هر چند هنوز مشخص نیست تازهترین وعده مسئولان مبنی بر ورود هواپیماهای نو به ایران در پاییز امسال محقق میشود یا نه، دیگر کارویژههای وزارت راه و شهرسازی در حوزه حمل و نقل هوایی دنبال میشود، چنانکه از سرگیری پروازهای مستقیم به ایران یا ایجاد پروازهای جدید میان ایران و دیگر کشورها در حال انجام است.
در تازهترین مورد بر اساس خبری که روز گذشته روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت هواپیمای بریتیش ایرویز پس از چهار سال وقفه بار دیگر در فروگاه امام(ره) به زمین نشست.
از نوسازی ناوگان هوایی تا پروازهای داخلی
هر چند افراد و گروههایی هستند که با مخالف سرایی عجیب و غریب نوسازی و توسعه ناوگان هوایی ایران را زیر سوال میبرند، اما بنابر اطلاعاتی که هم توسط مسئولان و هم توسط کارشناسان انجام شده است وضعیت ناوگان هوایی ایران اصلا مساعد نیست. تحریمها علیه دولت ایران موجب شده است ایران برای چند دهه امکان خرید هواپیمای نو و مناسب و حتی قطعات کاربردی هواپیما برای تعمیر هواپیماهای موجود را نداشته باشد. خرداد امسال علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه ناوگان هوایی ایران بسیار فرسوده است گفت: «از بین ۲۵۰ هواپیمای موجود در کشور ۲۳۰ هواپیما نیازمند جایگزینی است.» در این راستا قراردادهایی با مهمترین شرکتهای هواپیمایی دنیا در پسابرجام به امضا رسید و آنطور که مسئولان اعلام کردند ایران با ایرباس و بوئینگ برای خرید هواپیماهای نو به توافق رسید.
با وجود این، در واکنشهایی عجیب رسانههای منتسب به طیفهای خاص مدام با انتشار تحلیلها و گزارشهایی تلاش ایران برای خرید ایرباس و بوئینگ را محکوم کردند. مشکلاتی که بر سر راه ورود هواپیماهای جدید به ایران به وجود آمد مزید بر علت شد تا دلواپسان ایرباس و بوئینگ دولت را سخت مورد انتقاد قرار دهند. واقعیت این است که ابتدا ادامه تحریمهای دلاری و پس از آن مصوبه کنگره آمریکا مبنی بر عدم فروش هواپیما به ایران باعث به تاخیر افتادن ورود هواپیماهای نو به ایران شد. از آنجا که تحریم بوئینگ میتواند در قرارداد ایران با دیگر شرکتها از جمله ایرباس مشکل ایجاد کند، هنوز ایران موفق به وارد کردن ایرباس نیز نشده است. با وجود این، آنطور که مسئولان عنوان میکنند در این زمینه پیگیریها در حال انجام است. در یکی از آخرین اظهارنظرها در اینباره عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، عنوان کرده است: «اولین سری از هواپیماهای جدید ایرباس احتمالا تا اواخر پاییز وارد ناوگان هوایی کشورمان میشود. بنابراین تا آن زمان قرارداد نهایی شده است.
بخشی از این قرارداد در رابطه با موضوعات تکنیکال است. بخشی دیگر از این قرارداد به موضوعات مالی اختصاص دارد که در حال انجام است و مراحل نهایی را طی میکند. بخش دیگر این قرارداد مربوط به مقرارت روابط بین الملل و گرفتن مجوز اوفک (سازمان زیر مجموعه وزارت خزانه داری آمریکا) است که نسبت به اخذ این مجوز خوشبین هستیم.» به جز مساله نوسازی ناوگان هوایی کارویژههای دیگری نیز در این حوزه وجود دارد که از سرگیری پروازهای متوقف شده و ایجاد پروازهای مستقیم جدید از مهمترین آنها به شمار میرود.
ایرلاینهای خارجی در ایران
بر اساس گزارشی که خرداد امسال منتشر شد از زمان حل مناقشه هسته ای میان ایران و غرب و برداشته شدن تحریم ها علیه ایران که در زمستان پارسال رخ داد، چیزی نزدیک به ۱۰ پرواز مستقیم از تهران به کشورهای اروپایی و بالعکس یا هم اکنون راه اندازی شده یا اینکه به زودی برقرار می شود. این مساله به واقع تحقق وعدهای است که آخوندی پس از لغو تحریمها داده بود. او عنوان کرده بود: «به زودی پرواز مستقیم از ایران به همه جای دنیا برقرار می شود.» گزارشها در این زمینه حاکی از آن است که درست پس از لغو تحریمها علیه ایران یعنی در سی ام دی پارسال یک فروند هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی ایران ایر با پرواز ۷۳۲ پاریس فرودگاه «اورلی» در پاریس را ترک کرد و در فرودگاه امام خمینی تهران به زمین نشست.
چند هفته بعد از این رخداد، رسانه های خارجی خبر از همکاری پروازی دوباره میان ایران ایر و شرکت «بریتیش ایرویز» دادند. مسئولان شرکت هواپیمایی «بریتیش ایرویز» اعلام کردند که از تابستان سال جاری میلادی پروازهای خود به مقصد ایران را از سر می گیرند و از زمستان سال جاری میلادی این پروازها به صورت روزانه خواهد بود. بریتیش ایرویز از سال ۱۹۴۶ پرواز مستقیم تهران- لندن را برقرار کرده بود اما چهار سال پیش به بهانه تحریمها این پرواز متوقف شد. اخبار تازه از تحقق وعده بریتیش ایرویز حکایت دارد. نخستین هواپیمای شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز، پس از چهار سال وقفه در پرواز به تهران، ساعت شش و ۱۵ دقیقه جمعه در فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) به زمین نشست. این پرواز ساعت ۲۱ روز پنجشنبه به وقت محلی، فرودگاه لندن را با شماره پرواز ۱۵۳ ترک کرد و ساعت ۶:۱۵ صبح جمعه با هدایت «کامی حسینی» خلبان انگلیسی ایرانی تبار در فرودگاه امام خمینی(ره) فرود آمد.
با از سرگیری پروازهای بریتیش ایرویز به ایران، اکنون پرواز مستقیم بین تهران و لندن در هر هفته به ۹ پرواز افزایش یافت که شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران سه پرواز تهران - لندن و بالعکس و بریتیش ایرویز لندن - تهران و بالعکس انجام می دهند. از سرگیری پروازهای مستقیم به ایران تا حد زیادی منفعت اقتصادی برای ایران و مسافران ایرانی دارد. در سالهای اخیر و به دنبال لغو پروازهای مستقیم برخی ایرلاینها به ایران مسافران ایران برای بسیاری از مقاصد مجبور به دو یا چند سفر هوایی بودند. آنها مجبور به رفتن به ترکیه یا امارات میشدند تا از آنجا به مقصد اصلی خود پرواز کنند. این مساله باعث ریختن پول اضافی به جیب ایرلاینهای کشور همسایه و هزینه تراشی بیهوده برای مسافران ایرانی میشد.