شرط وثیقه در اختیار مردم قرار دهند، اگرچه آنها می‌توانند از سپرده‌هایی که مشتریان در بانکها دارند، به عنوان وثیقه استفاده کنند؛ اما ارائه کارت به شرط سپرده‌گذاری، یک تخلف است.
حیدری تصریح کرد: مفهوم عمومی وجود رکود در سطح جامعه و بازار، عدم امکان وجود خرید از سوی مردم است که به نظر می‌رسد بانک مرکزی با اعطای این کارتها، تلاش داشت مدتی خرید مردم را افزایش دهد و به خروج از رکود کمک کند.
وی اظهار داشت: این کارت‌های اعتباری معطوف به خرید کالا و خدمات در بازار است و می‌تواند خودرو را هم شامل شود، اما فردی که کارت اعتباری ۱۰ میلیون تومانی را در اختیار دارد، به طور قطع نمی‌تواند مبلغ کامل یک خودرو را با این کارتها بپردازد.
معاون نظارت بانک مرکزی گفت: اینکه برخی عنوان می‌کنند کالاهای خارجی نباید در این طرح فروخته شود، انتقاد به جایی نیست چرا که مردم می‌توانند مایحتاج روزانه خود را خریداری کرده و کالاهای خارجی که در سطح بازار عرضه می‌شود هم از مبادی کاملاً قانونی وارد کشور شده و هم عوارض حقوق گمرکی را پرداخت کرده‌اند.
کارت‌های اعتباری قبلی همچنان معتبرند
حیدری با بیان اینکه کارت‌های اعتباری که از گذشته در میان مردم توزیع شده هنوز هم معتبر هستند، گفت: کارت‌های قبلی که به صورت اعتبار در اختیار مشتری قرار داشتند، همچنان معتبرند و حتی دارنده آن کارتها می‌تواند همزمان از کارت‌های اعتباری جدید (مرابحه) نیز برخوردار شود اما شرط آن این است که سرجمع کل کارت‌های اعتباری که در اختیار یک مشتری قرار دارد، از سقف ۵۰ میلیون تومان بالاتر نرود.
کارمندان بانک حق استفاده از کارت‌های اعتباری را ندارند
وی با تأکید بر اینکه بانکها حق ندارند به شرکت‌های زیرمجموعه خود تسهیلات داده و یا حتی از تسهیلات ضربدری برای زیرمجموعه‌های خود استفاده کنند، گفت: استفاده از تسهیلات ضربدری تنها در شرایطی از سوی بانکها برای زیرمجموعه‌های خود مجاز است که اجازه رسمی از بانک مرکزی را دریافت کرده باشند اما بانک مرکزی هم ملاحظات خاصی در این زمینه دارد که این فرصت را به بانکها نمی‌دهد.
معاون نظارت بانک مرکزی اظهار داشت: بر اساس مواد ۱۶ و ۱۷ قانون تسهیل، بانکها موظفند سرمایه‌های خود را به فروش برسانند و با توجه به تشکیل کارگروه‌هایی در بانک مرکزی و نظارت بر بانکها، امید می‌رود بانکها سبک‌بال‌تر به پرداخت تسهیلات کمک کنند.
حیدری گفت: هیچ یک از کارمندان بانکها حق ندارند از کارت‌های اعتباری استفاده کنند چرا که ضوابط دریافت تسهیلات از سوی کارکنان بانکها کاملاً مشخص بوده و استفاده از تسهیلات حد مجازی دارد که باید شرایط آن رعایت شود؛ به همین خاطر بانکها نمی‌توانند به کارکنان خود کارت‌های اعتباری بدهند و سایر مردم را از دریافت این تسهیلات محروم نمایند.
خردسالان اجازه دریافت کارت‌های اعتباری را ندارند
وی اهلیت لازم برای دریافت کارت‌های اعتباری را از سن ۱۸ سال به بالا دانست و خاطرنشان کرد: صدور کارت‌های اعتبار برای خردسالان امکان‌پذیر نیست و تنها افراد بالای ۱۸ سال می‌توانند در صورت رعایت ضوابط اعتبارسنجی از سوی بانکها این کارتها را دریافت نمایند.
معاون نظارت بانک مرکزی ادامه داد: هر یک از افراد از کل شبکه بانکی تنها تا سقف ۵۰ میلیون تومان می‌توانند کارت اعتباری دریافت کنند و در بانک مرکزی بر اساس کد ملی هر یک از شهروندان، مبالغ دریافتی از سوی آنها رصد می‌شود تا این سقف رعایت شده باشد.
حیدری خاطرنشان کرد: کارت‌های اعتباری دارای اعتبار زمانی خاصی هستند و زمانی که فرد برای تمدید آن به بانک مراجعه می‌کند، می‌تواند درخواستی برای افزایش اعتبار خود به بانک ارائه دهد که بر این اساس قادر خواهد بود از سطح اعتبار بالاتری در کارت اعتباری خود بهره‌مند شود.
