سال گذشته بانک مرکزی مسئول شد تا مطابق با سیاست‌های خروج از رکود و رونق بخشی به تولید و تخلیه انبار تولیدکنندگان، منابعی را برای خرید کالاهای ایرانی اختصاص دهد ،اما با گذشت چند ماه ،طرح با استقبال مواجه نشد و دولت تصمیم گرفت شرایط جدید ی را برای این طرح تعریف کند که می توان به برداشته شدن سقف حقوقی و افزایش میزان وام از 6 میلیون تومان به 10 میلیون تومان و همچنین گسترش مشمولین دریافت این کارت از سه گروه بازنشستگان، فرهنگیان و مشمولین تأمین اجتماعی به اعضای کمیته امداد، کارکنان ثبت احوال، بنیاد شهید و قوه قضائیه اشاره کرد.
اما با این وجود گزارش میدانی نشان می دهد که استفاده از این کارت برای خرید کالاهای ایرانی با استقبال مردم مواجه نشده است ،چرا که بسیاری از مردم به دنبال خرید کالاهایی با برند مورد نظر خود هستند .
یکی از فروشندگان لوازم خانگی خیابان جمهوری که برخی از برندهای ایرانی را در مغازه خود چیده است از کسادی بازار گلایه می کند و می گوید مردم فقط بیشتر نظاره گر هستند تا خریدار و هنوز هم متاسفانه ترجیح می دهند کالای خارجی خریداری کنند .
به گفته این فروشنده لوازم خانگی ایرانی ، طرح خرید کالای ایرانی هم نتوانسته اقبال مردم را برای خرید کالای ایرانی به همراه داشته باشد ، وی اشاره می کند که این طرح در مغازه ها و فروشگاههایی که از طرف کارخانه های تولید کننده داخلی مشخص شده اند با نصب دستگاههای کارت خوان مخصوص به اجرا در می آید ، اما عملا برخی از مراجعه کنندگان به این مغازه ها نیز ترجیح می دهند یا کالای خارجی خریداری کنند یا اعتبار این کارتها را به صورت نقد از فروشنده دریافت کنند .
وی در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به دستگاههای تعبیه شده امکان اینکه متقاضی خریدی انجام ندهد وجود دارد می گوید :خوب خرید به ظاهر انجام می شود و پول به حساب کارخانه واریز می شود اما فروشنده به جای تحویل کالا با کسر مبلغی به خریدار پول نقد می دهد و جنس را برای مغازه خود خریداری می کند . نفعش نیز این است که فروشنده مغازه در این معامله درصدی سود می کند و جنس مغازه اش را تکمیل می کند و کارخانه هم جنس خود را فروخته است .
از فروشنده دیگری در سه راه امین حضور می پرسم با کارت خریدی که در اختیار دارم آیا می توانم کالای غیر ایرانی خریداری کنم یا پولش را دریافت کنم می گوید : امکانش هست شما هم می توانید کالای خارجی خریداری کنید و هم اگر پول نقد لازم دارید می توانیم با کسر 15 درصد از مبلغ باقی آن را نقد بگیرید و محدودیتی وجود ندارد.
با مراجعه به شعب یکی از بانکهای ملی نیز وقتی می پرسم آیا از کارتهای خرید کالا استقبال شده است یا نه می گوید :عملا در این شعبه مراجعه کننده زیادی نیامده است و این طرح زیاد موفقیت آمیز نبوده است چرا که چند فروشگاه را به مردم معرفی کرده اند که برای خرید مراجعه کنند وچون فقط باید کالای ایرانی خریداری کنند باعث شده است حق انتخابی وجود نداشته باشد .
به گفته یکی دیگر از بانکها فرایند خرید کالا در قالب یک سامانه برخط تحت عنوان مرکز نظارت و کنترل اعتبارات انجام می‌شودو هنگام خرید، علاوه بر مبلغ، باید کد کالا هم وارد کارتخوان شود و تنها اگر این کد در فهرست وزارت صنعت، معدن و تجارت باشد، تراکنش خرید انجام می‌شود. میزان خرید به صورت لحظه‌ای در اختیار وزارتخانه قرار می‌گیرد و این وزارتخانه می‌تواند میزان خرید و مصرف کالا را با موجودی تولیدکنندگان کنترل کند.
حدود یک هفته پیش آماری که از توزیع کارت های اعتباری کالا منتشر شد که نشان می دهد با گذشت نزدیک به یکسال از طرح خرید کالای ایرانی، 120 تا 130 هزار کارت اعتباری کالا توزیع شده است ، براساس این طرح قرار بود که یک میلیون و 500 هزار کارت اعتباری در میان متقاضیان توزیع شود، رقمی که رسیدن به آن به این زودی ها دور از ذهن است .
برخی برندها باید در لیست گنجانده شود
محمد طحانپور رییس اتحادیه فروش لوازم خانگی نیز درباره اینکه از کارت خرید کالا استقبال شده است یا خیر، می گوید : نمی توان گفت که از این طرح استقبال شده است درواقع با وجودیکه 4 گروه دیگر به مشمولین طرح اضافه شد و مبلغ وام به 10 میلیون تومان افزایش یافت و سقف حقوقی هم برداشته شد می توان گفت تاثیری بر خرید نداشته است و ازتعدادی که پیش بینی شده بود خرید انجام دهند آمارشان کمتر است .
وی البته این طرح را طرح خوبی می داند اما بر درست اجرا نشدن آن انتقاد دارد و می گوید : این طرح دو مزیت دارد یکی آنکه با خرید کالا از طریق این کارت پو ل مستقیم به جیب تولید کننده می رود و دیگر مزیت آن نرخ سود 12 درصدی اش است .
رییس اتحادیه فروش لوازم خانگی می گوید : اتفاقی که افتاده این است که مردم در حال حاضر می خواهند کالای ایرانی را فروخته وبجای آن محصول خارجی خریداری کنند . وی می افزاید : در گذشته به دلیل کمبود عرضه مردم هر نوع کالایی را خریداری می‌کردند اما اکنون با توجه به عرضه بیش از تقاضا مردم فقط به اندازه نیاز و آن هم در زمان نیاز خریداری می کنند و شرایط مانند گذشته نیست که از حالا برای آینده مثلا برای مواردی چون تهیه چهیزیه خریداری کنند.
طحان پور با اشاره به اینکه مردم به جایی رسیدند که کالای با کیفیت و به میزان مصرف خریداری می کنند، می گوید : در حال حاضر فروش آن دسته از کارخانه های داخلی که محصولاتشان کیفیت دارد و خدمات پس از فروش مناسب ارائه می دهند، مشکل ندارند. به گفته وی برخی تولیدکنندگان انتظار دارند که در بازار رقیبی برای آنها وجود نداشته باشد و درهای مملکت بسته باشد تا کالایی وارد کشور نشود که چنین کاری درست نیست.
وی می افزاید :برای حل مشکل باید برخی از تولیدات که تحت نام برندهای خارجی است اما در ایران نیز تولید می شود و بین مردم از اقبال برخوردار است مثل ال جی و سامسونگ را در لیست خرید قرار دهند . بهتر است مسئولین اعلام کنند آیا سامسونگ و ال جی تولید در داخل است یا وارداتی ، از نظر اتحادیه ال جی و سامسونگ اکثریتش تولید داخل است و 3 هزارکارگر ایرانی در این کارخانه ها کار می کند و تا زمانی که ال جی و سامسونگ در این طرح نیایند این طرح پا نخواهد گرفت.
