این ملاقات که در ظاهر به منظور معرفی «محمد بارکیندو» دبیرکل جدید سازمان به یکی از 5 عضو اصلی اوپک یعنی ایران خواهد بود نتایج مهمی برای کشور به همراه دارد. چراکه به گفته یکی از مقامات نفتی طی این دیدار «بارکیندو» از پیشرفت مذاکرات اعضای دیگر اوپک در مورد طرح «تثبیت تولید نفت خام» که موسوم به «فریز نفتی» است، به بیژن زنگنه گزارش خواهد داد و قطعاً مطرح خواهد شد که نظر عربستان سعودی و کشورهای عربی همپیمان با این کشور درباره نحوه اجرای طرح فریز نفتی چیست.
این مقام مسئول که تمایلی به ذکر نام خود نداشت به خبرنگار ما گفت: دبیر کل نیجریه‌ای سازمان اوپک بخوبی از موضع ایران در مورد طرح فریز نفتی مطلع است و می‌داند تا زمانی که ایران به سطح تولید نفت خام خود در پیش از تحریم‌ها دست نیابد حاضر نیست که در این طرح شرکت کند و توافق روی طرح تثبیت تولید نفت خام کشورهای صادرکننده باید بدون مشارکت ایران انجام شود. اما احتمالاً باز هم درخواستی برای پیوستن ایران به این طرح عنوان می‌کند.
ایران از سال 2011 با شدت گرفتن تحریم‌ها مجبور به کاهش تکلیفی صادرات نفت خام خود شد به طوری که حجم صادرات نفت خام ایران از رقمی بالاتر از 2 میلیون و 300 هزار بشکه در روز به کمتر از یک میلیون بشکه در روز در ابتدای دولت یازدهم رسیده بود. اما با روی کار آمدن دولت یازدهم، پیشرفت مذاکرات هسته‌ای و در نهایت اجرای برجام در دی ماه سال گذشته گشایش ویژه‌ای برای احیای بازار از دست رفته نفت خام ایجاد شد. بیژن زنگنه وزیر نفت از مدت‌ها قبل به اعضای اوپک اعلام کرده بود که به محض لغو تحریم‌ها بازار از دست رفته نفت خام ایران را بازپس می‌گیرد و خوشبختانه با تمهیداتی که از ابتدای مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 اندیشیده شد این برنامه در مدت کوتاهی بعد از لغو تحریم‌ها تحقق یافت. به طوری که در کمتر از 6 ماه تولید و صادرات نفت خام ایران از مرز 2 میلیون بشکه در روز عبور کرد و اکنون این رقم به 2 میلیون و 200 هزار بشکه در روز رسیده است.
این رقم اگرچه بیانگر افزایش یک میلیون و 200 هزار بشکه‌ای صادرات نفت خام نسبت به روز قبل از اجرای برجام است اما هنوز تا سطح تولید و صادرات قبل از تحریم‌ها فاصله دارد. لذا ایران در یک موضع‌گیری کاملاً شفاف اعلام می‌کند که تا زمانی که سهم ایران از بازار نفت خام به سطح قبل از تحریم‌ها نرسد حاضر نیست در این طرح شرکت کند و دست به خود تحریمی بزند. این نگرش ایران تاکنون مورد تأیید بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت خام بوده است به طوری که اخیراً ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد که شکست نشست قبلی کشورهای تولیدکننده نفت خام برای اجرای طرح فریز نفتی به کارشکنی ریاض مربوط می‌شود و روسیه از معافیت ایران برای اجرای فریز نفتی حمایت می‌کند. پوتین می‌گوید: توافق بین صادرکنندگان نفت برای فریز تولید تصمیمی درست برای بازار جهانی خواهد بود اما منصفانه نیست از ایران که 3 سال تحت تحریم‌های مالی بوده است بخواهیم به این طرح بپیوندد.
لازم به ذکر است صادرکنندگان عضو و غیرعضو اوپک برای دستیابی به توافقی در زمینه تثبیت تولید در اوایل امسال تلاش کردند اما این برنامه به دلیل اصرار عربستان بر لزوم مشارکت ایران شکست خورد. اکنون قرار است وزیران کشورهای عضو اوپک در حاشیه اجلاس مجمع بینالمللی انرژی که از ٢٦ تا ٢٨ سپتامبر (پنج تا هفت مهرماه) در الجزایر برگزار می‌شود، گردهم آیند. انتظار می‌رود که هدف از برگزاری این نشست احیای طرح فریز نفتی و توافق روی تثبیت تولید جهانی نفت باشد. اما ایران هنوز آماده شرکت در این طرح نیست. با این حال وزیر نفت ایران تأکید می‌کند که ایران از هر اقدامی برای احیای قیمت نفت خام و ثبیت بازار حمایت می‌کند. زنگنه معتقد است: تهران در برهم خوردن ثبات بازار نقشی نداشته است زیرا در زمان وقوع بی‌ثباتی، صادرات نفت ایران تنها حدود یک میلیون بشکه در روز بوده است. به همین خاطر انتظار داریم کشورهایی که ثبات را به هم ریخته بودند نقش و سهم خود را در برگرداندن ثبات به بازار ایفا کنند.
ایران یکی از 5 عضو اصلی و مؤسس اوپک به شمار می رود که همواره در تصمیمات این سازمان موثر بوده است. در سال های اخیر بسیاری از کشورهای جهان سعی کردند تا با اعمال تحریم‌ها این نقش را کمرنگ کنند اما اکنون با اجرای برجام و لغو تحریم های نفتی مجددا این کشور در حال بازگشت به جایگاه سابق خود است.
با نگاهی به جدول تولید اعضای اوپک در سال های 2008 تا 2016 می‌توان دریافت که کدام کشورها در نبود ایران تولید نفت خام خود را افزایش داده‌اند و انتظار می‌رود که این کشورها اکنون برای احیای بازار دست به کار شوند. البته ناگفته نماند که همزمان با افزایش تولید اعضای اوپک، صادرکنندگان غیرعضو در اوپک نظیر روسیه و امریکا نیز تولید و صادرات نفت خام خود را افزایش داده‌اند و آنها هم در کاهش قیمت نفت خام از 110 دلار در سال 2014به کمتر از 50 دلار فعلی نقش داشته‌اند.
